Nhà ở xã hội: “Thu nhập trung bình mua còn khó, nói gì thu nhập thấp”

Ông Ksor Phước nhấn mạnh, nhà ở xã hội phải đảm bảo cho các đối tượng khó khăn có khả năng mua, thuê... nhưng thời gian vừa qua vẫn còn tình trạng nhà ở xã hội bán theo giá nhà ở thị trường. “Điều này dẫn đến thực tế là người có thu nhập trung bình mua còn khó, nói gì đến người thu nhập thấp”, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc thẳng thắn.

 

Người dân vẫn phải bỏ ra một số tiền rất lớn để mua nhà ở xã hội. Ảnh: Việt Nguyễn

Bà Trương Thị Mai – Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, như đa số đại biểu, tán đồng quan điểm này đồng thời cho rằng đối tượng người nghèo thành thị cần được bình đẳng với người nghèo nông thôn; đối tượng chính sách, người có công đã được hỗ trợ xây nhà ở, nhưng nhà ở bị cũ, hỏng sau khi đã hết các chương trình hỗ trợ, cần được vay vốn ưu đãi để sửa chữa... Cũng về chính sách ưu đãi, ông Ksor Phước đề nghị chính sách nhà ở xã hội không nên ưu đãi quá nhiều cho nhà đầu tư mà cần xác định đúng đối tượng ưu tiên là người nghèo không có nhà ở.

Về Quỹ phát triển nhà ở xã hội, nhiều ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí phải lập Quỹ để hỗ trợ vốn cho các đối tượng khó khăn về nhà ở. Việc thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội là để tạo thêm một kênh huy động vốn với lãi suất ưu đãi, ổn định và thời gian cho vay dài hạn của các địa phương có nhu cầu cao về nhà ở nhằm hỗ trợ các đối tượng khó khăn về nhà ở được vay vốn từ Quỹ để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội hoặc hỗ trợ cho các doanh nghiệp vay vốn tham gia phát triển nhà ở xã hội. Một số ý kiến cho rằng cần nghiên cứu để quy định rõ hơn trong dự thảo Luật về mô hình tổ chức, phương thức hoạt động của Quỹ phát triển nhà ở xã hội để các địa phương có cơ sở triển khai thực hiện thống nhất...

Đồng tình việc thành lập quỹ này, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng không cần yêu cầu cả 63 tỉnh, thành phải thành lập quỹ mà chỉ quy định thành lập quỹ tại một số địa phương nhất định. Việc quy định thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội tạo điều kiện cho người thu nhập thấp, người nghèo chưa đủ khả năng tài chính có thể tạo lập chỗ ở bằng việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước.

 

“Dân có 15,5m2 đất, thu hồi 14,5m2, “trơ” lại 1m2” - Đó là con số minh họa tiêu biểu nhất cho thực trạng nhà “siêu mỏng, siêu méo” ở địa bàn Thủ đô từng gây nhiều bức xúc. Ngày 12/8, tại buổi giao ban báo chí Thành ủy, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết hiện còn 192 trường hợp nhà “siêu mỏng, siêu méo” đang tiếp tục được xử lý, phân loại. Ông Phan Đăng Bảo, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng thông tin, có 22 trường hợp đang tiếp tục được vận động hợp thửa, hợp khối; 28 trường hợp cải tạo, chỉnh trang; 142 trường hợp thu hồi. “Phần lớn các trường hợp này tập trung tại 8 tuyến phố, tuyến đường trục chính từ nhiều năm trước. Các hộ dân đã xây dựng công trình quy mô từ 1-2 tầng và đã ăn ở, kinh doanh, mưu sinh ổn định nên việc thu hồi giải phóng mặt bằng rất khó khăn”, ông Bảo cho biết.

Đáng chú ý, danh sách thống kê xử lý các trường hợp đất không đủ điều kiện để xây dựng mà Sở Xây dựng đưa ra cho thấy bất cập rất lớn dẫn đến tình trạng nhà “siêu mỏng, siêu méo”, buộc các cơ quan chức năng Hà Nội phải “khắc phục” hậu quả nhiều năm nay nhưng chưa có kết quả. Đó là sự chênh lệch diện tích “sử dụng” – “bị thu hồi” – “còn lại”. Ví dụ, tại số 38 ngõ 82 Đông Các (đoạn vành đai I, Hoàng Cầu – Ô Chợ Dừa), người dân có 52,1m2 đất sử dụng, dự án làm đường lấy đi 49,6m2, chỉ còn lại 2,5m2; hay tại số 33 ngõ Đình Đông (cũng đoạn Hoàng Cầu – Ô Chợ Dừa), nhà dân có 8,2m2 nhưng bị thu hồi chỉ còn 3m2. Thậm chí, trên tuyến đường từng bị gọi là “đắt nhất hành tinh” này, người dân ở 81 đường La Thành có 15,5m2 đất sử dụng, dự án thu hồi 14,5m2, “trơ” lại đúng 1m2… Thu hồi kiểu này thì quả là quá “éo”!

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, tại khu vực 2 bên tuyến đường vành đai I, đoạn Hoàng Cầu – Ô Chợ Dừa chỉ dài khoảng 500m nhưng có tới 23 ô đất “sót” lại với diện tích nhỏ đến mức không thể sử dụng, hoặc nếu có sẽ buộc phải “siêu mỏng, siêu méo”. Đáng ngạc nhiên nhất là tại số 3 và số 5 Đông Các, mỗi chủ hộ được dự án “chừa” lại đúng 0,5m2. Sau đó, các cơ quan chức năng lại phải tiếp tục giải quyết bằng cách đền bù phần diện tích nhỏ lẻ.