Rằm “gánh nợ” cho Tết

Gà, thịt… bão hoà

Chợ Hàng Bè (Hà Nội) ngày rằm mang diện mạo đặc trưng bởi hàng hoa cúng, xôi, gà lễ. Những thúng hoa, gánh hoa di động khắp chợ hay sạp hoa mọc vội trên hè, bên giỏ cau trầu đều xôm khách. Các loại cúc, hồng cành, nhất là cành lộc bán tơi tới.


Giá hoa cũng đội lên đáng kể, 3.500-5.000đ/bông hồng, 2.500-4.000đ/bông cúc, ly 30.000đ-35.000đ/cành - mức giá ngang ngửa tết. “Ngày tuần bình thường, chục ngàn đồng là có một lọ hoa cúng đủ lệ bộ. Rằm tháng Giêng, tính cả bó hoa đi lễ đã phải chi gần 70.000đ” - chị Thanh Hà (phố Chân Cầm) vừa đưa cho cho cô con gái cầm giúp ôm hoa để trả tiền vừa phân trần.


Khách liên tay nhưng chị hàng hoa mặt vẫn thiếu tươi vì so với những năm trước hay mấy ngày trước tết, lượng hàng bán thế là… thất bát. Từ sáng, vẫn chưa có “khách sộp” chi ra trăm hơn trăm kém.
 
Hầu hết các loại thực phẩm tại chợ đều giữ giá từ áp tết. Một khách hàng cho biết, chỉ có thịt bò giá tăng nhẹ, từ 170.000đ lên 180.000đ/kg. Gà lễ cũng duy trì mức giá đã tăng từ trong năm: 120.000đ/kg gà tươi sống, 150.000đ/kg gà luộc sẵn.


Chủ quầy gà sạch Tân Lộc khá rảnh rang bên bàn thịt gà chất có ngọn. Sức mua bán được khái quát là “rất thường”. Bà chủ cũng không cất hàng nhiều hơn bao nhiêu so với ngày thường, từ khi ra tết. Thịt gà đã “bão hoà” từ trong tết, thêm với tình hình khó khăn, người mua càng nhẹ nhàng khi quyết định cắt giảm khoản chi này cho lễ cúng rằm.
 
Chị Lộc cũng cho biết, không mong chờ khả năng sức mua tăng mạnh vào ngày mai, chính rằm, vì đúng thứ 2 đầu tuần. Hôm nay 14 tháng Giêng vào chủ nhật, được nghỉ làm, nhiều gia đình còn sẵn lòng “bày vẽ”. “Những người dự định cúng rằm đều sẽ sắm sanh, tổ chức vào hôm nay. Nếu đến trưa vẫn không khí trầm thế này thì chẳng mong gì qua ngày mai còn tươi được” - chị Lộc cười méo xệch.


Phố Hàng Mã ngày trước rằm quang quẻ khác thường, vắng hẳn cảnh chen chân buôn bán, chủ khách tay xách nách mang lách người giữa dòng xe như thường lệ. Chỉ có bà cụ bán cau trầu đầu phố vẫn xôm hàng. 5.000đ/quả cau, 1.000đ/lá trầu, 3.000đ/miếng vỏ nhỏ… trung bình mỗi khách dừng xịch lại, nhận cái gói nhỏ rồi vù đi cũng phải chi khoảng 20.000-30.000đ.
 
Có thêm mặt hàng hoa bưởi, 7.000đ/lạng, một đĩa hay một lọ hoa nhỏ tầm 10.000-15.000đ, cái góc nho nhỏ nép sát bên gốc cây xà cừ già của bà cụ thơm nồng hương vị xuân cho cả phố.

Lễ cúng rằm “cộng gộp”

Người bán thở dài vì tình hình buôn bán, khách mua cũng chau mày tính toán chi phí cho lễ cúng quan trọng nhất năm - Rằm tháng Giêng. Chị Nguyễn Thị Hoà (Phúc Tân, Hoàn Kiếm) tần ngần đứng trước dãy hàng hoa quả, cầm lên quả na lại đặt xuống trái vú sữa. Loại nào giá cũng tới 55.000đ/kg.


Chị Hoà cho biết, nhà quyết định không làm cơm mặn, chỉ hương hoa, cau trầu, đĩa quả cúng rằm. Vì Rằm tháng Giêng, đã cắt giảm khoản lễ lạt nhưng bàn thờ cũng không thể úi xùi quá nên chị định chọn ít quả ngon, “độc” thắp hương, cũng để gia đình hưởng nốt chút không khí ngày tết. Nhưng tính đi tính lại, một mâm quả tương đối, giá cũng quá một đĩa xôi, con gà cúng nhỏ.

Bài toán cắt giảm chi tiêu không ít nan giải. Chị Hoà phân trần thêm, dịp tết đã gắng hạn chế nhiều khoản, từ cây hoa cảnh tới quà cáp lễ lạt vậy mà hết tết, hạch toán lại, cả nhà vẫn… bội chi vì khoản tiền mừng tuổi. Lương thưởng cuối năm của 2 vợ chồng vào cái tết cũng hết xoẳn. Ra Giêng, nhịp làm ăn chưa trở lại, những tháng tới còn khó khăn hơn, rằm năm nay đành cắt giảm, “gánh nợ” cho cái tết.


Cô Nguyễn Tâm Phúc (Lâm Du, Bồ Đề, Long Biên) thì rời chợ trong sự hài lòng. Kiểm lại số tiền mang đi, cô Phúc tính ra khoản chi chợ búa cho lễ cúng rằm khoảng 600.000đ, dưới mức trần đề ra (1 triệu đồng).

Đi chợ hôm nay, điều đặc biệt nhất nhận thấy là người mua sắm thưa ít hơn hẳn, cô Phúc nhận định cũng là vì tình hình khó khăn chung, nhà nào cũng phải giảm chi tiêu. Cô cho biết, 2 mẹ con cũng phải cân nhắc nhiều món, nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ lệ bộ.
 
Năm nay, để tiết kiệm, cô làm gộp cả lễ cúng rằm và cúng sao giải hạn cho gia đình làm một. Mọi năm, làm riêng lễ cúng sao sau rằm, lễ lạt cũng rình rang hơn, tốn kém hơn nhiều khoản chi tiêu như năm nay. Năm ngoái, riêng khoản chi cho Rằm tháng Giêng của nhà cô Phúc cũng gấp đôi mức 600.000đ.

Tham gia câu chuyện, chị Hà Lê (Hàng Lược) khoe những món sắm sanh được: túi chuối xanh, ớt đỏ, ốc nhồi, bún lá… Không gộp lễ cúng sao như cô Phúc, chị Lê gom vào với lễ cúng sơn trang. Món nào cũng 13 thứ, chủ yếu đồ chay, nhìn rất tươm tất mà đỡ tốn kém hơn bày vẽ ăn uống, cỗ bàn.