Xăng E5 “nghẽn” lối phát triển vì hẹp cửa tiêu thụ

Theo lộ trình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, xăng E5 sẽ được sử dụng bắt buộc thay thế cho nhiên liệu truyền thống trên các phương tiện cơ giới đường bộ tại 7 tỉnh, thành phố lớn là: Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa- Vũng Tàu từ ngày 1/12/2014 và sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc từ 1/12/2015. Nhưng đến thời điểm này, vẫn còn quá nhiều vướng mắc về việc sử dụng loại xăng này.

Hiện nay, trên toàn quốc đã có 7 nhà máy sản xuất Ethanol với tổng công suất 535 triệu lít/năm, xây dựng tại những vùng trồng sắn đủ khả năng cung cấp Ethanol để pha chế xăng sinh học trong năm 2014 và các năm tới. Nhưng khả năng tiêu thụ kém nên các nhà máy này chỉ sản xuất cầm chừng để sống ngắc ngoải. Ông Nguyễn Sinh Khang, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) chia sẻ: “Giá thu mua nguyên liệu (sắn) vẫn đắt đỏ trong khi lãi vay ngân hàng cao đang gây khó cho doanh nghiệp. Hơn nữa, những nhà máy này chưa nhận được chính sách hỗ trợ về phân phối cũng như tiêu dùng từ nhà nước. Trong khi đó, mỗi nhà máy đầu tư khoảng 3.000 tỉ đồng, đó là khoản tiền rất lớn đối với các doanh nghiệp nếu tự bơi”.

Đánh giá rất nhiều ưu điểm của xăng E5, ông Trần Văn Vinh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho biết: “Xăng E5 đã được Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành quy chuẩn từ năm 2009, phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật và được phép sử dụng tại thị trường Việt Nam. Xăng E5 còn được gọi là xăng sinh học, người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng vì nó đảm bảo đầy đủ các quy chuẩn”.

Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam cũng khẳng định: “Người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng xăng E5, thậm chí dùng loại xăng này có thể tiết kiệm hơn xăng truyền thống, máy móc sẽ được vận hành tốt hơn, bền hơn. Vì sản phẩm đốt cháy là CO2 và H2O, giảm ăn mòn máy móc hơn, tiết kiệm nhiên liệu”.

Tuy nhiên, thực tế việc tiêu thụ xăng E5 vẫn chưa được như ý muốn với nhiều nguyên nhân như địa điểm bán xăng E5 vẫn còn ít, chưa thuận tiện cho người tiêu dùng. Thứ nữa là xăng E5 cũng từng bị mang tiếng xấu là gây ra cháy nổ xe máy...

 

Một thực tế là, tính đến thời điểm này, chỉ còn mấy tháng nữa là 7 tỉnh/ thành bắt buộc phải thay thế dùng xăng E5 nhưng qua tìm hiểu thì các doanh nghiệp vẫn chưa sẵn sàng. Nguyên nhân chủ yếu là đầu tư cho hệ thống cửa hàng xăng sinh học có chi phí khá tốn kém, mất khoảng 400 triệu đồng/cửa hàng, giá xăng E5 cũng cao hơn vài trăm đồng/lít so với xăng truyền thống. Hiện cả nước mới có 3 trong số 10 doanh nghiệp đầu mối bán xăng E5 qua tổng số 169/13.000 cây xăng trong cả nước. Mức tiêu thụ xăng E5 trong thời gian cũng chỉ bằng 1/8 so với xăng thông thường, điều này khiến doanh nghiệp kém mặn mà.

Ông Nguyễn Sinh Khang cho rằng, để xăng E5 có thể đứng được trên thị trường, Chính phủ và Bộ Công Thương cần có chính sách dài hạn cho doanh nghiệp như miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị vật tư tồn trữ, vận chuyển, pha chế, phân phối nhiên liệu sinh học trong nước chưa sản xuất được. Đồng thời, xem xét miễn thuế, phí môi trường; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5...

Đại diện Bộ Công Thương cũng cho rằng, giá xăng E5 không thấp hơn so với xăng thông thường do chi phí đầu tư lớn nhưng về lâu dài, việc mua nguyên liệu giá thấp cộng với những chính sách ưu đãi về thuế và phí đang được Chính phủ xem xét, xăng E5 sẽ cạnh tranh hơn so với xăng truyền thống. Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cũng thừa nhận: "Hiện tại xăng E5 và xăng thông thường có giá thành như nhau vì tuân theo nguyên tắc thị trường, nhưng Chính phủ sẽ xem xét để hỗ trợ về thuế và phí cho xăng sinh học để khuyến khích DN và người tiêu dùng".

Tuy nhiên, ông Bùi Văn, nguyên Giám đốc tài chính Công ty Nhiên liệu sinh học Phương Đông lại cho rằng, với mức giá chênh nhau dự kiến chỉ khoảng 500 đồng/lít như đề xuất của Bộ Tài chính thì người dân vẫn chưa quan tâm đến xăng E5.

Đại diện Saigon Petro thì quan ngại, nếu không quyết liệt thực hiện lộ trình thay thế hoàn toàn xăng E5 trên thị trường mà bán song song 2 loại xăng với mức giá ưu đãi khác nhau sẽ dẫn đến tình trạng gian lận. Doanh nghiệp phân phối có thể nhập xăng E5 giá rẻ bán với giá xăng truyền thống cao vì người tiêu dùng rất khó nhận biết 2 loại xăng này.

Việc tiêu thụ xăng E5 thời gian qua cho thấy, điều cần thiết lúc này là tạo được động lực để người tiêu dùng lựa chọn xăng sinh học. Ngoài việc áp dụng bắt buộc sử dụng thay thế hoàn toàn xăng truyền thống thì xăng sinh học cần có chính sách giá thoả đáng.

 

Xăng E5 không gây cháy nổ phương tiện Để bác bỏ thông tin cho rằng xăng E5 là một trong những nguyên nhân gây cháy nổ xe máy, ông Trần Văn Vinh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng khẳng định: “Đến nay, không có căn cứ hay cơ sở kết luận nào khẳng định xăng E5 là nguyên nhân gây cháy nổ các phương tiện trong thời gian vừa qua. Kết quả thống kê của 4 Bộ: Công Thương, GTVT, Công an, Khoa học Công nghệ về nguyên nhân cháy nổ xe thì có tới 65% do chập điện, chuột cắn, các yếu tố kỹ thuật hay tai nạn giao thông; còn 35% chưa rõ nguyên nhân. Nhiều xe tải cháy chủ yếu sử dụng dầu diezen nên cũng không liên quan đến xăng E5”.