GS Phan Đình Diệu: Một khối nghĩ suy đã đi xa...

Lại thêm một người tử tế nữa ra đi. Lại thêm một nhân cách của giới khoa học phiêu du về nơi vĩnh hằng. Nơi ngàn thu chín suối anh hãy an nhiên. Có chúng tôi và các thế hệ làm khoa học mai sau sẽ noi gương anh sống một cuộc đời trung thực, sáng tạo, dũng cảm biểu đạt và bảo vệ quan điểm riêng của mình trong mọi vấn đề, kể cả trong những thời điểm được coi là “nhạy cảm nhất”.

Từ trái sang: GS Tạ Quang Bửu, GS Lê Văn Thiêm, GS Phan Đình Diệu. Ảnh: Tư liệu gia đình

Có thể nói, triết lý sống và tâm trạng của anh đã được đúc kết một cách hết sức cô đọng và sáng rõ trong hai bài thơ ( Phan Đình Diệu là một nhà thơ thực thụ! ) mà chúng tôi xin giới thiệu sau đây.

Bài thứ nhất nhà thơ viết nhân dịp mừng sinh nhật lần thứ 70 của cố GS Trần Đại Nghĩa (1983):

Nghĩa lớn gọi về với nước non

Buồn vui đã trải cuộc vuông tròn

Rèn tài văn võ thời phiêu bạt

Gánh vác giang sơn thưở mất còn

Tình nặng ấy chưng tình đất nước

Nghiệp đời há chỉ nghiệp vàng son

Gốc thông đứng thằng dầu mưa nắng

Để gió lành reo với nước non.

Bài thứ hai nhà thơ viết để viếng cố GS Tạ Quang Bửu (1986):

Một khối nghĩ suy, một khối tình

Nước non là đó, nọ là mình

Nghĩa nặng nhân tình còn lưu luyến

Ánh ngời tài chính vẫn lung linh

Nỗi đới chất chứa lòng ưu ái

Một khối nghĩ suy, một khối tình.

Đó là sự nghiệp và thân phận của thế hệ trí thức vàng trước và sau Cách mạng tháng Tám. Đó cũng là tâm tư tình cảm của thế hệ Phan Đình Diệu, của cả chúng ta và có thể còn của nhiều thế hệ sau.

Một nhà khoa học lớn, một trí thức dấn thân, một nhà thơ trữ tình thông tuệ của đất nước đã đi xa. Chúng tôi thương tiếc anh Diệu với tất cả tấm lòng trân quý và trìu mến!

Chu Hảo/Vietnamnet