eMagazine

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 1.

Nghị quyết 90 của Chính phủ về phương hướng và chủ trương xã hội hoá (XHH) các hoạt động y tế, văn hoá và giáo dục đã được Chính phủ thông qua tại phiên họp thường kỳ vào tháng 3/1997. Đây chính là căn cứ để 3 lĩnh vực này được thực hiện XHH.

Hiện có các hình thức xã hội hoá trang thiết bị y tế chính như: (1) Bệnh viện liên doanh, liên kết đơn vị ngoài mua trang thiết bị, cùng bỏ chi phí, chia sẻ lợi nhuận; (2) Bệnh viện không bỏ chi phí mà cho đơn vị ngoài đặt thiết bị, phân chia lợi nhuận theo thoả thuận; (3) Bệnh viện huy động quỹ phúc lợi của mình để mua sắm trang thiết bị mà không sử dụng đến kinh phí của nhà nước như là một hình thức góp vốn của các cán bộ nhân viên; (4) Vay tiền ngân hàng để mua sắm trang thiết bị.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 2.

Thực tế trong công tác khám chữa bệnh, khi thực hiện XHH, người hưởng lợi đầu tiên là bệnh nhân.

Trung tâm xạ trị thuộc Bệnh viện Ung bướu Nghệ An mới đi vào hoạt động được 1 năm. Trung tâm này đã trang bị 2 hệ thống máy xạ trị gia tốc được đầu tư bằng nguồn vốn XHH, có thể xạ trị được các bệnh ung thư và giảm nhiều tác dụng phụ cho người bệnh. Mỗi ngày, có khoảng 250 bệnh nhân được xạ trị. Tính tròn 1 năm, 26.500 lượt bệnh nhân được thực hiện dịch vụ y tế này. 

Nghĩa là hàng nghìn bệnh nhân ung thư ở khu vực Bắc Trung bộ không phải chuyển tuyến ra Hà Nội hay vào TP HCM để xạ trị. Không chỉ giảm chuyển tuyến mà còn hạn chế phát sinh những chi phí cơ hội khác cho người bệnh.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 3.

Còn tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ - một đơn vị y tế được đánh giá là năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm - bằng nguồn vốn vay ngân hàng (tức là XHH), bệnh viện đầu tư trang bị cánh tay robot dùng để sinh thiết, chẩn đoán các khối u gan, thận, phổi và là thiết bị dẫn đường đốt sóng cao tần điều trị cho các bệnh nhân có khối u nằm sâu trong cơ thể. Tỷ lệ chuyển tuyến từ 10% trước đây, nay chỉ còn dưới 1%.

TS. Nguyễn Huy Ngọc - Phó giám đốc Sở Y tế, cho biết: Nhờ làm tốt công tác XHH nên các bệnh viện trong tỉnh đều mua sắm được nhiều trang thiết bị hiện đại, thu hút nhiều cán bộ trình độ chuyên môn cao. Riêng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ đến nay đã triển khai thành công 100% các kỹ thuật của bệnh viện hạng I và quá nửa các kỹ thuật của bệnh viện hạng Đặc biệt, trong đó có nhiều dịch vụ kỹ thuật cao chuyên sâu mà trước đây mới chỉ triển khai được ở các bệnh viện tuyến Trung ương. Chất lượng khám chữa bệnh nâng cao, số lượng người bệnh đến khám chữa bệnh ngày một tăng, trung bình mức tăng từ 15-20%/năm.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 4.

Còn tại TP HCM, chỉ trong năm 2019, TP HCM đã chấp thuận hình thức đầu tư đối tác công-tư đối với 8 dự án y tế với tổng vốn đầu tư tư nhân vào các dự án này lên tới 26.000 tỷ đồng. Ngoài ra, TP đông dân nhất cả nước này còn có 10 dự án y tế khác đang được xúc tiến theo hình thức đầu tư này.

Cũng theo chủ trương XHH y tế, năm 2017, UBND quận 3 đã thí điểm kết hợp với Công ty tư nhân đầu tư nâng cấp Trạm Y tế phường 11 thành một phòng khám được trang bị đầy đủ các thiết bị y tế gồm các máy móc sinh hóa, huyết học, vi sinh, sinh học phân tử; xét nghiệm viêm gan B, viêm gan C... Sự thành công của trường hợp này đã mở ra cánh cửa, tạo cơ hội để một số trạm y tế trên địa bàn khoác lên mình "tấm áo mới". Y tế cơ sở tại quận 3 đã mang một diện mạo mới.

Trong những năm gần đây, Bệnh viện quận Thủ Đức trở thành điểm sáng đáng ngạc nhiên trong sự năng động, không ngừng đổi mới. Với sự kêu gọi đầu tư từ nguồn lực bên ngoài, Bệnh viện đã thành công thực hiện nhiều kỹ thuật chuyên sâu, thu hút người bệnh. Tháng 9/2020, Bệnh viện gây tiếng vang lớn khi là bệnh viện tuyến quận đầu tiên trong cả nước thực hiện thành công một kỹ thuật tim mạch đỉnh cao trên thế giới. Số lượng bệnh nhân tìm đến bệnh viện này ngày càng tăng cao, lên tới hơn 5.000 lượt bệnh nhân khám/ngày.

Không chỉ bệnh nhân hưởng lợi, với trang thiết bị y tế hiện đại được trang cấp, đội ngũ nhân viên y tế cũng có cơ hội được vươn tới những đỉnh cao trong khoa học y học. Theo các bác sĩ, có trang thiết bị hiện đại sẽ giúp thúc đẩy kỹ thuật, tạo ra đà tiến cho ngành Y tế, giúp cho năng lực, sức mạnh của ngành nâng lên, đáp ứng các nhiệm vụ trong các tình huống bất ngờ xảy ra, điển hình như trong đợt dịch COVID-19.

Thực tế, nhiều kỹ thuật y khoa Việt Nam đã tiếp cận trình độ tiên tiến của các nước trong khu vực, thế giới như Tim mạch, ghép tạng, ung thư… Bộ Y tế cho biết, ghép tạng ở nước ta có chi phí thấp nhất so với các nước trên thế giới, ít hơn từ 1/3 đến 1/2 lần. Đơn cử, với ghép thận, ở các nước cùng khu vực bệnh nhân sẽ mất khoảng 35.000 USD (tương đương hơn 820 triệu đồng) thì ở Bệnh viện Việt Đức, người bệnh chỉ nộp từ 200-230 triệu đồng. Hiện có những bệnh nhân từ Nhật Bản, Hoa Kỳ… muốn đăng ký tạng tại Bệnh viện Việt Đức.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 5.

Theo GS.TS Nguyễn Anh Trí, Đại biểu Quốc hội, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, XHH và tự chủ là hai cơ chế rất cởi mở của Chính phủ, của nhà nước để phát triển y tế Việt Nam trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.

Theo GS Trí, hàng chục năm qua, nhờ chủ trương XHH, tự chủ, diện mạo y tế Việt Nam thay đổi một cách cơ bản, kể cả cơ sở vật chất đặc biệt là trang thiết bị, thay đổi cách tổ chức làm dịch vụ, mang lại hiệu quả to lớn trong chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân.

Tuy nhiên sự thuận lợi khác nhau ở từng cấp độ, từng hạng, từng tuyến của các bênh viện. Ví dụ bệnh viện tuyến huyện khó làm xã hội hoá vì không hấp dẫn, lên tuyến tỉnh có khá hơn, nhưng ở tuyến Trung ương, đặc biệt là bệnh viện hạng Đặc biệt rất thuận lợi. Cho nên áp lực khác nhau, hiệu quả cũng khác nhau, do đó mức hấp dẫn khác nhau.

Các chuyên gia khẳng định, y tế phát triển đã cứu chữa được nhiều người khỏi các bệnh hiểm nghèo đi cùng với đó là các kỹ thuật, thiết bị và thuốc mới cần được đầu tư.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 6.

"Lấy dẫn chứng trong suốt hơn 10 – 15 năm qua, hầu hết các thiết bị y tế hiện đại, mới đều cơ bản từ nguồn liên doanh, liên kết, từ nguồn XHH. Nhờ chủ trương XHH mà ngày càng phát triển, tiếp cận với dịch vụ y tế hiện đại, các loại thuốc hiện đại để theo kịp sự phát triển, tiến bộ của khoa học kỹ thuật và người dân là người được hưởng lợi đầu tiên trong khi ngân sách của chúng ta còn hạn chế"- ông Nguyễn Văn Tiên - Nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội - cho hay.

Nếu như trước đây, mỗi năm người Việt chi khoảng 2- 3 tỷ USD để ra nước ngoài chữa bệnh thì hiện nay với sự phát triển của y tế kỹ thuật cao, sâu, khó trong nước, lượng người Việt chọn phương án ra nước ngoài chữa bệnh ít dần, thậm chí nhiều người bệnh nước ngoài còn chọn Việt Nam làm điểm đến khám chữa bệnh.

Chia sẻ với PV Báo Gia đình & Xã hội, ông Nguyễn Ngọc Phương - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình, Ủy viên Uỷ ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho hay việc liên doanh, liên kết trang thiết bị làm thay đổi nhận thức của các đơn vị trong việc đầu tư trang thiết bị, đó là thái độ không chỉ "chăm chăm" trông chờ "bầu sữa" ngân sách để có trang thiết bị đáp ứng nhu cầu chẩn đoán, điều trị, phát triển các kỹ thuật cao, kỹ thuật mới.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 7.

Xã hội hoá y tế hiện có nhiều hình thức, trong đó có liên doanh, liên kết đặt máy móc, trang thiết bị, giúp người dân hưởng kỹ thuật cao ngay tại Việt Nam mà không phải ra nước ngoài. Theo GS Trí, việc công ty lắp đặt máy không có lỗi, ngược lại đó là cách làm rất đúng, rất hay, đặc biệt khi nguồn lực của cơ sở y tế hạn chế. "Nó chỉ có lỗi khi giá dịch vụ thu của người bệnh cao hơn giá trị thực hợp lý, mang lại lợi ích riêng cho một cá nhân hay nhóm người nào đó" – GS Trí nói và cho rằng, điều quan trọng là cách vận hành, quản lý thực hiện chính sách.

Việc quy định giá cho các dịch vụ XHH y tế theo GS Trí là không khó. Nhiều đơn vị y tế làm xã hội hoá, tự chủ rất tốt. 

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 8.

Theo ông, phải minh bạch giá từ đầu vào. GS Trí cho rằng việc Bộ Y tế khai trương Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế là cách làm rất hợp lý nhằm giúp cho các cơ sở y tế có nhu cầu mua sắm thiết bị y tế tham khảo, lập dự toán và xây dựng hồ sơ đấu thầu nhằm bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng và làm lành mạnh thị trường trong việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế.

Bên cạnh đó, phải có chuyên gia về tài chính hỗ trợ xây dựng bảng giá hợp lý nhất. Đồng tình quan điểm này, ông Bùi Sĩ Lợi - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội - cho rằng, ngoài việc công khai minh bạch, rất cần tư vấn của những người chuyên môn sâu, quản lý có năng lực, quan trọng nhất là có cơ chế, thanh tra, kiểm tra giám sát chặt chẽ. Điều này giúp các đơn vị tự chủ, người đứng đầu trong bộ máy quản lý có trách nhiệm cao hơn, làm việc trên tinh thần công khai, minh bạch.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 9.

Điều được các chuyên gia rất có kinh nghiệm này nhấn mạnh, đó là không chỉ vì một vài những lỗi xảy ra mặc dù rất nghiêm trọng tạo thành "hiện tượng" mà có thể đình chỉ, ngừng quá trình thực hiện XHH tại các bệnh viện hay phủ nhận tính đúng đắn của chủ trương XHH. ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương cho rằng thực tế có những bệnh viện tư nhân có thể trang bị máy móc mà y tế công lập không đủ khả năng mua, nhưng không phải nhân lực y tế ở cơ sở nào cũng đủ để vận hành và phát huy tối đa lợi ích của trang thiết bị.

"Xã hội hoá y tế cần phải tiếp tục. Điều quan trọng là thái độ thực hiện phải đúng pháp luật, phải đáp ứng nhu cầu nguyện vọng chính đáng của người dân, chứ không phải để thu vén lợi ích cho một cá nhân, nhóm người hay của riêng bệnh viện nào" – ông Phương nhấn mạnh.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, với XHH lĩnh vực trang thiết bị y tế, cần bổ sung quy định, hành lang pháp lý bên cạnh cơ chế tài chính. Theo GS Nguyễn Anh Trí, cần sửa đổi lại luật, có đội ngũ nghiêm túc thực hiện quy định đó, để đảm bảo vận hành trơn tru, thuận lợi đúng luật nhằm phục vụ tốt cho nhân dân...

Còn theo ông Nguyễn Văn Tiên, liên quan đến vấn đề chăm sóc sức khỏe, về dịch vụ y tế có Luật Khám bệnh, chữa bệnh (đang sửa đổi); về thuốc có Luật Dược (sửa 2 lần), về cơ chế tài chính có Luật Bảo hiểm y tế; về phòng bệnh có Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm (có bổ sung)... Riêng trang thiết bị y tế, về pháp luật chưa được đề cập trong bất kể một bộ luật, pháp lệnh nào, chỉ có một số nghị định của Chính phủ về xã hội hóa trang thiết bị trong ngành y tế. "Giá trang thiết bị y tế không phải giá nhà nước quản lý, đây là giá thị trường" – ông Nguyễn Văn Tiên cho hay.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 10.

Theo ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương, ngành Y tế cần tăng cường năng lực giám sát, kiểm soát, phát huy cao nhất vai trò quản lý nhà nước để kịp thời phát hiện các bất hợp lý, tồn tại, phòng ngừa sai phạm có thể xảy ra. Các cơ sở y tế vận hành cơ chế tự chủ nhưng phải có thanh tra, giám sát, không được "thả nổi", nếu có vi phạm phải xử lý nghiêm minh theo đúng quy định.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 11.

Vị ĐBQH này cũng chỉ ra việc ngành Y tế, các đơn vị y tế cần rà soát ngay các đề án liên doanh, liên kết đang thực hiện tại đơn vị, nếu phát hiện trang thiết bị y tế không rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ hay phát hiện giá không phù hợp phải xem xét điều chỉnh, xử lý ngay. Cùng đó, việc XHH, liên doanh liên kết, thuê đặt trang thiết bị… phải được thực hiện dân chủ, công khai toàn đơn vị, đồng thời phải theo dõi, hạch toán riêng doanh thu, chi phí và phản ánh vào báo cáo tài chính hàng năm của đơn vị, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.

Còn theo ý kiến của chuyên gia kinh tế - TS Vũ Đình Ánh, trong thực hiện XHH cung cấp dịch vụ y tế tại một cơ sở y tế, chúng ta tạo ra quan hệ tay ba: Đơn vị y tế công – đơn vị tư nhân liên doanh, liên kết – người bệnh. Để xảy ra những vụ việc như thời gian qua mà truyền thông đã phản ánh, có kẽ hở là chưa có cơ chế xử lý hài hoà, đảm bảo lợi ích 3 bên tham gia vào việc XHH này. Do đó, phải làm sao có cơ chế hài hoà, đặc biệt để lợi ích của người bệnh không bị coi nhẹ. Cùng đó, cần nhấn mạnh quyền, trách nhiệm của lãnh đạo bệnh viện trong việc xem xét hợp đồng hợp lý hay không, đặc biệt về mức giá. Ngoài ra, việc bệnh viện lựa chọn công ty thẩm định giá, đối tác thực hiện XHH cần siết chặt bởi thực tế hiện nay vai trò của công ty thẩm định giá các thiết bị y tế dường như chưa được quy định, gắn rõ quyền và trách nhiệm.

Đừng vì một vài “hiện tượng” mà phủ nhận chủ trương xã hội hoá y tế - Ảnh 12.
Võ Thu
Kim Dung


Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Y tế - 6 giờ trước

GĐXH - Bệnh nhân được bác sĩ của Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên chẩn đoán mắc bệnh lậu, có nguy cơ hoại tử dương vật, bị yêu cầu đóng hơn 60 triệu đồng để điều trị, tuy nhiên khi xét nghiệm lại tại 2 bệnh viện lớn của tỉnh thì đều cho kết quả âm tính.

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Y tế - 7 giờ trước

GĐXH - PGS.TS Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh: "Việc làm của điều dưỡng Hạ rất có trách nhiệm. Tôi xúc động, tự hào khi nghe tin cán bộ của mình làm việc hết sức ý nghĩa, hiệu quả và thành công cấp cứu du khách nước ngoài ở bên ngoài bệnh viện."

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Y tế - 7 giờ trước

GĐXH - Từ đầu năm 2024 đến nay đã ghi nhận 78 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, rubella tại các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc trong đó có 12 trường hợp sởi xác định tại phòng thí nghiệm của 4 tỉnh.

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Y tế - 9 giờ trước

GĐXH - Ngày 28/3, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho hay, trên địa bàn thành phố vừa ghi nhận bé gái 7 tuổi (ở huyện Đan Phượng) mắc rubella. Trước đó, bé gái đã được tiêm chủng 2 mũi vaccine phòng bệnh này.

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Y tế - 13 giờ trước

"Khi ép tim lần đầu tiên tôi còn hô lên "Anh em ơi! cấp cứu!", bởi ở bệnh viện, chúng tôi thường hô lên như vậy khi có một ca bệnh cần cấp cứu".

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Y tế - 1 ngày trước

Sau khi ăn bán trú, hàng chục học sinh trường Tiểu học Quang Hanh (Quảng Ninh) đau bụng, buồn nôn phải nhập viện theo dõi.

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - "Nhưng giờ nghĩ lại, đó có thể là sự sắp đặt, là nhân duyên để mình gặp bệnh nhân và cứu người bệnh. Vì máy bay delay nên bọn em mới quyết định đi ăn ở nhà hàng đó và gặp chú", chị Hạ nói.

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Trước thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe', Bộ Y tế đã lên tiếng liên quan đến vấn đề này.

Nín thở giây phút điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu cho du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại nhà hàng

Nín thở giây phút điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu cho du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại nhà hàng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Giây phút nhìn thấy người đàn ông đi loạng choạng, khó thở, cô đã ngay lập tức chạy đến kiểm tra, tri hô nhân viên nhà hàng gọi cấp cứu 115 hỗ trợ, đồng thời tiến hành cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân.

Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao cao, Thủ tướng ký công điện tăng cường phòng chống bệnh

Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao cao, Thủ tướng ký công điện tăng cường phòng chống bệnh

Y tế - 2 ngày trước

GĐXH - Theo báo cáo bệnh lao toàn cầu năm 2023 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao cao.

Top