“Thùng rác thông minh” và “lời nhắc khéo bảo vệ môi trường”

Ý tưởng từ lần tới bệnh viện thăm bạn

Chàng sinh viên đó là Trần Đình Yên (19 tuổi, ở xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh), đang học năm thứ hai, lớp Điện công nghiệp K5, Trường Cao đẳng nghề Công nghệ Hà Tĩnh. Đình Yên có dáng người mảnh khảnh, gương mặt sáng, luôn tỏ ra kiệm lời, thi thoảng cười bẽn lẽn khi trò chuyện.

Gia đình có hai anh em, Yên là anh cả. Bố là cán bộ xã, công việc thường bận rộn, nên ngoài những giờ học ở trường, Yên thường về nhà phụ giúp mẹ làm 8 sào ruộng.

Nói về ý tưởng sáng tạo “thùng rác thông minh”, Yên cho hay, trong một lần tới thăm bạn bị ốm ở Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh, thấy có nhiều người vứt rác bừa bãi, ảnh hưởng tới môi trường sống, từ đó Yên nung nấu ý tưởng sáng tạo ra một thùng rác di động, có thể phát ra tiếng nói, đặt ở hành lang các bệnh viện, trường học, công sở nhằm nâng cao ý thức gìn giữ vệ sinh chung cho tất cả mọi người.

Nghĩ là làm!Về nhà chàng sinh viên trẻ lên mạng tìm hiểu các tài liệu liên quan tới việc sáng chế. Ngoài ra, Yên còn chia sẻ ý tưởng với thầy giáo chủ nhiệm và bạn bè nhờ giúp sức. Sau ba tháng mày mò nghiên cứu, nhiều lúc đầu óc mụ mị vì sự phức tạp của các bảng vi mạch điện, cuối cùng Yên đã thiết kế xong các hệ thống để phát ra âm thanh, “thùng rác thông minh” từ đây cơ bản được hoàn thành.

“Thùng rác sử dụng đèn Led để gây sự chú ý. Khi mọi người  bỏ rác vào, thùng sẽ tự động phát ra âm thanh: “Cảm ơn mọi người đã cho tôi rác”. Khi nào không có ai bỏ rác, cứ vài chục giây một lần sẽ có âm thanh: “Vì môi trường xanh, sạch, đẹp, xin quý khách hãy bỏ rác vào đúng nơi quy định”, Yên chia sẻ.

Sản phẩm do Yên sáng tạo có kết cấu khá đơn giản. Đó là một chiếc thùng nhựa bình thường, cao 50cm, rộng 25cm, xung quanh được gắn các hệ thống ắc quy, điện và vi mạch. Mặt chính của thùng được gắn đèn nháy với dòng chữ nhấp nháy “Xin cho tôi rác”. Điểm nhấn chính là âm thanh tự động, cứ khoảng vài chục giây lại phát ra một lần để gây sự chú ý đối với mọi người.

Thùng rác dùng hệ thống cảm biến với nguồn điện ắc quy 24 V, có thể sạc và sử dụng được trong nhiều giờ. Toàn bộ chi phí mua thùng, bảng điện tử, dây nối, chi phí thiết kế ước tính khoảng hơn 1,5 triệu đồng.

Giấc mơ nhân rộng sản phẩm

Việc chàng sinh viên trẻ sáng tạo ra một sản phẩm mang tính ứng dụng cao đã gây chú ý. Trong cuộc thi “Sáng tạo Khoa học kỹ thuật thanh, thiếu niên tỉnh Hà Tĩnh” năm 2014, sản phẩm “thùng rác thông minh” của Trần Đình Yên đã được chọn đại diện cho trường đi dự thi. Và điều bất ngờ, trong cuộc thi ấy, sản phẩm của Đình Yên đã đoạt giải Nhất. “Được giải thưởng, em vô cùng bất ngờ, cảm giác trong lòng phấn chấn và vui sướng. Với bản thân em thành tích này là một sự cố gắng không ngừng nghỉ. Em đã không phụ sự kỳ vọng của bố mẹ, thầy cô và bạn bè dành cho mình”, chàng trai trẻ cười hiền tâm sự.

Thầy Lưu Trung Kiên, giảng viên Khoa Điện- Trường Cao đẳng nghề Công nghệ Hà Tĩnh cho hay, Yên là một người luôn tìm tòi, chịu khó học hỏi. Nói về “thùng rác thông minh” thầy Kiên cho hay, mục tiêu của tất cả các cuộc thi là tìm ra các ý tưởng lạ, đây là một sản phẩm được đánh giá cao về ý tưởng độc đáo. “Thùng rác trên chỉ là một sản phẩm đơn chiếc mang tính chất mô hình nên nhìn chưa được bắt mắt, khi nào sản xuất ra hàng loạt thì tác giả sẽ thiết kế lại để có được thẩm mỹ đẹp hơn”, thầy Kiên nói.

Yên chia sẻ, mục đích cho ra đời sản phẩm này là muốn tuyên truyền tới tất cả mọi người, đặc biệt là các em học sinh ở độ tuổi mầm non và tiểu học về việc giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp. Âm thanh từ thùng rác sẽ nhắc nhở cho các em biết điều đó.

Chàng trai trẻ này có một mong ước giản dị, đó là sau này khi tốt nghiệp sẽ nộp đơn vào Khu Kinh tế Vũng Áng, Kỳ Anh, Hà Tĩnh để làm việc. Theo Yên, đó là môi trường hiện phát triển, năng động, phù hợp với ngành mình đang theo học. Yên không đắn đo, suy nghĩ đến sự “thiệt thòi” khi học trường nghề: “Tâm lý ai cũng muốn học đại học, cao đẳng để sau này có một công việc tốt hơn, nhẹ nhàng hơn. Bản thân em cũng từng đậu một trường cao đẳng ở Hà Nội, nhưng sau đó em lại theo học nghề. Em nghĩ, học nghề nếu chịu khó tích lũy, rèn luyện tay nghề của mình thì sau này ra trường sẽ có nơi nhận, đủ nuôi sống bản thân, phụ giúp cho gia đình. Suy cho cùng, đại học, cao đẳng cũng là học lấy một nghề. Em hài lòng với môi trường, nghề nghiệp đã lựa chọn”.

Từ ngày mô hình sản phẩm được vinh danh ở các cuộc thi, đã có nhiều người chú ý và đặt vấn đề muốn Yên sáng tạo ra thùng rác thông minh tương tự để họ mua. Nhiều người cho hay, sản phẩm này có tính giáo dục cao, bảo vệ môi trường khá tốt. Phía Sở GD&ĐT Hà Tĩnh cũng đã liên lạc với ban giám hiệu nhà trường đặt vấn đề để đưa sản phẩm về các trường mầm non, tiểu học. Yên cho biết, muốn cải thiện thêm một số tiện ích, trong đó có chức năng khử mùi hôi sau đó mới sản xuất đồng loạt ra thị trường.

“Trước đây cũng có nhiều học sinh, sinh viên sáng chế ra mô hình thùng rác, nhưng họ thiết kế kiểu khác, các tính năng của thùng rác này khá đặc biệt và hữu dụng…”, thầy giáo Lưu Trung Kiên - giảng viên Khoa Điện,Trường Cao đẳng nghề Công nghệ Hà Tĩnh nói và cho hay “Khi nào sản xuất đại trà, chúng tôi sẽ chỉ bảo sinh viên làm trau chuốt hơn, sẽ đặt hàng khuôn mẫu và hướng dẫn Yên đăng ký bảo hộ ý tưởng độc quyền…”.

Hùng Lê/Báo Gia đình & Xã hội