Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những người trẻ mang câu hát ví, giặm “gieo mầm” trên đất Thủ đô

Thứ tư, 10:23 03/12/2014 | Giải trí

GiadinhNet - Ví, giặm vốn là “đặc sản” của vùng đất xứ Nghệ. Thế nhưng, ít ai ngờ loại hình nghệ thuật vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại này lại đang “sống” trên đất Thủ đô. Những người đang “gieo mầm” cho sự sống ấy phần nhiều thuộc thế hệ 9x, vì say mê điệu ví, giặm quê nhà mà đã thành lập nên CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ.

 

Lê Thanh Phong (phải) và các thành viên CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ trong một buổi sinh hoạt. 	Ảnh: TL
Lê Thanh Phong (phải) và các thành viên CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ trong một buổi sinh hoạt. Ảnh: TL

 

Tái diễn một không gian ví, giặm

Ngay thời khắc dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, các bạn trẻ ở CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ thuộc Liên hiệp UNESCO Việt Nam (tại Hà Nội) đã nắm chặt tay nhau, trào dâng nước mắt. Ngay chiều hôm sau, CLB đã tổ chức “ăn mừng” bằng một buổi biểu diễn giao lưu tại đình Xuân La (Bắc Từ Liêm) nơi mà CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ vẫn thường sinh hoạt. Rất đông bà con đồng hương Nghệ An, Hà Tĩnh và nhiều người dân Thủ đô yêu mến dân ca xứ Nghệ đã tìm đến đây để chia sẻ niềm vui, niềm tự hào cũng như để được nghe lại những khúc dân ca ví, giặm quen thuộc của quê nhà.

Lê Thanh Phong, Chủ nhiệm CLB UNESCO di sản dân ca xứ Nghệ cho biết, năm 2012, khi còn là một sinh viên khoa Quản lý văn hóa của Trường ĐH Văn hóa Hà Nội, Phong đã ấp ủ dự định sẽ tập hợp những người con xứ Nghệ yêu dân ca ví, giặm để mỗi khi nhớ quê lại ngồi ngêu ngao với nhau. Thế rồi, cơ duyên đưa đẩy Phong gặp được nhạc sỹ Thao Giang, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển âm nhạc nghệ thuật Việt Nam và được ông mời vào sinh hoạt tại Trung tâm. Từ đó, chàng trai 9x này càng quyết tâm hơn về việc thành lập một CLB ví, giặm.

Năm 2013, Phong đi gặp từng người bạn, người em là người Nghệ An, Hà Tĩnh đang theo học tại các trường đại học trên địa bàn Hà Nội và thuyết phục họ gia nhập CLB. Đến cuối năm 2013 thì CLB đã “chiêu mộ” được 6 thành viên và có buổi sinh hoạt đầu tiên ở đình Xuân La. “Hiện nay, tại 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đang có trên 50 CLB đàn, hát dân ca ví, giặm hoạt động sôi nổi. Tôi nghĩ, không có lý do gì mình không thành lập một CLB ngay trên đất Thủ đô để giúp những người con xa quê như chúng tôi thỏa lòng yêu mến dân ca ví, giặm và vơi bớt nỗi nhớ quê nhà. Ban đầu chỉ có 6 người, đến thời điểm hiện tại CLB đã quy tụ được hơn 20 người, đa số đều thuộc thế hệ 9x. Điều đặc biệt, các thành viên của CLB không chỉ có con dân xứ Nghệ mà còn có nhiều bạn trẻ đến từ các tỉnh thành khác nhau”, Phong nói.

Vì muốn tái diễn lại đúng không gian diễn xướng của loại hình nghệ thuật này nên CLB chọn đình Xuân La và Hồ Tây làm nơi sinh hoạt, vào các chiều thứ Năm mỗi tuần. Nội dung các buổi sinh hoạt được đem về gần không gian xưa với 3 chặng hát: hát chào, hát đố - hát xe kết và hát tiễn. Các thành viên không chỉ hát lại những câu ca quen thuộc của ví, giặm mà còn ứng tác, sáng tạo... nên những câu hát mới để phù hợp với hoàn cảnh hiện tại. Ngoài ra, để được trải nghiệm theo đúng tinh thần của dân ca ví, giặm, các thành viên sẽ mặc váy đụp váy xòe (nữ), áo và quần thâm (nam), vừa ngồi dệt vải vừa hát hoặc kẻ trên bến, kẻ dưới thuyền đối đáp giao duyên.

Không chỉ duy trì việc ca hát, CLB còn thường xuyên sưu tầm các làn điệu cổ với sự hỗ trợ của NSND Hồng Lựu, một nghệ sỹ hát ví, giặm nổi tiếng ở Nghệ An. “Tuy ở xa nhưng NSND Hồng Lựu rất quan tâm đến CLB. Từ lời hát đến điệu hát, cô đều tỉ mẩn chỉ dạy cho CLB trong những buổi sinh hoạt. Không những thế, đi thu hình hay đi diễn ở đâu cô cũng thu thập tư liệu rồi lại gửi cho chúng tôi học tập”, Phong cho biết thêm.

Người Kinh Bắc cũng mê ví, giặm

Trong số các thành viên của CLB, có một bạn trẻ rất đặc biệt tên là Thùy Dung, sinh viên ĐH Thành Đô. Thùy Dung vốn quê ở Bắc Ninh nhưng lại rất mê dân ca ví, giặm. Trong hầu hết các buổi sinh hoạt của CLB, Dung chưa hề vắng mặt buổi nào. Thậm chí, Dung còn bỏ rất nhiều thời gian để học cách phát âm của người xứ Nghệ để có thể “nhập hồn” một cách trọn vẹn vào mỗi điệu hát.

“Em tham gia CLB vì rất thích dân ca ví, giặm xứ Nghệ. Quan họ Kinh Bắc quê em có sự dùng dằng, tình tứ và sâu lắng thì ví, giặm cũng có nhưng gần gũi hơn, có thể vận dụng vào từng tình huống hàng ngày. Em khá vất vả khi học cách phát âm của người xứ Nghệ nhưng khi học được rồi lại cảm thấy hát ví, giặm rất hay, thậm chí không thua kém gì các bạn trẻ được sinh ra và lớn lên ở vùng quê ấy”, Thùy Dung nói.

Theo Thùy Dung, dân ca ví, giặm đã trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại nên giờ đây không chỉ là tài sản riêng của hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh mà là tài sản chung, là niềm tự hào của cả đất nước. Cô nghĩ, việc phát triển, quảng bá di sản dân ca xứ Nghệ trong cộng đồng người xứ Nghệ xa quê hay các vùng miền khác trên cả nước đều rất quan trọng giúp loại hình nghệ thuật này được lưu truyền và lan toa sâu rộng.

Mong muốn của tất cả các thành viên là phát triển CLB này thành một đoàn nghệ thuật để có thể duy trì việc biểu diễn một cách thường xuyên tại đình làng Xuân La nhằm phục vụ khách du lịch trong nước và quốc tế mỗi khi đặt chân đến Hà Nội.

 

GS.TSKH Tô Ngọc Thanh - Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cho biết: Ví, giặm là hai lối hát dân ca không nhạc đệm được cộng đồng người Nghệ Tĩnh sáng tạo ra trong quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt văn hóa. Ví, giặm được thực hành trong lao động và đời sống thường nhật (lúc ru con, làm ruộng, chèo thuyền, dệt vải, xay lúa…). Vì vậy, các lối hát cũng được gọi tên theo các hoạt động như: Ví phường vải, ví đò đưa, ví phường nón, giặm ru, giặm kể, giặm khuyên... Dân ca ví, giặm chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần của người Nghệ Tĩnh và là phương tiện nghệ thuật để biểu đạt tư tưởng, tình cảm, tăng cường giao lưu, gắn kết cộng đồng.

Về cách gọi “giặm” hay “dặm”, theo GS.TSKH Tô Ngọc Thanh thì gọi “giặm” mới đúng vì chữ “giặm” ở đây được hiểu là thêm vào chỗ còn trống, còn thiếu như: giặm mạ vào ruộng, giặm nan vào rổ. Tại hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy các giá trị dân ca hò, ví, giặm xứ Nghệ” tổ chức vào tháng 3/2011, sau khi nghe ý kiến các nhà nghiên cứu ngôn ngữ, văn hoá… hội thảo đã thống nhất tên gọi với cách viết là “giặm”.

 

Hà Tùng Long

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Giải trí - 5 phút trước

"Chúng tôi hoàn tất thủ tục ly hôn và kể từ đó tới nay, tôi chưa gặp lại chồng cũ, thậm chí nói chuyện điện thoại cũng không" - Diễn viên Thanh Hương chia sẻ.

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Giải trí - 1 giờ trước

GĐXH - Ngoài đời hơn Duy Hưng 5 tuổi nhưng vẫn nhập vai em trai rất ổn trong "Người một nhà", Tuấn Tú nhận được nhiều lời khen tích cực của khán giả.

NSND Thu Hà gây bão

NSND Thu Hà gây bão

Giải trí - 2 giờ trước

Phân đoạn bà Lan dạy dỗ An Nhiên với lời thoại đã tai cùng diễn xuất ấn tượng của NSND Thu Hà nhận lời khen của khán giả.

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

Giải trí - 4 giờ trước

Từng lận đận về tình duyên, nhưng hiện tại Tiết Cương và Lưu Huỳnh đều có cuộc sống hạnh phúc bên vợ trẻ.

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Giải trí - 5 giờ trước

GĐXH - Phước Sang bị đột quỵ là thông tin xôn xao mạng xã hội ngày hôm qua. Hình ảnh mới nhất của anh tại bệnh viện khiến nhiều người xót xa.

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Giải trí - 6 giờ trước

Thương Tín cũng cho biết, tới đây sẽ về quê sống để không chịu cảnh "nay đây mai đó".

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Giải trí - 8 giờ trước

"Ở Sài Gòn lúc nào cũng thơm tho, mịn màng còn bây giờ, lúc nào cũng quanh quẩn trong bếp với rau, cá, nồi nước lèo, lúc nào người cũng đầy mùi cá, than củi, hành ngò. Bán bún cá tuy có vất vả nhưng tôi thấy rất thoải mái", á hậu Tường Vi nói.

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

Giải trí - 18 giờ trước

Mối quan hệ giữa HLV Troussier và Quang Hải gây chú ý sau khi ông Troussier nhất quyết không cho Quang Hải vào sân trận thua Indonesia.

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Giải trí - 19 giờ trước

Chu Thanh Huyền diện thiết kế được làm từ loại ren nhập đắt đỏ cùng chiếc voan dài 2m khi sánh bước bên chú rể Quang Hải.

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

Giải trí - 20 giờ trước

GĐXH - "Đến giờ tôi cũng không tính tới chuyện lập gia đình nữa. Tôi cho rằng nên nghĩ thoáng một chút, đừng quan niệm phải có gia đình mới là hạnh phúc. Còn nếu sau này không thể tự chăm sóc bản thân, tôi sẽ chọn nhà dưỡng lão", NSND Đức Long chia sẻ.

Top