Toàn cảnh vụ đánh bom sân bay ở Matxcơva

Xe cứu hoả và cứu thương bên ngoài sân bay Domodedovo sau vụ nổ. Ảnh: EPA

Trên thực tế, sân bay Domodedovo đã trang bị hàng loạt thiết bị rà kim loại tại các lối vào sảnh đến quốc tế để kiểm tra những người đến đón thân nhân. Nhưng theo nguồn tin từ nội bộ sân bay thì những thiết bị này không phải lúc nào cũng hoạt động tốt. Hiện vẫn còn nhiều thông tin trái ngược về cách thức những kẻ khủng bố đã hành động, trong khi cảnh sát chưa đưa ra bất cứ kết luận nào.

Truyền hình Nga cho biết, một tên đánh bom xông vào sảnh đến đang có đông người và hét lớn: "Tao sẽ giết tất cả chúng mày", trước khi kích nổ quả bom giấu trong một chiếc vali. Một số nguồn tin khác cho biết tên này là nam giới và đến sân bay với tư cách người vừa xuống máy bay, bước qua cửa kiểm soát an ninh để tới khu vực sảnh đến để hành động. Nhiều nhân chứng xác nhận việc họ nhìn thấy người đàn ông mặc đồ đen trước khi tên này tự phá nát thân thể bằng quả bom.

Sau vụ nổ là khung cảnh vô cùng hỗn loạn tại sảnh đến quốc tế của sân bay, với xác người và những nạn nhân bị thương nằm la liệt trên sàn, khi những người sống sót thì hoảng sợ tháo chạy trong đám khói đen mù mịt. Những người tình nguyện đã phải sử dụng cả xe đẩy hành lý chuyển xác người xấu số và người bị thương rời khỏi hiện trường, để lại những vũng máu và mảnh thi thể vương vãi cả ra phía ngoài khu sảnh đến.

Đây là một trong những vụ khủng bố tại sân bay đẫm máu nhất trong lịch sử thế giới. Trước đó, vụ gây chết nhiều người nhất xảy ra tại sân bay Tel Aviv của Israel năm 1972 làm 26 người thiệt mạng.

Nga đã được cảnh báo trước

Cơ quan an ninh Nga trước đó một tuần đã nhận được thông tin cảnh báo về một vụ tấn công đang được lên kế hoạch nhằm vào thủ đô Matxcơva. Theo đó, lời cảnh báo thậm chí còn cho biết chi tiết chính xác nơi quả bom có thể được gài, nhưng chính quyền vẫn thất bại trong việc ngăn chặn thảm kịch kinh hoàng tại sân bay đông đúc nhất nước Nga.

"Lực lượng đặc nhiệm đã nhận được thông tin sẽ có khủng bố tại một trong các sân bay Matxcơva", RIA Novosti dẫn một nguồn tin an ninh nhấn mạnh. "Các nhân viên đặc nhiệm đã vào cuộc để truy tìm 3 nghi phạm, nhưng chúng vẫn tìm cách tiếp cận được khu vực sân bay và phối hợp thực hiện vụ khủng bố", nguồn tin trên cho biết thêm.

Theo tin từ trang web Lifenews.ru có quan hệ mật thiết với lực lượng an ninh liên bang Nga FSB, một nguồn tin từ sân bay Domodedovo cũng tiết lộ rằng mật báo về việc có một âm mưu khủng bố đang được chuẩn bị đã xuất hiện từ một tuần trước vụ nổ. Theo đó thậm chí tên của khu vực đánh bom cũng được nói rõ trong cảnh báo nói trên.

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cũng thừa nhận các quy định an ninh đã không được tuân thủ đầy đủ, mặc dù sân bay Domodedovo sử dụng một số thiết bị soi an ninh có công nghệ tối tân bậc nhất trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ truy tìm đến cùng để trừng phạt những kẻ đứng sau vụ khủng bố vừa qua.

Đưa người bị thương ra khỏi hiện trường. Ảnh: AP

Những hệ lụy của vụ khủng bố

Vụ nổ tại sân bay Matxcơva đã làm xấu đi hình ảnh quốc tế của nước Nga, đặc biệt là trong thời điểm nhạy cảm khi nước này đang nỗ lực hướng tới hai sự kiện thể thao có quy mô toàn cầu là Olympic Mùa đông 2014 và World Cup 2018. Các nhà lãnh đạo trên thế giới nhanh chóng lên án vụ tấn công. Tổng thống Mỹ Barack Obama mô tả đây là hành động "vô nhân đạo", trong khi nguyên thủ Pháp và Đức gọi đó là "sự hèn nhát".

Domodedovo cũng là sân bay lớn nhất nước Nga tính về số hành khách qua lại và số các hãng hàng không quốc tế khai thác, trong đó bao gồm những tên tuổi lớn như British Airways, Lufthansa và Swiss Air. Tổng cộng có 77 hãng hàng không thường xuyên có chuyến bay tới Domodedovo, kết nối 241 điểm đến quốc tế và nội địa nước Nga.

Sân bay Domodedovo được xây dựng năm 1964, cách trung tâm Matxcơva 42 km về phía đông nam và có quy mô lớn nhất cũng như hiện đại nhất trong số 3 phi trường chính của thủ đô Nga. Riêng trong năm ngoái, sân bay này đã phục vụ 22 triệu lượt hành khách qua lại, trung bình mỗi ngày có hơn 60.000 hành khách đến và đi.

Đây cũng không phải lần đầu tiên vấn đề an ninh được đặt ra với sân bay Domodedovo. Năm 2004, hai kẻ đánh bom tự sát đã lên được những máy bay xuất phát từ phi trường này bằng vé mua lậu từ chính nhân viên sân bay. Sau đó hai goá phụ đen Chechnya này đã cho nổ tung mình khi máy bay đang trên không, làm toàn bộ 90 người trên hai máy bay thiệt mạng.

Ai đứng sau vụ đánh bom?

Nếu vụ khủng bố sân bay thủ đô Nga được xác định do những tên đánh bom tự sát gây ra, thì một lần nữa nhóm Goá phụ đen Chechnya khét tiếng lại trở thành nghi can chính. Họ lần đầu tiên được biết đến tại Matxcơva năm 2002 khi thực hiện hầu hết trong số các vụ tấn công tại thủ đô Nga năm đó. Nỗi kinh hoàng này là những goá phụ của các chiến binh đòi ly khai Chechnya bị quân đội Nga tiêu diệt và chúng hành động để báo thù.

Vụ tấn công đẫm máu gần đây nhất tại Matxcơva xảy ra trong hệ thống ga tàu điện ngầm, tháng 3 năm ngoái, khiến 38 người thiệt mạng. Vụ tương tự năm 2003 khiến 41 người chết đều được xác định do các Goá phụ đen Chechnya gây ra. Trước đó, chúng cũng chịu trách nhiệm tấn công một nhà hàng và một nhà hát ở Matxcơva làm nhiều người thiệt mạng.

Trước khi reo rắc nỗi sợ hãi cho người dân thủ đô Nga, Goá phụ đen lần đầu được biết đến ở Chechnya năm 2000, khi hai phụ nữ tự nổ tung mình trong vụ tấn công nhằm vào đoàn xe quân sự Nga. Trong một thập kỷ qua, họ trung bình hai tháng một lần lại gây ra một vụ tấn công tại Chechnya. Chỉ huy khủng bố Shamil Basayev, kẻ đã bị tiêu diệt năm 2006, được cho là người đầu tiên đứng ra tuyển mộ các Goá phụ đen.

Khi thực hiện các âm mưu khủng bố, các goá phụ đen có lợi thế hơn nam giới vì ít bị kiểm tra an ninh hơn, do đó tỷ lệ thành công của chúng cũng cao hơn. Telegraph dẫn con số thống kê của một nghiên cứu cho thấy, mỗi nữ khủng bố thường sát hại trung bình 21 người trong mỗi lần tấn công so với 13 nạn nhân của nam khủng bố.

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev triệu tập cuộc họp khẩn sau vụ khủng bố. Ảnh: AFP