Ma túy, HIV tàn phá bản nghèo

Anh Hà Văn Lượng, giáo dục viên đồng đẳng hướng dẫn cách uống thuốc ARV cho một bệnh nhân. Ảnh: TG.

Liệu pháp ARV hiệu quả

Sau gần 11 giờ đi đường với những khúc cua tay áo thót tim, vực sâu hun hút, những cung đường chữ u kéo dài, cuối cùng chúng tôi cũng đến được huyện vùng biên xa nhất Thanh Hóa. Huyện Mường Lát hiện ra như bức tranh hùng vĩ giữa núi rừng. Những bản làng nằm ép bên sườn núi, xen kẽ những thửa ruộng bậc thang, cùng những cánh đào rừng bắt đầu hé nở. Nhưng đằng sau sự bình yên đang chất chứa nhiều bi kịch con mất cha, vợ mất chồng…, với những người còn sống thì bản án “tử hình” đang treo lơ lửng trên đầu do ma túy, HIV/AISD.

Chị Ngân Thị Lòng (SN 1986), bản Na Tao, xã Pù Nhi, huyện Mường Lát ngậm ngùi: Vợ chồng cưới nhau năm 2009, niềm vui chưa dứt khi con trai đầu lòng cùng năm đó chào đời thì phát hiện chồng chích ma túy. Năm 2011, thấy sức khỏe trong người ngày càng yếu cùng với sự động viên của cán bộ y tế, vợ chồng chị đi xét nghiệm phát hiện cả nhà đã bị nhiễm HIV. Nhà có hai sào ruộng, quanh năm đi làm thuê vẫn thiếu ăn, cuộc sống vốn đã nghèo đói giờ lại càng khó khăn hơn khi sức khỏe cả hai vợ chồng giảm sút. Nhưng từ ngày được cán bộ tư vấn, vợ chồng chị uống thuốc ARV, sức khỏe đã cải thiện hơn nhiều, giờ cả hai đã có thể lại đi làm thuê kiếm sống.

Anh Hà Văn Lượng, 28 tuổi, bản Na Tao (một giáo dục viên đồng đẳng) ngày trước ham chơi, quan hệ tình dục bừa bãi nên mắc HIV. Ban đầu, anh Lượng rất suy sụp, nhưng được sự động viên, giúp đỡ của mọi người, anh đã vượt qua, rồi trở thành một đồng đẳng viên đi giúp đỡ những người cùng cảnh ngộ. “Được cán bộ tư vấn tôi đã lấy vợ, có con, hiện vợ con tôi khỏe mạnh, không bị lây nhiễm từ tôi”, anh Lượng nói.

Trưởng bản Na Tao, ông Vi Văn Thấm trầm ngâm: Cả bản có 157 hộ, 676 nhân khẩu, trong đó 11 đối tượng nghiện chích ma túy. Tổng số người nhiễm HIV 40 người, trong đó có 26 người đang điều trị ARV. Thực tế còn cao hơn, bởi rất nhiều người không chịu đi xét nghiệm. Trong khoảng 5 năm trở lại đây, 8 người trong bản đã chết vì AISD. Tình hình an ninh trật tự tại bản luôn bất ổn, thường xuyên xảy ra trộm cắp, đánh nhau.

Cũng như Mường Lát, Quan Hóa là huyện vùng cao biên giới, nơi hợp lưu của 3 con sông lớn, được xem là điểm nóng nhất về ma túy, HIV của các huyện phía Tây Thanh Hóa. Lũy tích người nhiễm HIV/AIDS 597 người, tổng số người nhiễm HIV/AIDS đang quản lý 393 người, với 284 người đang điều trị ARV…Địa bàn rộng, số người nhiễm đã vượt quá mức khống chế. Công tác tuyên truyền vận động cần rất nhiều thời gian. Kinh phí hoạt động còn hạn hẹp, chỉ nhờ vào các dự án tổ chức nước ngoài. Kinh phí cho hoạt động của chương trình mục tiêu quốc gia triển khai chậm, ảnh hưởng rất lớn tới tiến độ hoạt động.