Xuất khẩu lao động: Khốn đốn vì vốn!

Ngân hàng “ngoảnh mặt”!

Các công ty xuất khẩu lao động cho rằng, có lẽ chưa bao giờ nguồn tiền dành cho lĩnh vực này từ các ngân hàng lại khó khăn như hiện tại. Ông Nguyễn Vạn Xuân, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần phát triển quốc tế Việt Thắng (Hải Phòng) phàn nàn rằng, hiện lao động có nhu cầu xuất khẩu đang “méo mặt” vì khó vay tiền từ các ngân hàng. Sự ảnh hưởng của hệ thống tín dụng tới lĩnh vực XKLĐ chưa lúc nào lại gắt gao  như hiện nay. “Hiện lao động rất khó để vay được tiền từ các ngân hàng. Nhất là lao động đi làm việc tại thị trường Đài Loan. Theo phản ánh của lao động, nơi khó vay nhất lại là những tỉnh đã có số lao động tham gia xuất khẩu lớn như Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Nội, Bắc Giang”, ông Xuân tâm sự.

Ông Nguyễn Đức Dĩnh (Thạch Thất, Hà Nội), cộng tác viên môi giới XKLĐ cho nhiều công ty có thị trường tại Malaysia, Đài Loan, Hàn Quốc và các nước khu vực Trung Đông cho biết, tình trạng lao động không vay được tiền từ hệ thống ngân hàng diễn ra từ vài tháng nay. “Ngân hàng chính sách đã bắt đầu hạn chế cho vay. Người lao động cũng ngại vay ngân hàng này vì phải trải qua nhiều khâu thủ tục, thẩm định rắc rối. Nếu lao động đi Malaysia thì cần 30 triệu đồng là đủ. Tuy nhiên, khi làm thủ tục thì ngân hàng Chính sách huyện không giải quyết. Lý do phía ngân hàng đưa ra là... không có tiền”.

Cũng có lao động phải chạy đôn chạy đáo vay tiền “ngoài” để đi xuất khẩu lao động. Ông Lê Quang Đạt, Giám đốc công ty CP cung ứng nhân lực Việt Nhật (Hà Nội) chia sẻ: “Việc khó vay vốn tùy từng ngân hàng, từng địa phương. Có khi trong một tỉnh, có huyện dễ nhưng có huyện thì khó. Những tỉnh lao động khó vay vốn tập trung ở khu vực miền núi. Đây vốn là những tỉnh có số lao động đi xuất khẩu nhiều. Theo thông tin từ các lao động cho biết, khó khăn nhất vẫn là vay từ ngân hàng chính sách. Để vay được vốn từ ngân hàng này người lao động phải trải qua rất nhiều thủ tục và ngân hàng cũng phải thẩm định rất nhiều khâu”.  

Mất 1 năm lương vì... lãi!

Từ trước tới nay, nguồn tài chính từ hệ thống ngân hàng luôn là “xương sống” cho cả hệ thống XKLĐ. Đối tượng tham gia lĩnh vực này phần lớn là lao động nghèo vùng nông thôn. Để có hàng chục, thậm chí là hàng trăm triệu đóng tiền “xuất ngoại” thì điểm tựa duy nhất của họ là các ngân hàng. Trong vài tháng trở lại đây, khi nhiều ngân hàng vì lý do này kia đã “nói không” với lao động vay tiền xuất khẩu, đã đẩy những lao động này vào ngõ cụt.

Doanh nghiệp nên có kiến nghị Chiều 28/6, trao đổi với PV Báo GĐ&XH, ông Đào Công Hải, Phó cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ LĐTB&XH) cho biết: “Có những ảnh hưởng nhất định đến ngành XKLĐ. Các doanh nghiệp nên làm công văn gửi Cục. Cục báo cáo lên Bộ LĐ,TB&XH để báo cáo Chính phủ bàn hướng giải quyết. Mặt khác, các doanh nghiệp XKLĐ đều là thành viên của Hiệp hội XKLĐ Việt Nam nên cần kiến nghị lên Hiệp hội để tạo tiếng nói chung nhằm giải quyết những vướng mắc liên quan”.

“Hiện nay lao động chỉ còn cách là vay trọn gói của chủ sử dụng lao động hoặc của công ty XKLĐ để có tiền đi xuất khẩu. Đây là “nước cờ” cực chẳng đã mà người lao động phải gánh chịu. Việc phải vay lại của công ty XKLĐ chẳng khác nào lao động phải chịu hai lần lãi vì tiền đó vốn là tiền doanh nghiệp vay ngân hàng. Lao động vừa phải trả lãi cho doanh nghiệp và lãi ngân hàng thay doanh nghiệp”, anh Nguyễn Sỹ Bính, một cộng tác viên XKLĐ tại Nghệ An nói. Chị Cao Thị Tâm (Nghệ An), người sẽ bay sang Malaysia làm việc vào ngày 30/6 cho biết: “Để có tiền đi, tôi phải “ký nợ” với đối tác sử dụng lao động người Malaysia. Số tiền này sẽ được trừ dần vào lương trong 11 tháng đầu. Tổng số tiền nợ là 34 triệu đồng, trong khi, nếu vay được tiền ngân hàng, đóng một lần cho công ty xuất khẩu lao động thì hết chỉ có 25 triệu đồng trọn gói”.

Tại thị trường Malaysia, với các mức phí như trên, theo phân tích, người lao động sẽ gần như mất hẳn 1 năm thu nhập vì lãi quá cao. “Hàng tháng, tiền lương chỉ đủ tiền trả nợ và ăn uống. Chúng tôi sẽ không có tích lũy. Bình thường thì không sao, chỉ sợ khi có sự cố lại không biết lấy tiền đâu để chi phí. Ở quê thì không có việc làm, biết đi “xuất ngoại” đang phải chịu thiệt đơn, thiệt kép nhưng vẫn phải “cắn răng” mà chịu”, chị Tâm than thở.