Hà Nội
23°C / 22-25°C

Người dân địa phương nói về nét đẹp của tàng thinh trong lễ hội “rước của quý”

Thứ sáu, 13:41 02/03/2018 | Xã hội

GiadinhNet – Các nghi thức cung tiến lễ vật tàng thinh (sinh thực khí nam) và mặt nguyệt (sinh thực khí nữ) mang ý nghĩa cầu mong con đàn cháu đống, sinh sôi nảy nở.

Cầu mong sinh sôi nảy nở

Lễ hội Ná Nhèm của người Tày (hay còn gọi là Lễ hội rước của quý - tàng thinh) diễn ra tại xã Trấn Yên, huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn) vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch. Được biết, lễ hội được phục dựng từ năm 2012, đến nay đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều người dân và du khách ngoài tỉnh.

Ná Nhèm trong tiếng Tày có nghĩa là “mặt nhọ”. Đây là lễ hội tưởng niệm 2 vị vua nhà Mạc là Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông.

Nói về nguồn gốc của lễ hội, anh Hoàng Văn Tụ (người dân sống tại địa phương) cho hay, theo lời kể của các vị bô lão, xưa có một toán giặc Tấc Tài Ngàn, hay còn gọi là giặc răng đỏ, đến chiếm đóng tại ngôi miếu thờ Thành hoàng Đức Cao Sơn ở sườn đồi Khau Dạ Háy (xã Trấn Yên, Bắc Sơn, Lạng Sơn). Chúng bắt con gái của dân làng lên giặt giũ, nấu ăn, ban đêm thắt miệng túi cho bọn chúng ngủ.

Lũ giặc còn làm một cái trống to, đêm xuống, chúng bắt các cô gái dắt dê lên mặt trống để giẫm tạo ra âm thanh dồn dập như xông trận làm dân làng hoang mang lo sợ. Ban ngày, chúng xuống làng giết người, cướp bóc của cải khiến dân làng căm phẫn.

Để giết giặc, dân làng đã bày mưu cho các cô gái phục vụ buộc miệng túi thật chặt khi giặc ngủ rồi làm ám hiệu cho dân làng biết để lên diệt giặc, quăng xuống suối Phai Huấn.

Tàng thing trong lễ hội Ná Nhèm 2017. Ảnh: Hoàng Tụ

Tàng thinh trong lễ hội Ná Nhèm 2017. Ảnh: Hoàng Tụ

Sau khi bọn giặc chết không lâu thì trong làng xuất hiện dịch bệnh lạ, làm nhiều người và vật nuôi bị chết, hạn hán xảy ra liên miên. Tại gần ngôi miếu Xa Vùn xuất hiện một tổ ong chúa rất lớn, hễ người và gia súc đi qua đều bị ong đốt chết. Thầy mo cho rằng giặc chết vào giờ linh không được cúng tế cho ăn nên chúng quậy phá.

Thời gian sau, dân làng đã tổ chức lễ hội Ná Nhèm cúng tế Thành hoàng và tục hèm đánh trận mô tả lại quá trình chống giặc của người dân.

Lễ hội diễn ra với nhiều nghi thức quan trọng, trong đó có nghi thức cung tiến lễ vật gồm hai là tàng thinh (sinh thực khí nam) và mặt nguyệt (sinh thực khí nữ) để cầu mong con đàn cháu đống, sinh sôi nảy nở.

Bên cạnh đó, còn có các lễ dâng lễ vật cúng tế gồm lúa, ngô, dâu... nhằm cầu cho người dân có một cuộc sống đầy đủ, ấm no. Ngoài ra, còn có nhiều hoạt động đặc sắc tại lễ hội là màn múa kiếm, đao của các trai làng nhằm tái hiện lại quá trình chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta.

Đặc biệt, các thanh niên tham gia rước kiệu đều bôi mặt nhọ với ý nghĩa nhằm đánh lạc hướng những linh hồn giặc, cũng như chống gieo dịch bệnh, tai họa.

Tàng thinh thay đổi qua các năm

Vẫn tiếp tục hoàn thiện các tích trò phần lễ cũng như phần hội, mỗi năm nhà tổ chức sẽ có sự cải tiến với các màn diễn, đặc biệt sẽ sáng tạo thẩm mỹ hơn với tạo hình của tàng thinh.

Năm ngoái, tàng thinh được làm từ gỗ nghiến, có chiều dài 1 m, đường kính hơn 40 cm, nặng hơn 1 tạ với hình dáng giống bộ phận sinh dục của nam giới, được 4 trai tráng khiêng từ đình làng ra miếu Xa Vùn.

Tàng thinh - mặt nguyệt là thứ đồ lễ, dùng để cung tiến cho đức Vua chứ không phải trò chơi, trò đùa trong quan niệm phồn thực thông thường. Kết thúc lễ hội, người dân sẽ phải hóa để Vua nhận. Vì thế, sẽ không có mẫu thống nhất cho các kỳ lễ hội.

 Tàng thing năm năm nay. Ảnh: kênh 14

Tàng thing năm năm nay. Ảnh: kênh 14

Anh Tụ cho biết“Có nhiều ý kiến tranh cãi về lễ hội này. Có nhiều người bảo là phản cảm và bắt chước lễ hội của Nhật Bản. Nhưng, đây là một lễ hội nhân văn. Các nghi thức cung tiến lễ vật tàng thinh và mặt nguyệt mang ý nghĩa cầu mong con đàn cháu đống, sinh sôi nảy nở.

Còn các động đặc sắc tại lễ hội là màn múa kiếm, đao của các trai làng nhằm tái hiện lịch sử, nói về quá trình chống giặc ngoại xâm của dân tộc”,

Năm nay, tàng thinh được làm bằng gỗ dổi, có đường kính khoảng 22cm, chiều dài 1m30, trọng lượng trên 50kg. Điểm đặc biệt của Tàng thinh năm nay là sơn màu gụ giống màu đất.

“Tàng thinh thì mỗi năm 1 kiểu, do các cao niên trong làng bàn bạc về kích thước và hình dáng. Có thể thuê thợ dưới xuôi vẽ nhưng năm nay thì các cụ tự làm”, anh Hoàng Văn Tụ cho hay.

Ngọc Thi

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Pháp luật - 7 phút trước

Cơ quan chức năng đang xác minh, điều tra, làm rõ vấn đề có đồng phạm hay không trong vụ việc nam sinh lớp 8 ở quận Long Biên bị đánh đến chấn thương sọ não.

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Xã hội - 52 phút trước

GĐXH - Tối 28/3, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) thông báo đã tìm ra 2 tấm vé trúng giải Jackpot 2 của xổ số Power 6/55.

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Pháp luật - 54 phút trước

Một người đàn ông ở tỉnh Gia Lai lên mạng tìm "của lạ" đã bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền hơn nửa tỷ đồng.

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Xã hội - 1 giờ trước

GĐXH - Trong quá trình điều khiển xe máy lưu thông trên QL18 đoạn chạy qua địa phận phường Yên Thanh, chị T. bất ngờ va chạm với ô tô đầu kéo đi cùng chiều. Cú va chạm khiến chị T. cùng xe máy ngã ra đường và bị ô tô đầu kéo chèn qua tử vong.

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Pháp luật - 1 giờ trước

GĐXH - Với thủ đoạn tinh vi, một giám đốc doanh nghiệp đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 987 lượng vàng 18k, tương đương số tiền hơn 35 tỷ đồng của nhiều người.

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Pháp luật - 2 giờ trước

GĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Pháp luật - 2 giờ trước

GĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Năm ngày 28/3/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Thời sự - 2 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, miền Bắc đón đợt không khí lạnh tăng cường yếu nên từ chiều tối và đêm nay có mưa rào và rải rác có dông. Cục bộ mưa to đến rất to.

Top