Chậm nói có thể là dấu hiệu tự kỷ
GiadinhNet - Chậm nói có thể là một dấu hiệu tạm thời và trẻ sẽ có thể tự nói sau một thời gian, nhưng chậm nói cũng có thể là một dấu hiệu báo động của rối loạn tự kỷ. Phải làm sao khi bé yêu của bạn chậm nói?
 |
|
Trò chuyện là một trong nhiều cách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Ảnh minh họa |
Khi nào cần can thiệp?
Trong khi các trẻ 18 tháng tuổi nói năng bi bô thì bé Bi, con chị Ngọc (ở Mỹ Hào, Hưng Yên) vẫn không bập bẹ lời nào. Tuy nhiên, vì nghĩ trong gia đình nhà chồng đã từng có người chỉ bắt đầu nói từ 3-4 tuổi, nên chị Ngọc cũng không cho con đi khám mà chờ con tự nói vào lúc 3-4 tuổi như một số anh chị em bên nhà chồng.
Theo BS Phạm Ngọc Thanh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM, chậm nói có thể là một dấu hiệu tạm thời và trẻ sẽ có thể tự nói sau một thời gian, nhưng chậm nói cũng có thể là một dấu hiệu báo động của rối loạn tự kỷ. Bởi kỹ năng ngôn ngữ bắt đầu trước khi trẻ nói những từ đầu tiên. Trẻ đã bắt đầu giao tiếp từ năm đầu đời của trẻ qua tiếp xúc mắt, nụ cười, âm thanh. Nếu trẻ chậm nói hoặc có bất kỳ hành vi nào dưới đây, phụ huynh hãy mang trẻ đến khám với một chuyên viên tâm lý hoặc chuyên viên âm ngữ (tại khoa tai mũi họng hoặc phục hồi chức năng của các cơ sở nhi khoa):
-Không thích vuốt ve.
-Không đáp lại nụ cười của bạn.
-Không có vẻ lưu ý đến sự hiện diện của bạn trong phòng.
-Có vẻ không quan tâm đến một số âm thanh (ví dụ không đáp ứng khi bạn gọi tên trẻ, nhưng lại lưu ý đến tiếng mèo kêu).
-Ứng xử như trong thế giới riêng.
-Thích chơi một mình.
-Không quan tâm đến đồ chơi nhưng thích chơi với đồ vật trong nhà.
-Thích những đồ chơi cứng (như quả bóng) hơn là đồ chơi mềm (như thú nhồi bông).
-Có vẻ không biết sợ.
-Có vẻ không biết đau.
-Cười vô cớ.
-Dùng từ hoặc cụm từ không phù hợp với hoàn cảnh
-Ngưng nói sau một thời gian đã biết gọi “ba”, “mẹ”.
Cha mẹ giúp con thế nào?
Cũng theo BS Phạm Ngọc Thanh, ngôn ngữ được phát triển dưới hai dạng: Ngôn ngữ hiểu và ngôn ngữ nói. Nếu trẻ vừa chậm hiểu và chậm nói mà không có khiếm khuyết thính lực thì cha mẹ cần phải can thiệp sớm cho trẻ dưới 3 tuổi tại các cơ sở y tế. Trong trường hợp nếu trẻ chỉ chậm nói đơn thuần, thì cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tại nhà như sau:
-Đọc sách tranh cho trẻ nghe, tập cho trẻ chỉ bằng ngón trỏ, nói tên những vật dụng quen thuộc.
-Dùng từ ngữ đơn giản khi nói chuyện với trẻ, đặt câu hỏi và nói lên điều trẻ đang làm.
-Động viên, khen ngợi khi trẻ cố gắng nói.
-Lặp lại và bổ sung từ vào lời của trẻ.
-Kiên nhẫn chờ đợi trẻ nói và không nóng vội.
-Không ép buộc trẻ nói bằng cách không cho trẻ món đồ trẻ yêu cầu, chẳng hạn như nói: “Con muốn ăn bánh không?” hoặc “À, con muốn ăn bánh” rồi trao bánh cho trẻ. Bắt buộc trẻ nói có thể làm cho trẻ căng thẳng và ấm ức.
-Không nên cho trẻ dưới 2 tuổi xem truyền hình, vì truyền hình không thể đối thoại với trẻ.
Trẻ trai dễ mắc tự kỷ hơn trẻ gái
Chứng tự kỷ thường đi kèm với chậm phát triển trí tuệ trong 75% trường hợp. Tần suất mắc chứng tự kỷ hiện nay là 1/110 trẻ và ở trẻ trai là 1/70. Trẻ gái ít mắc chứng tự kỷ hơn, nhưng nếu có thì sẽ bị nặng hơn trẻ trai.
Chưa ai tìm ra nguyên nhân của chứng tự kỷ. Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm ra một số yếu tố di truyền với khoảng 20 gien có liên quan đến chứng tự kỷ và cũng thấy vai trò của môi trường với những độc chất như chì, thủy ngân. Vì chưa biết nguyên nhân, nên cũng chưa có thuốc chữa rối loạn tự kỷ. Tuy nhiên, nếu trẻ được phát hiện sớm trước 3 tuổi và trẻ được điều trị bằng phương pháp tâm lý giáo dục qua trò chơi và thay đổi hành vi, thì trẻ có thể phát triển và hòa nhập với xã hội. Những dấu hiệu báo động sớm chứng tự kỷ được BS Phạm Ngọc Thanh khuyến cáo:
-Trẻ không bập bẹ lúc 12 tháng tuổi.
-Trẻ không biết chỉ đồ vật bằng ngón trỏ lúc 12 tháng tuổi.
-Không nói từ đơn lúc 16 tháng.
-Không tự nói cụm từ đôi lúc 24 tháng (hoặc chỉ lặp lại lời nói của người khác).
-Mất ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội ở bất kỳ tuổi nào.
Trong khoảng từ 16 đến 30 tháng tuổi, phụ huynh có thể dựa vào bảng dấu hiệu dưới đây để phát hiện những dấu hiệu báo động:
-Trẻ không quan tâm đến những trẻ cùng tuổi.
-Trẻ không thích chơi trốn tìm hoặc tìm một đồ vật được che giấu.
-Trẻ không dùng ngón trỏ để yêu cầu người lớn cho một đồ vật.
-Trẻ không chơi cách phù hợp (ví dụ không biết đẩy xe tới lui nhưng lật xe lên để quay bánh xe).
-Trẻ không nhìn vào mắt người khác trong 1-2 giây.
-Trẻ không đáp lại nụ cười của người thân.
-Trẻ không đáp ứng khi được gọi tên.
-Trẻ có những cử chỉ bất thường với đôi bàn tay trước mặt trẻ.
-Trẻ nhìn xa xăm hoặc đi lang thang không chủ đích.
Khi phụ huynh thấy trẻ có vài dấu hiệu trên, nên cho trẻ đến gặp bác sĩ tâm thần hay chuyên viên tâm lý có kinh nghiệm chẩn đoán chứng tự kỷ.
Minh Châu
Ý kiến của bạn
Sở hữu 4 điều này, về già mới hạnh phúc và giàu có, sống đủ đầy tự tin bất chấp tuổi đến độ xế chiều
Gia đình - 42 phút trướcNghỉ hưu, ở một khía cạnh nào đó, cũng giống với việc ban cho mỗi người một cơ hội bắt đầu lại từ đầu.
11 hành vi của cha mẹ khiến con gặp nhiều vấn đề khi trưởng thành
Nuôi dạy con - 1 giờ trướcGĐXH - Những phương pháp giáo dục sai lầm của cha mẹ dễ khiến con cảm thấy ngột ngạt, khó trưởng thành.
Thói quen sử dụng mạng xã hội của 12 cung hoàng đạo
Gia đình - 12 giờ trướcGĐXH - Mạng xã hội phản ánh nhiều cảm xúc, suy nghĩ, và tính cách của một người, và cung hoàng đạo cũng vậy.
Những đứa trẻ sinh ra để 'báo ân' thường có 3 đặc điểm này: Cha mẹ về già sẽ được sống an nhàn, sung sướng
Nuôi dạy con - 13 giờ trướcTrong hoàn cảnh bình thường, những đứa trẻ biết quan tâm đến cha mẹ sẽ có 3 tín hiệu từ khi còn nhỏ và chắc chắn khi lớn lên chúng sẽ rất hiếu thảo.
Vợ tự tay bóp chết hôn nhân vì mắc thói quen xấu
Chuyện vợ chồng - 14 giờ trướcGĐXH - Nếu mắc thói quen dưới đây, các bà vợ nên bỏ ngay vì nó là lý do khiến hôn nhân của bạn dễ tan vỡ.
3 lời khuyên nuôi dạy con cái được rút tỉa từ Maye Musk mà người mẹ nào cũng nên biết
Nuôi dạy con - 19 giờ trướcCách nuôi dạy con cái của Maye Musk rất đáng để các bậc cha mẹ học hỏi theo.
Hay gặp may chuyện tiền bạc gọi tên 4 cung hoàng đạo này
Gia đình - 22 giờ trướcGĐXH - Nhờ có sự hỗ trợ của các yếu tố thiên thời địa lợi mà các cung hoàng đạo này luôn gặp may mắn trong chuyện tiền bạc.
5 nguyên tắc TƯ DUY ‘vàng’ của người thông minh: Ai cũng có thể áp dụng để thay đổi cuộc đời, 'gặt' thành công, đạt đến đỉnh cao sự nghiệp!
Gia đình - 1 ngày trướcBiết cách áp dụng những lối tư duy “vàng” này, cuộc sống của bạn, ắt sẽ khác.
7 đặc điểm của đàn ông ít có khả năng ngoại tình nhất
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trướcGĐXH - Sự khác biệt giữa người đàn ông chung thủy và người mà bạn nên nghi ngờ nằm ở sự nỗ lực...
Mẹ vợ hay chuyển tiền cho con rể khiến nhân viên ngân hàng cũng phải tò mò, nghe câu trả lời mới thấy quá xứng đáng
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trước9 năm qua, bà Mai luôn đặt trọn niềm tin vào chàng rể thật thà, chất phác. Thậm chí mọi việc liên quan tới chuyện tiền nong, thay vì chuyển khoản cho con gái, bà lại gửi luôn cho con rể.
Cuộc hôn nhân hạnh phúc nào cũng có 6 đặc điểm điển hình này
Chuyện vợ chồngGĐXH - Một cuộc hôn nhân tốt đẹp là khi cả hai không gặp quá nhiều vấn đề về tài chính.
