Thâm cung bí sử (73 - 3): Ông đồ Nghệ
GiadinhNet - Phải đỗ đạt một chút mới được làm thầy đồ. Ông nội tôi đỗ cả 3 kỳ thi Hương.
Đỗ tam trường là làng phải mổ bò khao rồi. Và năm nào ông nội tôi cũng được làng khao vào ngày 16 tháng Giêng (Âm lịch). Làng tôi dành 38 mẫu ruộng nhất đằng điền để làm quỹ khuyến học. Hàng năm lấy quỹ đó để khao những người đỗ đạt.
Mấy cụ học trò của ông nội tôi nói rằng: “Vào được tam trường là khó lắm. Cách thi cử ngày xưa rất nghiêm và môn sinh rất nhiều. Sĩ tử làm bài thi khoảng 1.000 chữ. Nội dung thường là thơ phú, văn sách, chế biểu... Cái khó nhất khi thi thơ phú khiến người ta hay trượt vỏ chuối là vần. Nó phải theo Đường Vận, tức là phải làm thơ bát cú Đường Luật theo kiểu Đỗ Phủ. Nhưng vần của Hán Việt nhiều chỗ không ăn khớp với vần đời Đường nên thí sinh rụng như sung. Muốn không trượt thi, sĩ tử phải chép kiến tự, tức là chép những vần khác nhau vào giấy với chữ nhỏ như con kiến rồi giấu kín ở đâu đó, vào trường thi thì lén mở ra xem. Bây giờ người ta gọi là phao thi. Nhưng trò này rất nguy hiểm. Nếu phát hiện thấy kiến tự, thí sinh sẽ bị cấm thi suốt đời và có khi về làng còn bị Lý trưởng nọc ra đánh. Kiến tự rất dễ bại lộ, vì người coi thi rất đông, cứ 1.000 thí sinh thì có 300 người coi thi.
Bài thi sau khi làm xong thì phải nộp cho Giám thị để đánh dấu rọc phách. Những bài thi đó lại được chuyển cho quan chép bài để tránh giám khảo quen mặt chữ mà thiên vị. Giám khảo chỉ được chấm bài thi chép lại chứ không được chấm bản gốc”. Ông nội tôi ngày xưa qua tam trường như thế.
Người quê tôi trọng chữ. “10 bồ thóc không bằng góc chữ”- người Nghệ nói như thế. Trong làng, thầy đồ là người nhiều chữ nhất nên được trọng vọng nhất, hương lý, chức dịch so với thầy đồ chẳng là cái gì cả. Ông nội tôi từng hỏi một phú gia xe ngựa nghênh ngang về làng rằng: “Ông được mấy chữ? Hứ!”. Người nhiều chữ nhất nước ta lúc đó chính là thầy dạy ông nội tôi. Làng tôi gọi ông là ông Hoàng. Ông Hoàng là tiến sĩ, làm quan Tế Tửu trường Quốc Tử Giám ở Huế. Lúc đó vua muốn bỏ chữ Quốc ngữ mà ông quan Tế Tửu thì phản đối việc này, vì thế ông bị bãi quan về làng dạy học.
(Còn nữa)
Khánh Hoàng
Top 5 cung hoàng đạo gặp nhiều may mắn nhất trong tình yêu, hạnh phúc năm 2024
Gia đình - 40 phút trướcGĐXH - Khi bánh xe vận mệnh quay tròn, năm 2024 sẽ mở ra một chương mới đầy sắc màu cho cuộc đời 5 cung hoàng đạo trong hành trình tìm kiếm tình yêu đích thực.
Bạn muốn con lớn lên thành công, lúc còn nhỏ nhất định phải dạy 10 điều cần thiết này
Nuôi dạy con - 3 giờ trướcGĐXH - Với những đứa trẻ, phát triển những kỹ năng và hành vi quan trọng trong kinh doanh sẽ giúp chúng tự làm chủ và thành công trong cuộc sống.
Làm con rể hiếu thảo 20 năm, tôi 'điếng người' khi biết được kế hoạch chia tài sản của bố vợ
Chuyện vợ chồng - 3 giờ trướcSau khi biết dự định của bố vợ, tôi hoài nghi liệu tôi có phải người thừa trong gia đình này?
3 chị em ruột giống nhau 'như sinh 3' cưới cùng ngày, vào lễ đường cùng giờ
Gia đình - 14 giờ trước3 chị em Kiều Nhi, Tuyết Nhi và Hoàng Duyên ở Lâm Đồng thường bị nhận nhầm là "sinh 3", gây chú ý khi tổ chức đám cưới cùng ngày.
Cùng 70 tuổi nhưng hàng xóm được con trai đón về dưỡng già còn tôi vào viện dưỡng lão: Đời chẳng nói trước điều gì!
Gia đình - 14 giờ trướcNgười đàn ông Trung Quốc này luôn so sánh bản thân với người bạn hàng xóm và hạnh phúc khi thấy mình hơn bạn. Tuy vậy mọi việc đảo lộn khi họ bước vào tuổi nghỉ hưu.
Nàng dâu chuyển giới chăm tặng vàng khiến mẹ chồng mê mệt, dẫn đi khoe khắp xóm, đáp lễ bằng chiếc SH
Gia đình - 16 giờ trướcNgày về ra mắt, Mị đã khiến mẹ chồng tương lai đi từ bất ngờ này sang ngỡ ngàng khác vì giới tính "gái mà trai, trai mà gái" của mình.
'Sau khi kết hôn, có nên đưa lương cho vợ không?' Câu trả lời từ những người đàn ông có gia đình nhiều năm rất thực tế!
Chuyện vợ chồng - 21 giờ trướcTheo bạn, sau khi kết hôn, người đàn ông có nên đưa tiền lương cho vợ không?
Nghiên cứu Đại học Harvard: Trẻ dùng điện thoại và không dùng điện thoại có sự khác biệt lớn ở 5 điểm, nghe xong cha mẹ cũng phải rùng mình
Nuôi dạy con - 22 giờ trướcGĐXH - Từ nghiên cứu có thể thấy cách dùng điện thoại phá hủy cuộc đời của một đứa trẻ là cho trẻ dùng một chiếc điện thoại không kiểm soát.
5 cung hoàng đạo nữ phú quý hơn người, không chỉ hôn nhân hạnh phúc mà tiềm lực kinh tế cũng 'không phải dạng vừa'
Gia đình - 22 giờ trướcGĐXH - Có một số cung hoàng đạo sinh ra đã được phúc báo, dường như được định sẵn để họ không phải lo cơm ăn áo mặc và luôn được yêu thương trong cuộc đời này.
Tử vi 12 cung hoàng đạo tuần mới: Bạch Dương có thể nhận được tiền thưởng, Cự Giải có nhiều cơ hội kiếm tiền
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Hãy xem tuần mới của 12 cung hoàng đạo có gì đáng quan tâm nhé.
Đám cưới đặc biệt của cô gái dân tộc Thái và chú rể Mỹ: Bố mẹ chồng nhập gia tùy tục, bàn chuyện cưới chỉ trong 1 cuộc điện thoại
Chuyện vợ chồngĐiều đặc biệt là lễ cưới diễn ra theo đúng phong tục, văn hóa của người Thái Đen.