Hà Nội
23°C / 22-25°C

Hiệu quả từ những mô hình nâng cao chất lượng dân số, làm thay đổi hành vi, tập quán của đồng bào dân tộc

Chủ nhật, 18:30 18/07/2021 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - Đồng bào dân tộc thiểu số với những đặc tính tâm lý và tập quán riêng nên công tác truyền thông dân số cũng cần những giải pháp đặc thù, gắn với bản sắc của mỗi dân tộc. Từ đó mới làm thay đổi hành vi sử dụng dịch vụ Dân số - KHHGĐ.

Tại các vùng miền núi, vùng sâu vùng xa hiện nay, một trong những tập tục được coi là thách thức lớn trong nỗ lực thay đổi hành vi đó là tình trạng hôn nhân cận huyết thống.

Ngay huyện Kim Bôi (Hoà Bình), địa bàn khá gần với Hà Nội nhưng nhiều năm nay vẫn tồn tại hủ tục lạc hậu của một số bộ phận người dân tộc thiểu số. Khi trong làng có những nhà lang (gia đình giàu) có con cái đến tuổi lấy vợ lấy chồng đều ép hoặc mai mối để con em mình hay trong cùng dòng họ lấy nhau. Có như vậy mới có thể giữ được của cải. Và những của cải này mới không bị người ngoài lấy, mang đi mất.

Tập tục hôn nhân của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số chỉ cho phép lấy người cùng dân tộc. Các cán bộ truyền thông dân số mang Luật ra để phổ biến thì họ lý luận rằng dân tộc này không coi đó là cấm kỵ. Nói như thế sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi thì họ "cãi", bảo "con cái chúng tôi sinh ra bao đời này vẫn "bình thường" mà, có bị làm sao đâu".

Hiệu quả từ những mô hình nâng cao chất lượng dân số, làm thay đổi hành vi, tập quán của đồng bào dân tộc - Ảnh 1.

Các già làng, trưởng thôn và người uy tín tiêu biểu trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng. Ảnh: Thanh Nhật

Nắm bắt những đặc thù này của đồng bào dân tộc thiểu số, một trong những công tác trọng tâm được các Chi cục Dân số các tỉnh chú trọng đó là tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các tổ chức, đoàn thể trong công tác chỉ đạo, điều hành; phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, ngành, các lực lượng trong công tác tuyên truyền; phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín tiêu biểu trong các vận động quần chúng để thực hiện tốt việc truyền thông thay đổi nhận thức, xóa bỏ các quan niệm, hủ tục lạc hậu.

Thanh Hóa hiện có hơn 1.600 già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Bằng uy tín của mình, các già làng, trưởng bản đã trở thành lực lượng nòng cốt trong nhiều chính sách của Đảng và Nhà nước. Một trong số đó là vai trò "tuyên truyền viên" Dân số - KHHGĐ.

Hiệu quả từ những mô hình nâng cao chất lượng dân số, làm thay đổi hành vi, tập quán của đồng bào dân tộc - Ảnh 2.

Đề án "Nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người tại cộng đồng" đang triển khai trên địa bàn các huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa, góp phần thay đổi nhận thức, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao (Ảnh tư liệu)

Bên cạnh đó, nhằm nâng cao chất lượng dân số, trong những năm qua các Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã và đang triển khai nhiều mô hình, đề án như: Sàng lọc trước sinh và sơ sinh, Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ DS-KHHGĐ cho vị thành niên/thanh niên, Kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển....Trong số các đề án đang được triển khai thực hiện hiệu quả trên, không thể không nhắc đến Đề án "Nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người tại cộng đồng", đã nhận được sự quan tâm ủng hộ của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân tại địa bàn triển khai mô hình.

Gia đình chị Hà Thị Nhàn, dân tộc Thái, thôn Khẹo, xã Bát Mọt, huyện Thường Xuân của tỉnh Thanh Hoá hiện có 5 khẩu, chị đang chuẩn bị sinh con thứ 2. Gia đình chị Nhàn chủ yếu làm nông nghiệp nên điều kiện gia đình còn khó khăn nên chị cho biết, sau khi sinh xong cháu thứ 2 sẽ tập trung chăm sóc các cháu khỏe mạnh, cho các cháu ăn học đầy đủ và quyết tâm không sinh con thứ 3.

Ông Vi Văn Sáng, Phó Bí thư chi bộ, Phó Trưởng thôn Khẹo, xã Bát Mọt cho biết: Thôn Khẹo có 59 hộ, 247 khẩu. Thôn Khẹo chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái, cuộc sống của bà con mặc dù đã ổn định hơn rất nhiều so với trước đây nhưng cũng còn khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội. Để cuộc sống của bà con bớt khó khăn, ban quản lý thôn thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con, đặc biệt lứa tuổi vị thành niên không kết hôn sớm, không sinh con thứ 3. Thông qua các buổi nói chuyện, hội nghị, sách báo, tờ rơi…bà con thôn Khẹo ngày càng nâng cao nhận thức về công tác dân số, nâng cao chất lượng dân số.

Đây là hiệu quả từ quá trình triển khai thực hiện Đề án "Nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người tại cộng đồng" trên địa bàn 48 xã của 11 huyện miền núi, nhằm can thiệp thay đổi hành vi, tập quán sử dụng dịch vụ DS- KHHGĐ và các loại hình dịch vụ phù hợp với tâm lý, tập quán của người dân tộc thiểu số.

Hiệu quả từ những mô hình nâng cao chất lượng dân số, làm thay đổi hành vi, tập quán của đồng bào dân tộc - Ảnh 3.

Xã Vạn Xuân, huyện Thường Xuân ra mắt câu lạc bộ sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân, hôn nhân cận huyết thống năm 2019. Đến nay câu lạc bộ đã và đang hoạt động hiệu quả, góp phần thay đổi nhận thức của bà con trong công tác DS-KHHGĐ (Ảnh tư liệu)

Các hoạt động trên đã góp phần quan trọng trong việc đưa các chủ trương chính sách về DS-KHHGĐ của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào các dân tộc miền núi nhằm can thiệp thay đổi hành vi, tập quán sử dụng dịch vụ DS-KHHGĐ để giảm sinh và nâng cao chất lượng dân số. Đặc biệt thông qua các buổi sinh hoạt câu lạc bộ "Sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân, hôn nhân cận huyết" đã truyền tải cho các hội viên nắm được các kiến thức về SKSS trước hôn nhân, hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết, các bệnh được sàng lọc trước sinh và sơ sinh, cách làm mẹ an toàn; tổ chức nói chuyện chuyên đề trao đổi và cung cấp các thông tin về chăm sóc SKSS, nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống... cho phụ nữ có thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, các cặp vợ chồng mới kết hôn.

Xác định nâng cao chất lượng dân số là "cửa ngõ xung yếu" để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, thời gian tới Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa tích cực tham mưu cho các cấp lãnh đạo, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai thực hiện có hiệu quả các hoạt động nhằm đạt mục tiêu, nhiệm vụ về công tác dân số và phát triển. Đặc biệt chú trọng công tác truyền thông vận động, huy động sự tham gia tích cực, hiệu quả của các trưởng thôn/bản và những người có uy tín trong cộng đồng từ đó giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao.

Ngọc Huấn

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Dân số và phát triển - 7 giờ trước

Thấy con trai song sinh không giống nhau, anh Kiên đi xét nghiệm ADN, kết quả được chuyên gia đánh giá cực hiếm gặp.

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Người đàn ông tên Dũng (*) đã quyết định đến Trung tâm Phân tích ADN và Công nghệ di truyền để xét nghiệm quan hệ huyết thống cùng đứa trẻ được người yêu cũ đặt trước cửa nhà anh.

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Bên cạnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hay ung thư, hút thuốc lá còn tác động tiêu cực lên khả năng sinh sản của nam giới và bộ gene của tinh trùng.

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Mất ngủ, khó ngủ thường gây cảm giác khó chịu, lo lắng... ảnh hưởng tới năng suất lao động và học tập. Thực hiện một số bài tập hiệu quả dưới đây giúp bạn ngủ nhanh và thức dậy sảng khoái hơn.

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Cho dù đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, việc tìm hiểu tất cả thông tin có sẵn có thể khiến người bệnh hiểu hơn. Dưới đây là tổng quan đơn giản về ung thư vú và các giai đoạn bệnh, phân tích về cách ung thư vú lây lan, chẩn đoán và điều trị.

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Một bệnh viện ở Đồng Nai đã tiếp nhận trường hợp đặc biệt của sản phụ 35 tuổi, nặng 100 ký, thai trên 38 tuần, em bé to, nặng 4,6kg.

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Nấm Candida âm đạo gây kích ứng, ngứa dữ dội và tiết dịch nhiều ở âm đạo và âm hộ, bệnh rất dễ tái phát.

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Ngày 20/3, ông Phan Nam Bình, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Quảng Bình cho biết, đơn vị vừa tổ chức hội nghị tập huấn về chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho đội ngũ cán bộ y tế, dân số cơ sở tại huyện Lệ Thủy.

Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã phẫu thuật cho một bé gái có 2 buồng tử cung, 2 cổ tử cung. Đây là dị tật bẩm sinh cơ quan sinh dục hiếm gặp nhưng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chịu áp lực tài chính không nhỏ khi nuôi con tại thành phố lớn, nhiều gia đình tiết kiệm hơn trăm triệu đồng mới dám sinh con.

Top