Hoạ sĩ Trần Đạt: Kẻ “hớp hồn” những người nổi tiếng (*)

Hoạ sĩ Trần Đạt và bức ký họa chân dung nhạc sỹ Trịnh Công Sơn.

Bảy phút xong một bức chân dung

Vừa qua, tôi được bạn tôi - nhà doanh nghiệp Lê Ích Phần, Giám đốc công ty Lâm Phần (Lâm Đồng) - mời vào TP HCM xem triển lãm tranh của hoạ sĩ Trần Đạt với chủ đề “Danh nhân - Bằng hữu”. Thật ra trước đây 2 tháng, tôi đã gặp hoạ sĩ Trần Đạt ở Hà Nội. Qua báo chí, anh Phần biết tôi là người đã đi thu thập chữ ký của những nhà khoa học, hoạt động chính trị, văn hoá và xã hội nổi tiếng để lưu lại trên 2 quả trứng đà điểu. Chính vì vậy, hai anh nhờ tôi dẫn đến nhà riêng của GS Vũ Khiêu, nhà văn Tô Hoài và nhạc sĩ Phạm Tuyên. Anh Phần nói với tôi: “Cậu Đạt này vẽ ký hoạ nhanh lắm, chỉ từ 5 đến 10 phút là được một bức chân dung”. Tôi ngờ ngợ quay lại nhìn hoạ sĩ Trần Đạt… Anh chỉ tủm tỉm cười, một nụ cười bình dị như muốn nói với tôi “Ừ! Ta cứ thử xem sao!”. Quả thật đúng như lời anh Phần… Tôi dẫn hoạ sĩ Trần Đạt đến ba nhân vật nổi tiếng trên, thì không đầy 7 phút anh đã vẽ xong một bức ký hoạ bằng bút chì đen cho mỗi người.

Cả cuộc trưng bày ở TP HCM của hoạ sĩ Trần Đạt có 116 bức tranh thì  tới 80 bức vẽ chân dung - sở trường chính của anh. Vừa bước vào cửa tôi đã nhận ngay ra 2 bức tranh vẽ chân dung khổ lớn của nhà văn Tô Hoài và GS Vũ Khiêu bằng arcrylic. Tôi cứ lượn đi lượn lại mãi quanh các bức chân dung vẽ hoạ sĩ Bùi Xuân Phái, nhạc sĩ Văn Cao, nghệ nhân Hà Thị Cầu, vì những bức tranh này có sức truyền cảm lớn, đặc biệt là đôi mắt… Bức tranh khổ lớn vẽ nhạc sĩ Trịnh Công Sơn được thể hiện thành 3 trong 1: nhìn thẳng, nhìn bên và bóng của nhạc sĩ.

Chưa thấy ai vẽ nhanh và giống đến vậy!

Tôi đang say sưa khám phá những bức chân dung thì Ths Huỳnh Tấn Gia Thạnh - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư - Thương mại - Du lịch Đồng Tháp Mười bước vào. Anh được hoạ sĩ Trần Đạt hẹn trước để đến vẽ chân dung. Mọi người xúm lại xem. Lim dim đôi mắt như nắm bắt thật nhanh khuôn mặt, đôi mắt, nụ cười của nhà doanh nghiệp trẻ rồi chàng hoạ sĩ tài ba thoăn thoắt đưa chiếc bút lông quệt ngang, quệt dọc trên khung vải lớn cỡ 1m x 0,90m. Thật kỳ diệu, chưa đầy 20 phút, hình dáng và cái thần của ông Chủ tịch HĐQT đã hiện rõ mồn một trước sự trầm trồ của khách đứng xem. Tôi hỏi một người bạn nước ngoài cùng đứng xem, cảm tưởng về bức tranh thế nào? Ông trả lời ngay: “Tôi chưa từng thấy thấy ai vẽ nhanh và quá giống như ông hoạ sĩ này”.

Anh Phần còn kể cho tôi nghe câu chuyện: “Có lần trên sân khấu ở TP HCM, hoạ sĩ Trần Đạt đã vẽ chân dung nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu trên khổ vải rộng 1m5 - 1m7. Vừa vẽ, hoạ sĩ vừa hát một bài dân ca Pháp, bài hát kết thúc cũng là lúc bức tranh khổ lớn hoàn thành”.

Tôi càng ngạc nhiên hơn khi được biết hoạ sĩ Trần Đạt không tốt nghiệp một trường chính quy nào về hội hoạ! Nhưng bằng tài năng bẩm sinh, sự đam mê nghệ thuật, trí thông minh và luôn học hỏi, hoạ sĩ Trần Đạt đã trở thành một trong những những hoạ sĩ vẽ chân dung xuất sắc nhất. Anh đã để lại cho đời những tác phẩm hội hoạ tuyệt tác mà không phải hoạ sĩ nào cũng làm được.

Cũng cần nói đến người bạn thân thiết của anh - nhà doanh nghiệp Lê Ích Phần, chính ông là chỗ dựa vững chắc về kinh tế để hoạ sĩ Trần Đạt thả hồn sáng tác, có tác phẩm trình làng, có cuộc triển lãm tại TP HCM vừa qua. Tôi được biết ông còn có ý định sẽ giúp người hoạ sĩ tài ba này đưa triển lãm tranh “Danh nhân - Bằng hữu” ra trưng bày tại Thủ đô Hà Nội vào cuối năm nay. Tôi tin người Hà Nội sẽ yêu mến tranh của anh và thật thú vị khi được tận mắt chứng kiến những bức ký hoạ chân dung mà anh sẽ thể hiện ngay tại phòng tranh.

PGS Nguyễn Lân Cường