Tình trạng than lậu: Nhiều lần đành phải để tàu đi

> Vụ đào thoát kỳ lạ của hàng trăm tàu than 

Mặc dù số lượng than lậu bị các cơ quan chức năng bắt giữ, xử lý khá lớn nhưng tình trạng khai thác, vận chuyển và buôn bán than trái phép vẫn không giảm.

Thợ xây cũng xuất khẩu than

Công an tỉnh Quảng Ninh vừa ra Quyết định khởi tố vụ án đối với 41/104 tàu than đang bị tạm giữ tại Hải đội 2 (Biên phòng Quảng Ninh) về các hành vi “tàng trữ, vận chuyển, lưu hành giấy tờ có dấu giả”.

Điều đáng lưu ý là không ít công ty có hợp đồng vận chuyển than là công ty “ma”. Tiến hành xác minh, cơ quan công an phát hiện giám đốc Cty TNHH thương mại và dịch vụ Bình Tiến hiện đang làm ... thợ xây. Không những thế, công ty này không có trụ sở, không có bến bãi như trong hợp đồng xuất than.

Công ty TNHH một thành viên vận tải Minh Ngọc (trụ sở tại Hải Phòng) vận chuyển gần 13.000 tấn than nhưng không có văn phòng, trụ sở. Hợp đồng, hoá đơn do công ty này lập được xác định là giả mạo. Thậm chí ở 1 công ty  kinh doanh than khác thì giám đốc đang nằm trong... trại cai nghiện.

Thượng tá Phạm Quang Dũng, Trưởng phòng trinh sát (Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Quảng Ninh) cho biết: do đặc điểm vùng biển Quảng Ninh rộng (dài hơn 200km), nhiều núi đá, hang động nên việc tuần tra, kiểm soát hoạt động buôn than lậu gặp nhiều khó khăn.

Trung tá Vũ Duy Ba (Hải đội 2) cho biết: không ít trường hợp khi tàu biên phòng phất cờ ra hiệu dừng để kiểm tra, nhưng họ không chấp hành. Thậm chí họ đóng kín cửa khiến lực lượng biên phòng không thể vào bên trong. Trung tá Ba nói: nhiều lần như vậy đành phải để tàu đi. Đó là chưa kể đến sự chống trả quyết liệt từ các đối tượng này.

Lợi nhuận quá cao

Theo một người từng có thời gian làm than “thổ phỉ”, hầu hết số than buôn lậu được xuất phát từ các lò “thổ phỉ” nằm rải rác trên khắp đất mỏ.

Anh này cho biết: Thông thường, các mỏ “thổ phỉ” được hình thành tại vùng giáp ranh giữa hai đơn vị quản lý than cho tiện bề hoạt động. Nhưng cũng có nhiều lò được đào ngay sau khu dân cư. Đơn cử như ở phường Cao Xanh (TP Hạ Long) chỉ trong một khu dân cư nhỏ đã có tới hơn 10 lò than khai thác trái phép.

Hồi đầu tháng 3/08, UBND phương Cao Xanh đã ra quyết định xử phạt đối với hộ ông Vũ Văn Hồng vì khai thác than trái phép. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau đó, ông Hồng lại tiếp tục mở lò, hậu quả là bị bục nước khiến 2 người chết.

Chuyện xử phạt rồi tái phạm cứ diễn ra trong suốt thời gian qua, vì lợi nhuận quá cao. Hiện tại, 1 tấn than xuất lậu có giá là 500.000 đồng. Theo nhẩm tính của một số người thì chỉ trong 1 đêm, 1 lò than thổ phỉ cũng khai thác được tới 10 tấn.

Không có việc gần 200 chiếc tàu than “thoát” khỏi cảng Vạn Gia?

Dư luận người dân Quảng Ninh hiện đang rất quan tâm đến sự kiện trung tuần tháng 3/2008, gần 200 chiếc tàu than nửa đêm đồng loạt nổ máy “chạy thoát’ về phía biên giới Trung Quốc, trong khi lực lượng Hải quan tại cảng Vạn Gia chịu “bó tay”.

Một số nguồn thông tin cho thấy, trên thực tế sự việc này có xảy ra, lý do được đưa ra là khi số tàu than này đồng loạt chạy trốn thì tàu Hải quan Vạn Gia lại để quên chìa khoá?

Tuy nhiên, ông Lê Công Toàn - phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh khẳng định: không có chuyện gần 200 tàu than chạy thoát khỏi cảng Vạn Gia. Vì theo ông Toàn, cảng Vạn Gia có không gian bé, không thể cùng lúc tập kết gần 200 tàu than.

Ngày 23/4, sau khi có thông tin liên quan đến vụ gần 200 tàu than “đào thoát” thành công tại cảng Vạn Gia, một đoàn công tác của Tổng Cục Hải quan đã có mặt tại Quảng Ninh để nắm thông tin.

 Tiếp đó là đoàn công tác của Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng (C37- Bộ Công an) cũng đến Hải quan Quảng Ninh làm việc.

Theo ông Toàn, Hải quan Quảng Ninh đã báo cáo toàn bộ thực tế sự việc. Được biết, hiện C37 đang rất quan tâm đến thông tin về gần 200 chiếc tàu than đã tẩu thoát nói trên.

Thanh Sơn