Hà Nội
23°C / 22-25°C

Chung tay vì một môi trường không khói thuốc lá

Thứ hai, 10:10 01/06/2015 | Y tế

GiadinhNet - Người hút thuốc lá thường nói với nhau: "Bỏ thuốc lá uổng lắm vì hồi xưa tập hút cực khổ quá mà". Còn chuyên gia thì nói: "Mỗi ngày hút 1 gói trong 10 năm đã quá đủ để sinh bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, thậm chí là ung thư". Vì vậy, “cân đo đong đếm” giữa hấp lực khói thuốc lá và rủi ro hủy hoại mái ấm ngọt ngào bởi làn khói trắng là chuyện muôn thuở của những người hút thuốc…

 

Giới trẻ tuyên truyền vì môi trường không khói thuốc tại lễ mít tinh ở TPHCM. 	Ảnh: T.Giang
Giới trẻ tuyên truyền vì môi trường không khói thuốc tại lễ mít tinh ở TPHCM. Ảnh: T.Giang

 

“Chưa thấy quan tài, chưa đổ lệ”

Cách đây nhiều năm, tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch (TPHCM) xảy ra vụ việc khá đau lòng. Một bệnh nhân nam lớn tuổi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) do hút thuốc lá quá nhiều phải nhập viện điều trị lên cơn cấp tính không thở được. Trong quá trình nằm viện, khi bệnh nhân này nhờ con ra ngoài mua thức ăn nhằm lúc người con đang thiu thiu chợp mắt nên có lời càu nhàu và thái độ dùng dằng. Nào ngờ chỉ vì điều đó mà bệnh nhân không nói thêm lời nào, đi thẳng ra lan can lao mình từ lầu cao xuống đất tử vong tại chỗ.

Câu chuyện đau lòng trên được BS Nguyễn Thanh Vân Tuyên, chuyên gia về COPD tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch thuật lại hôm 29/5. Theo lý giải của chuyên gia này, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gây thiếu oxy thường xuyên, khi não thường xuyên thiếu oxy sẽ gây ra vấn đề trầm cảm. Người mắc chứng trầm cảm cộng với bệnh lý COPD giai đoạn nặng mà người thân chỉ cần thiếu khéo léo một chút là đã xảy ra chuyện. “Y văn nêu rất rõ vấn đề trầm cảm ở bệnh nhân COPD, đồng thời cảnh báo thân nhân, y-bác sĩ điều trị phải hết sức lưu tâm và hành xử khéo léo, kẻo xảy ra tình huống đáng tiếc như trên”, BS Tuyên cho biết.

Cũng theo chuyên gia này, khói thuốc lá có khoảng 7.000 chất độc, là nguyên nhân chính gây bệnh COPD và nặng nề hơn là ung thư phổi, vòm họng, dạ dày, xơ vữa động mạch… “Khói thuốc lá khi vào cơ thể qua đường hô hấp sẽ trực tiếp tàn phá phế nang của phổi. Khi phế nang bị phá hủy thì vách trao đổi khí với máu ngày càng vỡ nhiều hơn. Hậu quả là người hút thuốc lá hít vào thì được nhưng thở ra khó khăn, ứ khí trong phổi gây bệnh COPD”, BS Tuyên giải thích.

Cũng theo BS Tuyên, hiện 90% người mắc bệnh COPD là do khói thuốc lá. “Cách đây 10 năm, từng có đánh giá COPD là bệnh lý gây tử vong đứng hàng thứ 6. Hiện giới chuyên gia đang trong quá trình đánh giá lại, song đã có những dự báo được đưa ra: Xu hướng mắc bệnh COPD đang gia tăng, nguy hiểm hơn là COPD sẽ trở thành bệnh lý gây tử vong đứng hàng thứ 3 trong vòng vài năm tới”, BS Tuyên lên tiếng báo động.

COPD là bệnh mà người hút lá (1 gói/ngày) trong vòng 10 năm đã mắc phải. Người mắc bệnh này thường từ 40 tuổi trở lên, phải sống chung với bệnh suốt đời, không thể điều trị dứt điểm. Mặc dù theo thời giá hiện nay, bệnh nhân COPD ước tính mất trung bình 1 triệu đồng/tháng theo phác đồ điều trị, nhưng thực tế con số này lớn hơn nhiều lần. “Điều trị kéo dài khiến rất nhiều bệnh nhân COPD ngán, bỏ ngang. Vậy là bệnh mạn tính thành cấp tính phải nhập viện. Mỗi khi nhập viện, người bệnh chi phí 3-4 triệu đồng là chuyện phổ biến, chưa kể thu nhập của cả người mắc bệnh lẫn thân nhân chăm sóc bị mất đi khi nhập viện. Chi phí gián tiếp vì bệnh COPD này còn lớn hơn rất nhiều lần so với chi phí trực tiếp”, BS Tuyên phân tích.

Trải nghiệm điều trị bệnh nhân COPD cũng khiến BS Tuyên “nhức đầu”, bởi bệnh nhân nào cũng thấy cảnh báo trên gói thuốc, biết hút thuốc là sẽ mắc bệnh, nhưng họ đều cho rằng ai đó sẽ bị, còn mình thì không.

Vì sao quýt làm, cam phải chịu?

Hôm 30/5, tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và phát động Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá do Bộ Y tế tổ chức tại TPHCM, thông tin về phụ nữ, trẻ em bị khói thuốc lá uy hiếp sức khỏe khiến cộng đồng phải giật mình.

Hiện ở Việt Nam có đến 33 triệu người không hút thuốc lá nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà, trong đó phụ nữ và trẻ em chiếm 2/3. Con số này tại nơi làm việc là 5 triệu người. Điều này trở nên đáng sợ hơn bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong các nghiên cứu kỹ lưỡng đã khẳng định rằng “thuốc lá là sản phẩm hợp pháp duy nhất làm chết một nửa số người sử dụng thường xuyên cùng hàng trăm nghìn người không hút thuốc lá”.

Số liệu cụ thể hơn, cũng từ WHO, hiện thế giới có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc lá, mỗi năm có khoảng 6 triệu người chết vì hút thuốc và 600.000 người chết vì hít phải khói thuốc lá thường xuyên. Vậy tại Việt Nam, mỗi năm có bao nhiêu gia đình phải chịu cảnh tóc tang đau đớn vì khói thuốc lá? Tệ hại hơn, có bao nhiêu ông chồng hút thuốc lá phải mang tang vợ hay lâm cảnh “tre khóc măng” vì mất con, chỉ vì “quýt làm mà cam phải chịu” khi họ không hút thuốc phải chết vì khói thuốc lá?

Thực tế, số phụ nữ, trẻ em đến Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch khám, điều trị vì phơi nhiễm khói thuốc lá đang ngày càng gia tăng. Tại lễ mít tinh, một số liệu khác được loan báo cũng khiến cộng đồng lo ngại. Việt Nam hiện nằm trong danh sách 15 quốc gia có số lượng người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Thống kê từ Bộ Y tế cho thấy, trung bình cứ hai nam giới trên 15 tuổi thì có một người hút thuốc lá.

Ba ơi, con sắp chết ngợp rồi!

Hồi năm 2010, anh Nguyễn Văn Đông (ở Tiền Giang) rời mái ấm ngọt ngào có một vợ hai con của mình để “ẩn cư” trong bưng (vùng đất ruộng xa xôi nhiều nước). Anh Đông tâm sự rằng, chỉ vì hai con gái nhỏ của anh suốt ngày than thở “ba ơi con sắp chết ngợp rồi” nên anh muốn bỏ thuốc lá, vốn theo anh đã hơn 15 năm. Nhưng cứ gặp bạn bè là quyết tâm bỏ thuốc lá của anh lại tan theo làn khói trắng vì lời rủ rê, chọc ghẹo. Thế rồi, anh vào hẳn trong bưng để “bế quan luyện công”. Sau 12 tháng đánh vật với hấp lực của làn khói trắng, anh Đông tự tin “xuất quan” và đến nay mái ấm của anh ở huyện Cai Lậy đã thực sự ngọt ngào.

Hút thuốc lá, không hút thuốc lá hoặc bỏ hút thuốc lá, từ trước đến nay luôn là chuyện của mỗi cá nhân. Vì vậy trong một thời gian dài cộng đồng đành “bó tay”. Tuy nhiên, theo đánh giá của WHO, những người không hút thuốc lá tại Việt Nam may mắn khi Chính phủ luôn nỗ lực can thiệp để giảm tác hại của thuốc lá trong cộng đồng. Sở dĩ WHO dùng từ “may mắn” bởi không phải Chính phủ nào cũng có thể dễ dàng từ bỏ nguồn thu khổng lồ từ thuốc lá để chăm lo sức khỏe người dân.

Hồi năm 2004, Việt Nam chính thức tham gia Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, vốn là công ước mang tính toàn cầu được Đại hội đồng Y tế thế giới thông qua năm 2003. Năm 2012, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hồi năm 2012. Đến năm 2013, Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Nỗ lực kiến tạo một hành lang pháp lý của Chính phủ nhằm gia tăng hiệu quả của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, cùng với sự vào cuộc quyết liệt của Bộ Y tế trong triển khai thực hiện suốt thời gian qua đã mang lại những thành tựu bước đầu.

Theo số liệu từ Bộ Y tế, trong vòng 10 năm đã giảm 9% tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá. Tỷ lệ này ở thiếu niên dưới 15 tuổi cũng giảm nhanh chóng trong vòng 7 năm. Điều quan trọng hơn, cũng theo Bộ Y tế, nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá được nâng cao rất nhiều. Theo đó, 95% người trưởng thành tin rằng hút thuốc lá gây bệnh tật, 87% người trưởng thành tin rằng người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc lá thường xuyên cũng bệnh như người hút thuốc lá.

 

Thay mặt Bộ Y tế, tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá, Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuyên đã kêu gọi người dân hành động và hưởng ứng không hút thuốc lá vì sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng. Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuyên cũng kêu gọi các cơ quan, đoàn thể tiếp tục có nhiều hoạt động thiết thực nhằm nhanh chóng xây dựng môi trường không khói thuốc.

Tại Hội nghị đánh giá 10 năm thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của WHO tại Việt Nam vừa tổ chức ở Hà Nội, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam đã trao giải thưởng danh dự cho PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến- Bộ trưởng Bộ Y tế, Chủ nhiệm Chương trình Phòng, chống tác hại  thuốc lá Quốc gia vì những đóng góp của bà trong công tác này. Bộ trưởng Bộ Y tế là một trong hai cá nhân của 27 nước trong khu vực Tây Thái Bình Dương được trao giải thưởng này.

Hoàng Phương

Thanh Giang/Báo Gia đình & Xã hội

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Cô gái 21 tuổi được ghép phổi 30 Tết đã xuất viện hoàn toàn khỏe mạnh

Cô gái 21 tuổi được ghép phổi 30 Tết đã xuất viện hoàn toàn khỏe mạnh

Y tế - 46 phút trước

GĐXH - Sau 50 ngày được chăm sóc hậu phẫu tại Trung tâm Ghép phổi – Bệnh viện Phổi Trung ương, người bệnh Phạm Anh Thư đã hoàn toàn khỏe mạnh và được xuất viện

Người phụ nữ bị suy tuyến thượng thận cấp, suýt chết vì dùng thuốc theo cách này

Người phụ nữ bị suy tuyến thượng thận cấp, suýt chết vì dùng thuốc theo cách này

Y tế - 10 giờ trước

GĐXH - Người phụ nữ này thường xuyên uống Medrol liều cao để giảm đau, trong khi loại thuốc này chỉ nên dùng trong thời gian ngắn và cần có sự chỉ định của bác sĩ.

Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Phán bừa bệnh nhân bị lậu và có nguy cơ hoại tử dương vật, Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên bị xử phạt

Y tế - 22 giờ trước

GĐXH - Bệnh nhân được bác sĩ của Phòng khám Đa khoa Tây Nguyên chẩn đoán mắc bệnh lậu, có nguy cơ hoại tử dương vật, bị yêu cầu đóng hơn 60 triệu đồng để điều trị, tuy nhiên khi xét nghiệm lại tại 2 bệnh viện lớn của tỉnh thì đều cho kết quả âm tính.

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Nữ điều dưỡng A9 Bạch Mai cấp cứu bệnh nhân ngừng tim tại nhà hàng Đà Nẵng nhận khen thưởng 'nóng'

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - PGS.TS Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh: "Việc làm của điều dưỡng Hạ rất có trách nhiệm. Tôi xúc động, tự hào khi nghe tin cán bộ của mình làm việc hết sức ý nghĩa, hiệu quả và thành công cấp cứu du khách nước ngoài ở bên ngoài bệnh viện."

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Số ca mắc sởi liên tục gia tăng, Bộ Y tế yêu cầu giám sát, xử lý triệt để ổ dịch

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Từ đầu năm 2024 đến nay đã ghi nhận 78 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, rubella tại các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc trong đó có 12 trường hợp sởi xác định tại phòng thí nghiệm của 4 tỉnh.

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Hà Nội ghi nhận trường hợp mắc rubella đầu tiên trong năm 2024

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Ngày 28/3, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho hay, trên địa bàn thành phố vừa ghi nhận bé gái 7 tuổi (ở huyện Đan Phượng) mắc rubella. Trước đó, bé gái đã được tiêm chủng 2 mũi vaccine phòng bệnh này.

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Điều dưỡng A9 Bạch Mai cứu người trong quán ăn: 'Anh em ơi, cấp cứu'!

Y tế - 1 ngày trước

"Khi ép tim lần đầu tiên tôi còn hô lên "Anh em ơi! cấp cứu!", bởi ở bệnh viện, chúng tôi thường hô lên như vậy khi có một ca bệnh cần cấp cứu".

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Hơn 30 học sinh nhập viện sau bữa ăn bán trú

Y tế - 1 ngày trước

Sau khi ăn bán trú, hàng chục học sinh trường Tiểu học Quang Hanh (Quảng Ninh) đau bụng, buồn nôn phải nhập viện theo dõi.

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Thông tin bất ngờ về điều dưỡng cứu du khách nước ngoài ngừng tim đột ngột tại quán ăn Đà Nẵng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - "Nhưng giờ nghĩ lại, đó có thể là sự sắp đặt, là nhân duyên để mình gặp bệnh nhân và cứu người bệnh. Vì máy bay delay nên bọn em mới quyết định đi ăn ở nhà hàng đó và gặp chú", chị Hạ nói.

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Bộ Y tế nói gì về thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe'?

Y tế - 2 ngày trước

GĐXH - Trước thông tin 'bỏ giấy khám sức khỏe khi cấp bằng lái xe', Bộ Y tế đã lên tiếng liên quan đến vấn đề này.

Top