Nổ đá "bắn phá" nhà dân

Đùng, đùng, đùng… một loạt tiếng nổ vang lên giữa không gian tĩnh lặng của làng quê yên bình của xã Nam Phương Tiến, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Mọi người còn chưa hiểu chuyện gì xảy ra thì phía bên phải đường, nơi mấy ngọn núi đá đang bị bóc nham nhở bốc lên những đụn khói trắng mù mịt.

Đá lăn cùng hiểm họa

Vùng khai thác đá ấy thuộc xóm Hủng Sò, thôn Nam Sơn, xã Nam Phương Tiến, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Giữa vùng đồng bằng cách trung tâm Hà Nội chỉ hơn 30km mọc lên một vùng núi đá, nhưng bây giờ phần nhiều núi đã bị đánh mìn tan hoang. Một vài quả núi đã bị san bằng, cả một vùng xanh ngắt cây cối giờ trơ trọc, bụi bay mù trời, tiếng máy móc chạy ầm ầm xen lẫn âm thanh gào rú của xe tải hạng nặng. Phía dưới chân các ngọn núi, một vài xóm nhỏ tiêu điều, hoang phế dù vẫn có dân ở.

Người dân ở đây cho biết, cách đây khoảng gần chục năm tình trạng nổ mìn khai thác đá trên núi Hủng Sò diễn ra và nhanh chóng lan rộng. Cũng từ đó, người dân trong vùng phải sống chung với mìn và đá đổ. Đặc biệt, đầu năm 2008, tiếng mìn nổ xé toang bầu trời bình yên kéo theo tiếng đá rơi, đá văng và bụi mù khắp vùng.

Anh Nguyễn Bá Vũ, một người dân ở xóm Hủng Sò than vãn: Họ (chủ máng khai thác đá) nổ mìn (khoảng 11h- 13h và từ 17h- 19h), vào thời điểm mà các gia đình ăn cơm trưa và ăn cơm tối. Nghe tiếng nổ, cả nhà bỏ ăn chạy đi trú ẩn, hoặc chọn nơi nào thật an toàn để ngồi ăn cho qua bữa. Anh Nguyễn Hữu Trọng, ở liền kề cũng không kém phần bức xúc khi nhà anh liên tục bị vỡ ngói, hoặc hư hỏng do đá văng vào. Ông Nguyễn Văn Thái, chủ nhà liên tục bị vỡ ngói bức xúc: “Mỗi lần như vậy, tôi đều có đơn kiến nghị tới chính quyền địa phương nhưng không ai quan tâm”.

Theo quan sát của chúng tôi, không chỉ nhà bị vỡ ngói mà nhiều cây xoan trong vườn của bà con với đường kính hơn 20 cm cũng bị đá văng phay nham nhở… Không những vậy, xóm Hủng Sò như một “sa mạc trong giông bão” vì bụi đá mù mịt ở khắp nơi không thoát được. Theo nội quy khai thác đá mà UBND xã Nam Phương Tiến thông báo, trong Điều 7 thì: “Bán kính an toàn tính từ điểm nổ lớn hơn 200m”. Xóm Hủng Sò có khoảng trên 20 hộ nằm ngay dưới chân núi chưa đầy 50m, còn lại khoảng 40 chục hộ nằm trong “bán kính không an toàn”.

Thường trực mối lo tai nạn

Gần đây nhất, ngày 18/4/2008, hai chiếc xe ô tô tải (một xe thương hiệu Trường Hải, một xe IFa) đỗ cách chân núi 10m để chờ lấy đá, chỉ trong chớp mắt đã trở thành đống sắt vụn. Anh Hoàng Văn Tám, người thoát khỏi lưỡi hái tử thần trong gang tấc kể lại: Hôm đó vào khoảng 14h30, anh cùng mọi người bốc đá lên xe Trường Hải vừa ra nghỉ giải lao, thì bỗng nhiên đá tảng ầm ầm từ đỉnh núi rơi xuống. Ai đó kêu thất thanh “đá rơi”... Vậy là mỗi người một ngả bỏ chạy. Cũng may không có thiệt hại về người, nhưng hai chiếc xe ô tô hỏng hoàn toàn.

Nhà dân sát ngay điểm khai thác đá.

Được biết, Công ty cổ phần Nam Sơn đứng ra đăng ký kinh doanh khai thác đá, nhưng công ty này lại giao cho các chủ máng tư nhân thầu. Ở đây, có khoảng 30 chủ máng (những ông chủ máng này có trách nhiệm tự lo tuyển lao động, sắm trang thiết bị máy móc, trả lương cho công nhân), còn doanh thu mỗi khối đá phải nộp lại cho công ty là 6.000đ . Anh Nguyễn Văn T - một công nhân khai thác đá, trú tại thôn Đông Tiến, xã Tân Tiến, huyện Chương Mỹ cho biết: “Những chủ máng ở đây thường thuê những lao động làm ngày nào ăn ngày ấy. Trung bình mỗi ngày được khoảng 50.000đ, không lao động nào được đóng bảo hiểm cả”. Người lao động không được trang bị bất cứ một thứ bảo hộ lao động nào, từ găng tay, khẩu trang, giầy, kính, mũ... ai cần thì tự trang bị.

Theo lời chỉ dẫn của người dân, chúng tôi đã đến nhà anh Đỗ Bá Hùng, 33 tuổi (nạn nhân trong vụ lở đá hôm 1/7/2008). Nghẹn ngào nước mắt, người goá phụ mới 31 tuổi, chị Vũ Thị Hiển kể: “Vài hôm trước khi xảy ra tai nạn, anh Hùng đã tự đi nộp tiền đóng bảo hiểm nhưng không hiểu sao họ không nhận”. Anh Nguyễn Văn T kể thêm về sự việc đáng tiếc trên: “Trong khi mấy anh em đang đập đá và khoan đá thì bỗng có một tiếng kêu thất thanh, khi chúng tôi chạy đến thì đã có vài tảng đá to bằng nửa cái hòm cáng đè lên người anh Hùng. Lúc đó, chúng tôi phải huy động cả 10 người mà không sao đẩy mấy tảng đá ra được, khi máy xúc đến thì anh Hùng đã tắt thở trên vũng máu”. Anh Hùng ra đi để lại hai đứa con thơ (cháu Đỗ Bá Dũng 13 tuổi, cháu Đỗ Thị Thu Trang 9 tuổi và một mẹ già đã ngoài 80 tuổi).

Hủng Sò chiều chạng vạng, lác đác vài người dân làm đá rủ nhau về sau một ngày lao động cật lực. Cuộc sống bắt họ vẫn phải đi làm đá dù biết là nguy hiểm. Đời làm đá, không chỉ có mồ hôi mà còn có cả máu.         

L.P