Người trong cuộc lý giải sự xứng đáng của bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" gây tranh cãi
GiadinhNet - Đứng trước nhiều luồng ý kiến sau giải B của "Mẹ tôi chửi kẻ trộm", nhà văn Khuất Quang Thụy - Trưởng BTC cuộc thi cho rằng bài thơ có ý tưởng nhân văn, lối diễn đạt độc đáo của người miền núi...
Bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" nằm trong chùm thơ 3 bài của tác giả Tòng Văn Hân vừa đoạt giải B (không có giải A) của cuộc thi thơ báo Văn Nghệ (2019-2021). Tác phẩm này gây tranh cãi trên mạng xã hội những ngày qua: người khen ngợi ý tứ, ý tưởng và tính nhân văn, người lại chê đầy thô, vụng, "không phải là thơ".
Thậm chí, nhiều người trong giới văn nghệ như nhà thơ Trần Mạnh Hảo cho rằng BGK giải thơ đã trao giải cho "bài thơ dở nhất nước" vì nó thuộc trường phái "tân con cóc", phi thơ, vớ vẩn, dễ dãi, dông dài và lưu manh. Ông không chấp nhận thể loại thơ “hậu hiện đại” xóa nhòa ranh giới thơ và văn xuôi một cách dễ dãi và nhảm nhí như vậy. Hay trên trang cá nhân, nhà thơ Nguyễn Doãn Việt cho rằng bài thơ này không có tính nghệ thuật.
"Bài thơ là thế, nó không tội tình gì. Chỉ tiếc nó lại được giải cao. Báo Văn nghệ xưa nay là một ngôi đền thiêng, bản thân tôi chưa một lần dám gửi bài lên đó. Vậy mà nay chọn một bài thơ không có tính nghệ thuật để trao giải là sao?", anh thắc mắc.
Tác giả Tòng Văn Hân (bên trái) và Nguyễn Văn Song nhận giải B của cuộc thi thơ báo Văn nghệ
Trước luồng ý kiến đó, trả lời báo chí, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch hội đồng chung khảo của giải thơ đã giải thích về lý do đoạt giải. Theo ông Thỉnh, bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" thú vị ở sự nhân văn, độ lượng: "Lấy ân báo oán thì oán giảm đi, lấy oán báo oán thì oán chồng chất. Đấy là đạo lý rất hay của dân tộc mình".
Trao đổi với Báo Gia đình & Xã hội, nhà văn Khuất Quang Thụy - Trưởng BTC cuộc thi cho biết tiêu chí giải thưởng cuộc thi. Theo đó, giải nhất phải đáp ứng được tiêu chí tạo được ấn tượng lớn, mạnh mẽ trong dư luận và có cống hiến về những mặt khác. Các giải thưởng thấp hơn cũng đến từng mặt, từng khía cạnh chứ không phải toàn bích.
"Chùm thơ của anh Tòng Văn Hân và Nguyễn Văn Song (đồng giải B - PV) đoạt giải đến từ từng mặt chứ không phải những tác phẩm hoàn hảo, và đây là đánh giá của Hội đồng Chung khảo. Với tư cách là nhà tổ chức, chúng tôi ủng hộ quyết định của Hội đồng Chung khảo. Họ là những nhà thơ uy tín, có kinh nghiệm nên họ trao giải như vậy, chúng tôi không có băn khoăn hay thắc mắc gì", ông Khuất Quang Thụy cho biết.
Cụ thể bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" của tác giả Tòng Văn Hân có đáp ứng được những tiêu chí? Trưởng BTC Khuất Quang Thụy bày tỏ, với ông đây là bài thơ có ý tưởng nhân văn và có lối diễn đạt khá độc đáo theo quan niệm của người miền núi, có cái nhìn riêng về hiện tượng tiêu cực của xã hội.
Nhà văn Khuất Quang Thụy - Trưởng BTC cuộc thi
"Trộm cắp là một tội lỗi trong xã hội, có một phần nguyên nhân là do nghèo đói và để giải quyết chuyện đó, người mẹ trong bài thơ chỉ mong muốn kẻ trộm làm ăn khá lên, sẽ triệt được thói hư tật xấu không đi ăn trộm nữa. Đó là cách suy nghĩ rất dễ hiểu và nhân văn. Các anh trong Hội đồng Chung khảo như nhà thơ Trần Đăng Khoa, Hữu Thỉnh, Nguyễn Bình Phương hay anh Nguyễn Đức Mậu đều đánh giá cao ý tưởng này. Tuy nhiên, đó không phải bài thơ toàn bích nên mới chỉ được giải nhì", ông nhấn mạnh.
Nói thêm về tác giả bài thơ gây tranh cãi, nhà văn Khuất Quang Thụy cho rằng cuộc thi nhằm tìm kiếm những tác giả trẻ cho làng thơ Việt Nam. Tòng Văn Hân có tuổi đời không trẻ nhưng mới xuất hiện trên văn đàn nên có thể coi là phát hiện ở cuộc thi, nhưng là phát hiện ở từng khía cạnh. Thành công ở cuộc thi này là có phát hiện, nhưng chưa toàn diện, chỉ là phát hiện từng mặt và đánh giá khiêm nhường.
"Dĩ nhiên, sân chơi nào cũng có sự tiếp nhận riêng của nó nên tôi không thấy lạ khi có những ý kiến trái chiều. Chỉ có điều, mọi người phát ngôn có thiện ý hay không. Với một cây bút trẻ người dân tộc có ý tưởng mới mẻ như vậy, mà phát ngôn mang tính vùi dập thì tôi nghĩ không nên. Lâu nay, người ta quen thơ nhịp nhàng, mượt mà rồi nên có một tác giả làm bài thơ lạ như thế, người khen kẻ chê là bình thường. Đó là cảm nhận cá nhân của mỗi người và họ có quyền như thế", nhà văn Khuất Quang Thụy bày tỏ.
Tác giả Tòng Văn Hân - người sáng tác bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm"
Trước đó, chia sẻ với truyền thông về giải thưởng này, nhà thơ Trần Đăng Khoa - một giám khảo cuộc thi cho hay chính ông đề nghị không có giải A và B, chỉ có giải C và giải khuyến khích thôi. Tuy nhiên sau khi bàn luận với hội đồng giám khảo, ông đồng ý với quyết định trao 2 giải B.
"Tứ hay và rất nhân văn. Cách viết mộc, thật thà đúng cách nghĩ cách nói của đồng bào dân tộc. Tuy nhiên, về nghệ thuật bài thơ không có gì. Nhưng để mộc thế này lại hiệu quả. Để viết có vần có ngôn ngữ bóng bẩy chả khó gì nhưng như thế sẽ mất đi sự chân phác của người dân tộc. Cách viết như tác giả là hợp lý. Bài thơ không vần điệu, ngôn ngữ không đặc biệt nhưng thật thà. Cái hay của bài thơ cũng là ở chỗ đó. Tôi cho rằng, đó là bài thơ hay nhưng không toàn bích. Nếu toàn bích, nó đã giải Nhất rồi", Trần Đăng Khoa thông tin.
Mẹ tôi chửi kẻ trộm
(Tòng Văn Hân)
Những lần gà nhà tôi bị mất
Mẹ tôi chửi:
- Cái đứa trộm gà ơi
Ta cầu mong cho ngươi
Nuôi được gà đầy đàn
Lứa này tiếp lứa khác
Có nhiều gà nhất bản
Có nhiều gà nhất mường!
Những lần lợn con nhà tôi bị mất
Mẹ tôi chửi:
- Đứa nào trộm lợn nhà tôi
Thì hãy có nhiều lợn
Đàn tiếp đàn núc ních
Lứa tiếp lứa không ngừng
Bán được nhiều tiền nhé!
Từ thuở bé đến giờ
Hễ nhà mình mất gà mất lợn
Tôi đều nghe thấy mẹ tôi chửi như thế
Cầu mong cho kẻ trộm kia khá giả
Không bao giờ đến nhà tôi ăn trộm nữa.
Tôi là đứa con gái dưới mức bình thường
Nhan sắc không bằng đám bạn
Khéo léo không bằng người ta
Thế mà có hẳn bốn nhà
Muốn được tôi làm con dâu của họ.
An Khánh
Trao Huy hiệu Hồ Chí Minh cho cháu Bác Hồ và Người đẹp nhân ái nhân dịp sinh nhật Bác
Câu chuyện văn hóa - 1 phút trướcGĐXH - Ông Nguyễn Sinh Lạc - cháu đời thứ 15 của Bác Hồ và Người đẹp Nhân ái cuộc thi Hoa hậu Áo dài Việt Nam 2022 - Lại Thị Hải Lý vừa vinh dự được Bộ Tư lệnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng Huy hiệu Hồ Chí Minh.
Thần đồng cải lương một thời: Ly hôn chồng cầu thủ, tuổi già cô đơn, túng thiếu
Giải trí - 1 phút trướcNghệ sĩ cải lương Bích Hạnh hiện sống nhờ trong căn nhà của cha mẹ đã qua đời, bà thừa nhận cuộc sống quá bấp bênh, thiếu thốn nên nhiều lúc bà nghĩ tới cái chết.
Vẫn giữ kín danh tính chồng ngoại quốc, Sam hé lộ thói quen bất đắc dĩ phải đổi khi đón cặp song sinh
Giải trí - 12 giờ trướcGĐXH - Sam tiết lộ từ ngày có cặp song sinh, cô chưa có thời gian mở tivi, không biết chương trình truyền hình hay bộ phim nào mới, dù đây là thói quen nhiều năm nay.
Xúc động trước hành trình 14 năm nuôi con bại não của diễn viên Minh Cúc
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Nữ diễn viên Việt khiến nhiều người xúc động, khâm phục với hành trình 14 năm một mình nuôi con.
Phạm Hương lại mang thai ?
Giải trí - 14 giờ trướcGĐXH - Dù đã rời showbiz Việt để sang Mỹ sinh sống được 6 năm nhưng Phạm Hương vẫn là cái tên được công chúng dành sự quan tâm đặc biệt.
Gây tranh cãi khi khoe clip ôm hôn con trai lớn, Việt Trinh vô tư đáp trả: "Con trai không cho đâu... nhưng mà Trinh ghiền quá"
Giải trí - 15 giờ trướcHành động ôm hôn con trai lớn của Việt Trinh nhận về nhiều chỉ trích từ cư dân mạng.
Brad Pitt - Tom Cruise: Hai người cha 'thất bại' của Hollywood, bị con ruột chối bỏ 'họ cha'
Giải trí - 15 giờ trướcBrad Pitt và Tom Cruise có thể là thần tượng trong mắt rất nhiều người nhưng chưa chắc có thể trở thành "người hùng" trong trái tim những đứa con của họ.
Song Joong Ki lộ diện sau bão tranh cãi ở Baeksang, có hành động bảo vệ vợ con gây chú ý
Giải trí - 15 giờ trướcSong Joong Ki vừa bị bắt gặp đi dạo công viên cùng vợ con ở Hàn Quốc.
Nữ NSND xứ Nghệ nổi tiếng dòng nhạc đỏ có cuộc sống độc thân bình yên trong nhà vườn 8.000m2
Giải trí - 16 giờ trướcGĐXH - Phạm Phương Thảo là nữ nghệ sĩ trẻ nhất trong dòng nhạc đỏ, nhạc dân gian được phong tặng NSND. Ngoài tài năng âm nhạc, cô còn khiến khán giả tò mò về cuộc sống riêng tư.
Nhóc tỳ Vbiz gây sốt vì visual như soái ca, hóa ra là em bé từng gây bão cách đây 10 năm
Giải trí - 16 giờ trướcCư dân mạng và dàn sao ngỡ ngàng với diện mạo tuổi 16 của nhóc tỳ từng gây bão ở Bố Ơi, Mình Đi Đâu Thế?
Nữ NSND xứ Nghệ nổi tiếng dòng nhạc đỏ có cuộc sống độc thân bình yên trong nhà vườn 8.000m2
Giải tríGĐXH - Phạm Phương Thảo là nữ nghệ sĩ trẻ nhất trong dòng nhạc đỏ, nhạc dân gian được phong tặng NSND. Ngoài tài năng âm nhạc, cô còn khiến khán giả tò mò về cuộc sống riêng tư.