Hà Nội
23°C / 22-25°C

Nghệ An nỗ lực nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bền bỉ vận động

Thứ ba, 18:00 16/06/2015 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - Nghệ An đang “ráo riết” triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Khi các chế tài đặt ra có thể tác động đến hành vi cụ thể một cách rõ ràng, thì việc làm thay đổi nhận thức – mục tiêu quan trọng nhất để hướng đến kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh còn gặp rất nhiều khó khăn, cản trở. Và để làm được điều đó, cần phải có sự nỗ lực bền bỉ, lâu dài của không chỉ ngành dân số.

Trẻ em nam ở Nghệ An hiện nay chiếm số lượng lớn hơn nhiều so với trẻ em nữ.

Đau lòng vì chuyện “cố đẻ” thằng cu

Ngày nào cũng vậy, chị Chu Thị Hường- cộng tác viên dân số xóm 10, xã Nghĩa An, Nghĩa Đàn lại tất tả đạp xe đến từng hộ gia đình tuyên truyền về chính sách dân số - KHHGĐ. Đã hơn 10 năm nay, chị gắn bó với công tác dân số, cũng là gắn bó với từng hoàn cảnh gia đình, từng số phận con người nơi đây.

Bà con nơi đây chủ yếu làm nông nghiệp, trồng mía, trồng sắn, ngoài ra đàn ông còn có nghề thợ xây. Đời sống còn nhiều khó khăn, vất vả, nhưng tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên rất lớn. Chị Hường cho biết, toàn xóm chỉ có 3/350 hộ “chưa” sinh con thứ 3, còn lại là sinh con thứ 4 , 5 …

Tâm lý người dân muốn sinh đông con, vì 2 đứa thấy “ít quá”. Chị Trần Thị Huyền, 32 tuổi nhưng đã có tới 4 người con, đứa đầu học lớp 7, con gái út mới 2 tuổi: “Ở đây nông thôn, đẻ 2 đứa thấy ít lắm, khoảng 4 đứa là vừa. Trong xóm có nhiều nhà sinh 6, 7 người con. Hiện tại thì mình dừng lại ở 4 đứa, còn sau thì… chưa biết được”, chị Huyền cười nói.

Chị Hường cho biết, trong xóm, có nhiều hoàn cảnh gia đình rất éo le. Như gia đình bà Phạm thị Hòa, mắc bệnh tim, mà không có tiền đi mổ. Bà có 4 đứa con, đứa nào cũng vất vả khó khăn không giúp gì được cho mẹ, hiện tại bà Hòa lại còn phải nuôi thêm 1 con gái, và 1 cháu gái có dấu hiệu bị bại não.

Còn gia đình chị Nguyễn Thị Thứ và anh Lê Vũ Sơn xóm 4, Quỳnh Lộc, Hoàng Mai lại ở vào hoàn cảnh éo le vì “cố cho được thằng cu nối dõi tông đường”. Ngôi nhà lúp xúp, tài sản chẳng có gì, chiếc ghế mời khách ngồi cũng chẳng có. Lúc chúng tôi cùng cán bộ dân số vào thăm nhà, chị Thứ một mình đang giữ 2 đứa con gái sinh đôi 3 tuổi, trên tay thì đang 1 tay bế con gái út mới được hơn 3 tháng. Anh chị có tất cả 7 đứa con, đều là gái, “Lúc đẻ được 3 đứa đã nhọc rồi, nhưng ông bà nội bảo phải cố có thằng cu nối dõi tông đường, nên mới gắng đến giờ”.

Em Lê Thị Tú là con gái đầu của chị Thứ, SN 1999, học hết lớp 9 là nghỉ. Bố làm nghề đá lạnh, suốt ngày ở dưới cảng cá, tối mịt mới về, những lúc mẹ đi chợ, Tú phải nghỉ học ở nhà để trông em, làm việc nhà: “Em muốn đi học lắm, nhưng nhà nghèo, đông em, nên phải nghỉ học. Ít năm nữa, chờ các em lớn lên, thì em vào miền Nam đi làm thuê thôi ạ”. Câu nói và nụ cười buồn trên gương mặt xinh xắn của cô bé khiến chúng tôi chạnh lòng.

Theo khảo sát từ Chi cục DS/KHHGĐ, đẻ con dự phòng, đẻ con để có người nối dõi tông đường, để có thêm lao động trụ cột nhân lực, thậm chí tìm mọi cách để có được con trai như ý muốn…. là nguyên nhân dẫn đến mất cân bằng giới tính ngày càng xu hướng trầm trọng ở Nghệ An. Sự mất cân bằng này chắc chắn sẽ gây nhiều hệ quả nghiêm trọng trong tương lai.

Những đứa trẻ con chị Nguyễn Thị Thứ ở Quỳnh Lập, Hoàng Mai tự trông nhau khi bố mẹ đi vắng. Ảnh: Hồ Hà

Những đứa trẻ con chị Nguyễn Thị Thứ ở Quỳnh Lập, Hoàng Mai tự trông nhau khi bố mẹ đi vắng. Ảnh: Hồ Hà

Những hệ luỵ…

Trong một cuộc hội thảo góp ý cho đề án giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, nhiều đại biểu đã khẳng định những hệ luỵ của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang làm cho chất lượng dân số không ổn định, số lượng nam giới nhiều hơn nữ giới sẽ kéo theo những hệ luỵ không thể đoán trước. Cùng đó là tình trạng bất bình đẳng giới ngày càng sâu sắc, nhiều phụ nữ phải kết hôn sớm hơn, tỷ lệ ly hôn và tái hôn tăng cao, gia tăng tình trạng bạo hành giới, mua bán phụ nữ, mua dâm... gây ảnh hưởng trầm trọng đến phụ nữ và trẻ em gái về sức khoẻ thể chất và tinh thần, vị thế trong gia đình và xã hội. Theo báo cáo về phòng chống bạo lực gia đình của tỉnh, trong số gần 5000 vụ bạo lưc xảy ra trong 5 năm qua, thì số nạn nhân nữ chiếm trên 80%, trong đó xuất phát của mâu thuẫn bắt đầu từ việc không sinh được con trai.

Theo ông Nguyễn Kim Bảng, Giám đốc Trung tâm Dân số/ KHHGĐ huyện Hưng Nguyên, mất cân bằng giới cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, bởi trên thực tế cho thấy, các hộ nghèo hiện nay, ngoài những gia đình neo đơn, tuổi cao, không có sức lao động thì đại đa số vẫn là những hộ gia đình đông con. Nguy cơ càng đẩy hơn cao khi hiện tại nhiều địa phương các cuộc bình xét hộ nghèo đều có tiêu chí quan trọng là số con đang độ tuổi đi học. Với những quyền lợi mà hộ nghèo được hưởng như: vay vốn ngân hàng, miễn giảm học phí, giảm chi phí khám chữa bệnh... khiến cho nhiều người dân có quan niệm phấn đấu đẻ nhiều để vừa được con vừa được hộ nghèo(!). Ông Bảng cũng dẫn chứng hệ luỵ của tình trạng mất cân bằng giới đang hiển hiện trong mỗi gia đình.

Đó là câu chuyện đau lòng của vợ chồng anh Ng- Văn T trú tại xóm 2, xã Hưng Yên Nam vì chuyện phải có chút con trai nối dõi tông đường mà chị Nguyễn Thị L. vợ anh đã phải đẻ một lèo 5 đứa con khi tuổi đời chưa quá 40. Đói nghèo, mâu thuẫn vợ chồng xảy ra thường xuyên bằng những trận đòn roi vô cớ mà chị L phải chịu đựng. Đỉnh điểm của nỗi đau xót là trong một lần đi giỗ uống rượu về, anh T đã thắt cổ tự tử để lại người vợ đau yếu và 5 đứa con nheo nhóc. Câu chuyện cố sinh được thằng cu đã khiến cho rất nhiều gia đình ở vùng bán sơn địa Hưng Yên Nam rơi vào cảnh đói nghèo vì đông con (nhiều gia đình 8-10 con. P.V). Theo chị Hà Thị Hằng, chuyên trách dân số xã Hưng Yên Nam thì riêng năm 2014, số xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên chỉ là 1/ 15 xóm. Tỷ lệ cân bằng giới tính khi sinh là 160 bé trai/100 bé gái. Đói nghèo đã kéo theo nhiều hệ luỵ ở Hưng Yên Nam, đáng lo nhất là có hàng trăm đứa trẻ chỉ học hết cấp 2 là … thất học, tha hương kiếm tiền, mịt mờ tương lai…, chị Hằng cho biết.

Trong tương lai không xa, những hệ luỵ của mất cân bằng giới tính sẽ là một tai họa bởi có rất nhiều nam giới phải chịu cảnh ế vợ vì tình trạng “thừa nam, thiếu nữ”, xã hội sẽ bất ổn với các biểu hiện “tranh giành” trong hôn nhân, thậm chí không thể kết hôn do không tìm được bạn đời, làm gia tăng tội phạm liên quan đến lạm dụng tình dục, buôn bán phụ nữ dưới mọi hình thức hôn nhân...

Xây dựng nhiều chế tài kiểm soát mất cân bằng giới tính

Những kết quả đạt được trong thời gian qua trên “mặt trận” công tác dân số như giảm tỷ lệ tăng dân số tự nhiên, giảm mức sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên... sẽ không mang ý nghĩa trọn vẹn nếu như không giảm được tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ở Nghệ An đến thời điểm hiện nay là 113 trai/ gái, dù tốc độ này so với những năm trước đã giảm (116 nam/ nữ năm 2012 - PV).

Để hạn chế được tình trạng trạng mất cân bằng giới tính khi sinh từ năm 2012 Nghệ An đã triển khai Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh tại 225 xã, phường thị trấn của 21 huyện, thị, thành trong toàn tỉnh. Theo đó, nhiều giải pháp đồng bộ được tổ chức như: nói chuyện tuyên truyền về giới tính, đột phá đề án bắt đầu từ khâu đào tạo, tập huấn cho cán bộ các trung tâm và đội ngũ chuyên trách, cộng tác viên nhằm cung cấp kiến thức, kỹ năng tuyên truyền tư vấn với mục tiêu tăng cường chuyển tải cung cấp thông tin. Giáo dục truyền thông về giới và mất cân bằng về giới cho người dân, trước hết là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, những người cung cấp dịch vụ siêu âm và dịch vụ phá thai, những người có uy tín trong cộng đồng, góp phần thực thi và hoàn thiện hệ thống pháp luật về các nội dung liên quan đến việc xác định giới tính khi sinh.

Đặc biệt, một giải pháp được xem là “hoàn toàn mới mẻ”, đó là mỗi năm ngành đều phối hợp cùng Hội nông dân “đánh mạnh” vào kinh tế đối với các gia đình sinh con một bề bằng việc hỗ trợ vốn làm kinh tế, đồng thời biểu dương các gia đình tiêu biểu sinh con một bề là gái nhưng đã vượt qua được định kiến để nuôi dạy con ngoan, học giỏi, thành đạt, gia đình hạnh phúc, góp phần lan toả trong cộng đồng phong trao thi đua thực hiện tốt chính sách DS/KHHGĐ và xây dựng nông thôn mới.

Tuy nhiên để ngăn chăn được dòng lũ của MCBGTKS vẫn còn đó những khó khăn, bởi tâm lý thích con trai hơn con gái còn “đậm đặc” như hiện nay, tỷ số vẫn còn gia tăng mạnh nếu như chúng ta không tăng cường các biện pháp mạnh đối phó. Mới đây, đoàn thanh tra liên ngành đã kiểm tra đột xuất việc thực hiện các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính đã thu hồi 7 đầu sách tại các nhà sách cung cấp ấn phẩm văn háo có nội dung liên quan đến hướng dẫn lựa chọn giới tính và lập biên bản xử phạt 2 phòng khám tư nhân 12 triệu đồng bao gồm, phòng khám Siêu âm Bác sỹ Nguyễn Thị Quế tại xóm 12 xã Quỳnh Hậu và phòng khám bác sỹ Năm tại khối 9 thị trấn Hưng Nguyên.

Tuy nhiên theo Bác sỹ Phạm Văn Huê, Phó Chi cục DS/KHHGĐ thì dù pháp lệnh dân số đã quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, nhưng việc thực hiện quy định này chưa nghiêm. Hiện nay, việc các dịch vụ y tế tư nhân vẫn mọc lên như nấm sau mưa. Rất nhiều người đã lách luật để lựa chọn thai và sẵn sàng phá thai khi xác định thai nhi là nữ.

Cũng theo ông Huê, gốc rễ của vấn đề này là tâm lý ưa thích con trai đã ăn sâu vào tư tưởng của người dân, do vậy muốn hạn chế được tình trtạng MCBGT cần một thời gian lâu dài. Chúng ta phải chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền thay đổi nhận thức xã hội từ trọng nam sang “trọng nữ” trong mọi tầng lớp nhân dân. Các địa phương cần có giải pháp để thay đổi hương ước của các dòng họ để con gái cũng có quyền thờ cúng, có tên trong gia phả, găn công tác dân số với các tiêu chí xây dựng Làng văn hoá, gia đình văn hoá....

“Chúng tôi hy vọng một khi chế tài xử phạt đối những vi phạm trên nặng hơn cùng với việc tuyên truyền để người dân giảm bớt tư tưởng trọng nam khinh nữ, thích con trai hơn con gái, giảm bớt áp lực của những gia đình trẻ chỉ có ít con mà lại muốn con trai, cùng đó là có chính sách hỗ trợ ưu tiên đối với những gia đình sinh con một bề là gái thì thời gian tới, tỷ lệ giới tính khi sinh ở Nghệ An sẽ dần ổn định”- ông Huê nói.

Hà Lài

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
2 thực phẩm "đầu độc" cậu nhỏ còn nhanh hơn hút thuốc nếu dùng nhiều

2 thực phẩm "đầu độc" cậu nhỏ còn nhanh hơn hút thuốc nếu dùng nhiều

Dân số và phát triển - 11 giờ trước

Không thể phủ nhận rằng hút thuốc gây hại tới sức khỏe sinh sản theo nhiều cách. Nhưng bên cạnh đó, còn có nhiều thói quen ăn uống khác cũng “đầu độc” cậu nhỏ của nam giới không kém.

8 điều nên làm để phục hồi sức khỏe sau sinh

8 điều nên làm để phục hồi sức khỏe sau sinh

Dân số và phát triển - 11 giờ trước

Sau sinh, khu vực xung quanh hậu môn, âm đạo (đáy chậu) của người mẹ thường sưng đau và cần một thời gian để lành lại. Vì vậy, người mẹ cần được chăm sóc, nghỉ ngơi đầy đủ trong vài tuần sau khi sinh để hồi phục sức khỏe hoàn toàn.

Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Thấy con trai song sinh không giống nhau, anh Kiên đi xét nghiệm ADN, kết quả được chuyên gia đánh giá cực hiếm gặp.

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Người đàn ông tên Dũng (*) đã quyết định đến Trung tâm Phân tích ADN và Công nghệ di truyền để xét nghiệm quan hệ huyết thống cùng đứa trẻ được người yêu cũ đặt trước cửa nhà anh.

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Bên cạnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hay ung thư, hút thuốc lá còn tác động tiêu cực lên khả năng sinh sản của nam giới và bộ gene của tinh trùng.

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Mất ngủ, khó ngủ thường gây cảm giác khó chịu, lo lắng... ảnh hưởng tới năng suất lao động và học tập. Thực hiện một số bài tập hiệu quả dưới đây giúp bạn ngủ nhanh và thức dậy sảng khoái hơn.

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Cho dù đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, việc tìm hiểu tất cả thông tin có sẵn có thể khiến người bệnh hiểu hơn. Dưới đây là tổng quan đơn giản về ung thư vú và các giai đoạn bệnh, phân tích về cách ung thư vú lây lan, chẩn đoán và điều trị.

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Một bệnh viện ở Đồng Nai đã tiếp nhận trường hợp đặc biệt của sản phụ 35 tuổi, nặng 100 ký, thai trên 38 tuần, em bé to, nặng 4,6kg.

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Nấm Candida âm đạo gây kích ứng, ngứa dữ dội và tiết dịch nhiều ở âm đạo và âm hộ, bệnh rất dễ tái phát.

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Ngày 20/3, ông Phan Nam Bình, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Quảng Bình cho biết, đơn vị vừa tổ chức hội nghị tập huấn về chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho đội ngũ cán bộ y tế, dân số cơ sở tại huyện Lệ Thủy.

Top