Rùm beng chuyện đấu giá cổ phần ở Vinamilk

Kiến nghị thu hồi 40 tỷ đồng

Công ty sữa Việt Nam chuyển thành công ty cổ phần theo quyết định số 155 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp ngày 1/10/2003, có vốn điều lệ 1.500 tỷ đồng. Trong đó, tỷ lệ cổ phần Nhà nước 80%, bán cho người lao động trong công ty 12,54%, bán cho nông dân nuôi bò sữa 2,66%, bán ngoài công ty 4,8%, giá trị mỗi cổ phần là 100.000 đồng. Giá trị thực tế tại thời điểm cuối năm 2002 là 2.292 tỷ đồng, trong đó phần vốn Nhà nước 1.181 tỷ đồng.

Sau khi cổ phần hoá, Bộ Công nghiệp yêu cầu Công ty bán đấu giá tiếp phần vốn nhà nước khoảng 5,6% đến 10% vốn điều lệ.

Tuy nhiên, ngày 14/12/2004, Công ty có văn bản kiến nghị và được Bộ Tài chính chấp thuận bán 15% vốn điều lệ thuộc sở hữu Nhà nước, ngày 20/7/2005, công ty tiếp tục có văn bản đề nghị bán tiếp 10,46% vốn điều lệ thuộc sở hữu Nhà nước và đã được Bộ Tài chính, Bộ Công nghiệp chấp thuận.

Tính đến tháng 1/2007 (sau khi sáp nhập với Công ty sữa Sài Gòn), Vinamilk có vốn điều lệ 1.669 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước 795 tỷ, chiếm 47,6% , vốn của tổ chức, cá nhân người nước ngoài 618 tỷ đồng, chiếm 37%, vốn của tổ chức, cá nhân trong nước 256 tỷ đồng, chiếm 15,4%. 

Kết quả thanh tra cho thấy, không phát hiện tham nhũng ở Vinamilk. Từ khi cổ phần hóa đến nay, Vinamilk đã hoạt động có hiệu quả với mức tăng trưởng khoảng 21%/năm, đời sống cán bộ công nhân viên được nâng cao.

Tuy nhiên, theo cơ quan thanh tra, ngoài một số sai phạm, khuyết điểm trách nhiệm thuộc về tập thể, cá nhân ở Vinamilk, ở Bộ Công nghiệp, Bộ Tài chính, thì cần phải thu hồi 40 tỷ đồng từ Vinamilk. Về vấn đề này, bà Mai Kiều Liên, Tổng Giám đốc Vinamilk đã ký văn bản số 1743 nói rõ thêm về những thông tin mà dư luận đang rất quan tâm này.

Vinamilk vẫn... đúng?

Tại công văn trên, bà Mai Kiều Liên khẳng định: “Chúng tôi đã nộp vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ số tiền 28,878 tỷ đồng”. Trong đó, có 2,968 tỷ đồng là chênh lệch giữa đấu giá bình quân bên ngoài và giá sàn của 43.812 cổ phiếu ưu đãi còn lại của nông dân không nộp tiền mua và cũng không vay tiền của Công ty Sữa Việt Nam để mua. Trích dẫn nội dung thông tư số 76/2002 của Bộ Tài chính, bà Mai Kiều Liên khẳng định “cán bộ công nhân viên Vinamilk đã dùng quỹ phúc lợi để mua số cổ phiếu trên theo giá sàn là đúng”. 

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, phía cơ quan thanh tra cho rằng, 43.812 cổ phần mà nông dân bán sữa tươi cho Vinamilk không mua, Vinamilk phải thực hiện theo hình thức đấu giá. Cho nên, việc Vinamilk không đấu giá mà tự ý dùng quỹ mua cổ phiếu trên với giá ưu đãi là sai. Chính vì vậy, cơ quan này đã buộc Vinamilk phải “sửa sai” bằng cách phải nộp lại 2,98 tỷ đồng tiền chênh lệch nói trên về ngân sách nhà nước.

Theo bà Mai Kiều Liên, Vinamilk cũng đã nộp 25,87 tỷ đồng là số tiền lãi theo lãi liên ngân hàng của số tiền thu được qua 2 đợt đấu giá phần vốn của Nhà nước tại Công ty trong năm 2005.

Đợt 1, khoản 9,01 tỷ đồng là lãi chậm nộp 5 tháng của 710 tỷ đồng. Về việc chậm nộp khoản tiền trên, theo bà Liên là do Công ty đang thực hiện hợp đồng xuất khẩu trị giá 1.311 tỷ đồng, rất cần vốn lưu động để giao hàng đúng tiến độ. Công ty đã có công văn xin giãn tiến độ nộp tiền và đã nộp theo đúng thời hạn đã cam kết.

Đợt 2, khoản 16,9 tỷ đồng là lãi chậm nộp 4 tháng của số tiền 812 tỷ đồng.

Trong khi đó, phía thanh tra cho rằng việc chậm nộp số tiền 25,87 tỷ đồng là vi phạm quy định của Bộ Tài chính. Trách nhiệm thuộc về Công ty Vinamilk vì đã không thực hiện đúng thời hạn nộp tiền về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. Trách nhiệm còn thuộc về Bộ Tài chính vì thiếu kiểm tra, đôn đốc Vinamilk nộp tiền.

Và từ chối nộp 11,8 tỷ đồng

Trên thực tế, ngoài số tiền trên, cơ quan thanh tra còn kiến nghị Thủ tướng thu hồi khoản tiền 11,8 tỷ đồng. Về khoản tiền này, bà Mai Kiều Liên giải thích rõ gồm 9,989 tỷ đồng thu được do Công ty phát hành thêm khi cổ phần hóa lần đầu và 1,9 tỷ đồng lãi của số tiền trên tính tới 30/4/2007. Bà Liên khẳng định “Vinamilk không đồng ý nộp”.

Vì, theo điều 2, phần V Thông tư số 76-2002 của Bộ Tài chính thì “tiền thu từ bán cổ phần do doanh nghiệp phát hành để huy động thêm vốn được để lại công ty cổ phần và quản lý sử dụng theo quy định của pháp luật và Điều lệ tổ chức hoạt động của Công ty cổ phần”. Bà Liên cho rằng, không những vậy, số tiền trên còn nằm trong số vốn điều lệ của Công ty 1.500 tỷ đồng đã được phê duyệt bởi cơ quan chức năng, được thông qua tại Đại hội cổ đông công ty và được thể hiện tại Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của Công ty, ngày 20/11/2003 do Sở KH-ĐT TPHCM cấp. 

Trong khi đó, theo tìm hiểu của chúng tôi, cơ quan thanh tra đề nghị thu hồi khoản tiền trên là vì tháng 10/2004, Bộ Công nghiệp có quyết định xác định lại giá trị phần vốn Nhà nước tại Công ty Vinamilk tại thời điểm chuyển sang cổ phần hóa. Theo đó, tháng 11/2003, Vinamilk đã hoàn tất cổ phần hóa, có vốn điều lệ 1.500 tỷ đồng theo quyết định của Bộ Công nghiệp. Giá trị phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đã được tăng từ 1.481 tỷ đồng (tháng 1/2003) lên trên 1.900 tỷ đồng (tháng 11/2003).

Trong thời gian này, được phép của Bộ Công nghiệp và Bộ Tài chính, Vinamilk đã triển khai bán bớt vốn Nhà nước trong vốn điều lệ của Công ty. Căn cứ vào các yếu tố trên, số tiền Vinamilk phải nộp về Qũy hỗ trợ sắp xếp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước là 730 tỷ đồng.

Song, tính đến thời điểm thanh, kiểm tra, Vinamilk mới nộp 720 tỷ đồng, còn lại gần 10 tỷ đồng chưa nộp. Việc làm này vi phạm điều 6, Quyết định 76-2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Nếu tính cả lãi, đến 30/4/2007, Vinamilk phải nộp 11,8 tỷ đồng vào ngân sách. Sắp tới, Thủ tướng sẽ nghe báo cáo đầy đủ kết quả thanh tra theo đơn thư khiếu tố về Vinamilk và sẽ quyết định có thu hồi 11,8 tỷ đồng như kiến nghị của Thanh tra Chính phủ hay không.

Như vậy, chuyện đấu giá cổ phần rùm beng ở Vinamilk vẫn chưa có kết luận cuối cùng.

Hoàng Quốc