Kiến trúc sư người Việt chủ trì xây lăng mộ lừng danh thế giới cho Vua Ma-rốc
GiadinhNet - Ngày nay, nếu bạn có dịp ghé thăm thủ đô Rabat của Ma-rốc, danh thắng bạn được khuyên không thể bỏ qua chắc chắn là Lăng mộ của của Vua Mohammed V. Tọa lạc ở ngay vị trí trung tâm của Rabat, lăng mộ này được ví như "quốc bảo" của đất nước Bắc Phi, bởi sự hoành tráng, lối kiến trúc cầu kỳ và đặc biệt là những vật liệu cực kỳ đắt tiền.
Có dịp ghé thủ đô Rabat, tôi càng ngỡ ngàng hơn khi biết công trình kiến trúc có tầm vóc thế giới này do một người Việt Nam đầy tài hoa là kiến trúc sư Eric Võ Toàn thiết kế và trực tiếp chỉ đạo xây dựng. Và thật may mắn khi tôi được con trai của ông kể lại toàn bộ câu chuyện.
Lăng mộ Vua Ma rốc. |
Cơ duyên hiếm có
Ước nguyện chưa thành của vị kiến trúc sư tài hoa yêu nước Eric Võ Toàn ra đi mãi mãi vào năm 2004, khi ông còn chưa kịp thực hiện ước mơ trở về cố quốc. Vo Toàn Jean - Marie nói rằng, cha ông rất muốn trở lại để tìm hiểu cách xây lăng mộ của người Việt, nhằm xây một công trình lớn như cách "báo đáp" quê hương. Ước nguyện đó đến nay vẫn không thành, khi chính bản thân Vo Toàn Jean - Marie, dù đã hai lần trở lại Việt Nam, vẫn chưa thể khám phá được nghệ thuật xây lăng mộ của các bậc tiền nhân. Ông bảo: "Tôi cũng đã có tuổi, nhưng rất muốn quay lại Việt Nam để giúp cha thỏa nguyện. Đó, cũng là cách để ông yên nghỉ nơi suối vàng sau cả cuộc đời đau đáu". |
Suốt thập niên 50 của thế kỷ trước, kiến trúc sư Eric Võ Toàn có lẽ là một trong những người Việt nổi tiếng nhất trên bình diện quốc tế trong lĩnh vực này, nhờ tài năng cùng hàng loạt giải thưởng danh giá mà ông đạt được. Tên thật là Võ Toàn Công, chàng thanh niên Eric Võ Toàn từ sớm đã phát lộ niềm đam mê cùng năng khiếu đặc biệt về ngành kiến trúc từ những năm tháng còn ở Sài Gòn. Tuy nhiên, cuộc sống quá đỗi chật vật khiến ước mơ xây dựng các công trình tại đất nước của ông sớm dang dở. Chưa kịp lấy được tấm bằng tú tài, Eric Võ Toàn phải lên tàu sang Pháp vào năm 1945 để giảm bớt nỗi cực nhọc cho gia đình 8 miệng ăn. Lênh đênh suốt nhiều ngày trên biển, chấp nhận nỗi tủi cực với bao mồ hôi đổ xuống cùng công việc làm thuê trên tàu viễn dương đầy vất vả, Eric Toàn đặt chân lên nước Pháp vào năm 1946. Thông qua sự giúp đỡ của một vài người bản địa tốt bụng, ông xin được lưu trú lại ở thành phố Paris và một lần nữa, ước mơ được thiết kế, xây dựng những công trình trong Eric Võ Toàn lại cháy bỏng.
Thời gian đầu tại thành Paris hoa lệ, ước mơ ấy của ông gặp nhiều gian khó bởi cái sự trục trặc "không bằng cấp". Ông đành gác lại những hoài bão, dành thêm thời gian cho nghiệp sách đèn. Vừa học vừa làm, Eric Võ Toàn cuối cùng cũng thỏa nguyện, khi thi đậu vào trường Mỹ thuật Paris danh tiếng. Nhiều người quen biết lúc đó bảo ông may mắn, bởi nếu không phải vì nước Pháp đang rất cần kiến trúc sư phục vụ quá trình tái thiết sau Chiến tranh thế giới thứ hai vừa kết thúc, thì rất khó để một thanh niên châu Á nhập cư, vừa chân ướt chân ráo đến Paris có cơ hội vào được trường đại học danh tiếng này. Eric Võ Toàn hiểu vận may đó nên càng quyết tâm hơn "nắm bắt" thời cơ khẳng định mình. Suốt thời gian theo học tại trường Mỹ thuật Paris, Võ Toàn trở thành một trong những sinh viên suất sắc nhất.
Năm 1954, ông thậm chí đã có cơ hội nhận giải thưởng Roma, giải thưởng danh giá nhất về kiến trúc. Tuy nhiên, biến cố lịch sử xảy ra trùng thời điểm này đã làm mọi chuyện bị đảo lộn. Vo Toàn Jean-Marie, con trai của vị kiến trúc sư tài hoa kể lại: "Khi đó, thực dân Pháp vừa hứng chịu thảm bại trên chiến trường Đông Dương sau chiến dịch Điện Biên Phủ. Vì áp lực dư luận, chính quyền Pháp không muốn một người Việt nhận được giải thưởng cao quý này. Một số người trong Hội đồng trao giải yêu cầu cha tôi nhanh chóng nhập quốc tịch Pháp, nhưng ông từ chối vì lòng tự hào dân tộc". Cũng vì sự "ngoan cố" này, Eric Võ Toàn không những không được nhận giải thưởng kiến trúc danh giá mà thậm chí không thể kiếm nổi việc làm tại Pháp.
Kiến trúc sư Eric Võ Toàn |
Kỳ quan để đời
Vài tháng sau khi bản vẽ chi tiết được Hoàng gia Ma-rốc chấp thuận, Eric Võ Toàn chính thức được bổ nhiệm làm Tổng công trình sư chủ trì toàn bộ việc thi công Lăng mộ vua Mohammed V. Là người hết sức cẩn thận và chu đáo, Võ Toàn đã tự mình tuyển lựa hơn 400 người thợ thủ công địa phương để cùng làm việc trong suốt 14 năm ròng rã, nhằm tạo nên một công trình có giá trị trở thành biểu tượng của thủ đô Rabat nói riêng, niềm tự hào của Ma-rốc nói chung. Vo Toàn Jean-Marie, người hiện nay cũng sinh sống tại Rabat và nối nghiệp kiến trúc sư của cha mình, nhớ lại: "Nhiều lúc đổ bệnh vì làm việc dưới thời tiết khắc nghiệt nơi công trường, nhưng ông vẫn gắng gượng để mỗi phần việc của công trình hoàn thành một cách tuyệt mỹ nhất và đúng tiến độ. Từng chi tiết trang trí, từng phiến đá…đều được ông đích thân lựa chọn nhằm tạo nên một kỳ quan mà cho đến ngày nay, chính người dân bản xứ cũng phải kinh ngạc khi có dịp tham quan trực tiếp".
Được tham quan lăng mộ, tôi nhận thấy người con của Eric Võ Toàn không quá lời khi đưa ra nhận định trên. Vị kiến trúc sư tài hoa năm xưa thực sự đã làm nên một công trình lừng danh thế giới. Bên ngoài, lăng mộ được xây bằng đá cẩm thạch Italia màu trắng vận chuyển qua đường biển. Bao phủ toàn bộ công trình là phần mái nhà hình kim tự tháp màu xanh lá cây - màu sắc truyền thống của quốc gia nằm bên bờ Đại Tây Dương. Bên trong, những bức tường được điêu khắc hoạ tiết, thư pháp bằng tiếng Ả Rập hết sức tinh xảo và đầy màu sắc. Đa số các chi tiết đều được các nghệ nhân thực hiện bằng tay hết sức cẩn thận và tỉ mỉ.
Theo yêu cầu của vua Hassan II, Eric Võ Toàn cũng cho lát toàn bộ nền bằng đá xám nhập khẩu từ Italia. Giá loại đá thượng hạng này không hề rẻ, lên đến 800 USD mỗi viên, toàn bộ đều do chính tay ông tuyển chọn. Bên trong lăng mộ có rất nhiều chi tiết trang trí chạm khắc bằng vàng và đồng hết sức tinh vi. Cầu thang dẫn đến phòng đặt thi hài của vua Mohammed V được thiết kế bao quanh để khách tham quan có thể quan sát toàn bộ khu bên trong lăng mộ. Thi hài của vua Mohammed V được đặt ở chính giữa trên nền đá cẩm thạch màu xanh. Ở hai góc phòng còn có hai áo quan bằng đá cẩm thạch trắng, một của Hoàng tử Moulay Abdallah (con trai của vua Mohammed V). Khi cẩn trọng xem xét toàn bộ công trình kiến trúc kỳ vĩ này, nhiều chuyên gia đã nhận định nó là kỳ quan xa hoa nhưng cũng là kiến trúc đẹp nhất trong suốt chiều dài lịch sử Ma-rốc.
Nguyễn Tùng
Ô tô khách chở 40 công nhân lật ngang khi tránh xe máy ở Long An
Xã hội - 3 giờ trướcNam thanh niên lái xe máy đột ngột băng ngang qua quốc lộ 1. Cùng lúc, xe khách chở 40 công nhân chạy đến né tránh khiến phương tiện này mất lái, lật ngang.
2 người thương vong sau vụ nổ ở khu công nghiệp
Xã hội - 5 giờ trướcCơ quan chức năng đang điều tra, làm rõ vụ nổ xảy ra tại khu công nghiệp Cẩm Khê (Phú Thọ) khiến 1 người tử vong.
Nam Định: Sông, kênh mương xung quanh làng nghề tái chế nhôm đặc quánh, bốc mùi
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Suốt thời gian qua tại làng nghề đúc nhôm tại thôn Bình Yên, xã Nam Thanh, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định đang “bức tử” hầu hết các sông ngòi, kênh mương, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ người dân sinh sống nơi đây và các vùng lân cận.
Tên trộm ranh ma và tội ác kinh hoàng phía sau chiếc xe máy bí ẩn (P1): Người khách trọ
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Một ngày cuối tháng 1/2024, Công an quận Thanh Xuân (Hà Nội) nhận được tin báo về vụ mất trộm xe máy tại phường Thượng Đình. Khi tiến hành điều tra, phải mất rất nhiều công sức các anh mới tìm ra đối tượng. Tuy nhiên, vào thời điểm đầu tiên, chính các điều tra viên cũng không ngờ rằng, tên trộm xe máy ấy đang che giấu một hành vi tội ác ghê rợn.
24 người chết vì TNGT trong ngày đầu nghỉ lễ 30/4-1/5
Xã hội - 5 giờ trướcTai nạn giảm trên cả 3 tiêu chí (số vụ, số người chết và bị thương) so với ngày đầu nghỉ lễ 30/4-1/5 năm ngoái.
Vụ phát hiện thi thể nữ giới trên sofa tại căn hộ chung cư Hà Nội: Bố mẹ nạn nhân đã đến nhận con
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Vụ phát hiện thi thể nữ giới trên sofa tại căn hộ chung cư Hà Nội đã trở thành tâm điểm mạng xã hội trong 2 ngày gần đây. Diễn biến vụ việc đang được cập nhật.
Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Bảy ngày 27/4/2024
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Bảy ngày 27/4/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.
Tài xế ô tô ở TPHCM chờ kẹt xe đến cạn xăng trong ngày đi chơi lễ
Xã hội - 8 giờ trướcLượng xe trên đường Võ Nguyên Giáp, Mai Chí Thọ (hướng vào cao tốc) tăng cao, nhiều đoạn xảy ra ùn tắc. Một số phương tiện chờ lên cao tốc quá lâu dẫn đến cạn xăng, chủ xe mệt mỏi quay về.
Đoàn xe sang rước dâu dừng, đỗ giữa đường ở Hải Dương chụp ảnh
Xã hội - 9 giờ trướcMột đoàn xe sang rước dâu ở Hải Dương đã dừng giữa đường để quay phim, chụp ảnh, gây mất an toàn cho nhiều phương tiện đi đường.
Thông tin mới nhất vụ lật thuyền trên sông Chanh làm 4 người mất tích
Xã hội - 9 giờ trướcGĐXH - Vào sáng nay, thi thể nạn nhân thứ 4 là chị Nguyễn Thị H (SN 1982) được lực lượng cứu hộ, cứu nạn tìm thấy tại khu vực cửa sông Bạch Đằng, gần cầu sông Chanh 2, cách vị trí lật thuyền khoảng 400m.
Trúng độc đắc Vietlott người đàn ông bật mí cách chọn số ‘ăn may’ liên quan đến một nhân vật cực quan trọng
Xã hộiGĐXH – Mới đây, Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) trao thưởng tiền tỷ cho khách hàng may mắn trúng giải đặc biệt sản phẩm Max 3D+.