Trắng tay sau 20 năm trồng rừng

Vất vả trồng rừng

Ông Trần Văn Liễu (thôn 2, xã Hạ Bằng) cho biết, năm 1989, theo Quyết định 105 hàng trăm hộ dân của 4 xã (3 xã cũ, 1 xã mới tách sau năm 1994) ở đây được tạm giao đất trồng rừng tại khu vực trường bắn Núi Dài với diện tích 52,4 ha. Sau khi nhận đất, các hộ dân đã trồng keo, bạch đàn trên diện tích được giao. Năm 1991, số đất này được thu hồi và chuyển đổi sang chương trình PAM- 3352 của Chính phủ để phủ xanh đất trống đồi trọc.

Theo hợp đồng kí kết giữa người dân với dự án PAM, hàng trăm hộ dân ở 4 xã trên đều có bằng chứng xác đáng về việc họ đứng ra nhận đất, trồng rừng. Sau khi nhận đất, họ phải cõng nước ở suối cách rừng vài ba cây số để tưới cây. Như gia đình ông Liễu, là thương binh hạng 4/4, hằng ngày ông vẫn cuốc đất trồng rừng hy vọng đổi đời. Khi cây chết, ông phải vay 3 triệu đồng bổ sung giống. Tính cả tiền phân bón, thuê nhân công và công sức trong 20 năm qua lên đến gần 20 triệu đồng.

Anh Nguyễn Xuân Tĩnh (thôn 2, xã Thạch Hoà, Thạch Thất) xoè bàn tay chai sần kể với chúng tôi: “Lúc nhận đất, đây là khu vực đồi trọc, toàn hố bom, hầm hào. Trong 20 năm, bao nhiêu công sức, tiền của, gia đình tôi đều đổ vào đây. Ngày ngày phải đào từng hốc đất trên cát sỏi để trồng từng bậu cây, vai tứa máu vì cõng nước từ chân núi lên để tưới. Chúng tôi đã tính bỏ vì nản nhưng vẫn phải chạy theo lời hứa của các cơ quan chức năng”.

Còn bà Trần Thị Phong (đội 4, xã Cần Kiệm) đã phải vay 10 triệu đồng để đầu tư vào trồng rừng. Có những ngày, cả gia đình phải ăn cháo sắn thay cơm nhưng ai nấy vẫn nai lưng san lấp hố bom, khai hoang phục hoá. Chục triệu đồng vay nợ thời đó, giờ lên đến gần 20 triệu, gia đình không thể trả nổi.

20 năm không có... “quả”

Trước đó, vào ngày 1/1/1991, trong bản hợp đồng giữa Ban Quản lý (BQL) dự án PAM- 3352 với các hộ gia đình xã viên có nêu, đại diện BQL dự án sẽ đảm bảo cung cấp vật tư chuyên dùng theo định mức và ứng trước lương thực cho các hộ dân trong thời gian trồng rừng. Đồng thời, BQL dự án sẽ thanh toán đầy đủ sau khi đã nghiệm thu số lượng và chất lượng cây theo quy định.

Cũng theo quy định về chế độ trồng cây ở dự án PAM, các hộ dân sẽ được trả công trong suốt quá trình trồng rừng bằng lương thực hoặc tiền quy đổi từ lượng lương thực đó. Vậy nhưng, kể từ khi được giao đất trồng rừng, người dân chỉ được cung cấp giống cây trồng lúc khởi đầu cùng 10kg đạm. Ngoài ra, không ai được thanh toán công cán gì thêm.

Về vấn đề này, Ban bồi thường Giải phóng mặt bằng huyện Thạch Thất cho biết: “Theo quy định, đối với đất giao cho các hộ trồng cây theo chương trình PAM- 3352, do được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước nên các hộ không được hỗ trợ về đất mà tiền này sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước. Về sản phẩm, theo Quyết định 1268 ngày 11/4/1989 của TP Hà Nội, người trồng PAM phải nộp 20% sản phẩm cho Nhà nước khi khai thác. Nhưng ở đây người dân được phép hưởng 100% sản phẩm, nên không tiếp tục được đền bù”.

Một số người dân cho rằng, điều bất minh là nhiều hộ dân ở đây có đủ giấy tờ giao đất lại không được tiến hành kiểm đếm để đền bù. Trong khi 25 hộ dân ở thôn 1, xã Thạch Hoà không có giấy tờ giao đất lại được kiểm đếm và có 7 hộ đã được đền bù cả tiền đất và tiền công trong 20 năm. Liệu có khuất tất trong việc đền bù giữa các hộ dân trong cùng một dự án, một khu đất?

Mỹ Hà