Người dân bầu Chủ tịch xã: Điều cần tính đến...

Nội dung đề án và các địa phương được đề nghị thí điểm tuy chưa tiết lộ, nhưng nó đã gây được sự chú ý của dư luận.

Hiện nay theo Luật Tổ chức HĐND và UBND thì chức danh này do HĐND cùng cấp bầu và UBND cấp trên trực tiếp phê chuẩn.           

Với cơ chế này, có ý kiến cho rằng nó chưa thật sự thể hiện được quyền dân chủ trực tiếp của người dân. Nếu chủ tịch xã do người dân tín nhiệm bầu lên thì người đó sẽ có "thiên hướng" lắng nghe tiếng nói của dân, các "quyết sách" đưa ra cũng dễ vì dân hơn và do vậy cũng dễ được người dân đồng tình hưởng ứng.

Mặt khác, dân được bầu người đứng đầu địa phương mình cư trú cũng là thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, một hoạt động mà chúng ta đang dồn nhiều công sức thực hiện.

Trong thời gian qua, nhờ thực hiện dân chủ cơ sở mà nhiều hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước đã có những bước chuyển biến đáng kể. Việc thực hiện cơ chế "một cửa", công khai các thủ tục hành chính, các khoản phí, lệ phí, quy hoạch, địa chính, hộ khẩu, công chứng... suy cho cùng là thực hiện quy chế dân chủ cơ sở.

Chúng ta đã và đang bộc lộ sự dân chủ, bằng những việc làm, những quy định cụ thể, có thể định tính, định lượng một cách rõ ràng. Ý tưởng chủ tịch UBND cấp xã do nhân dân bầu ra cũng là một trong chuỗi những hành động cụ thể nhằm để nhân dân thực sự làm chủ, thực sự "biết, bàn, kiểm tra" như phương châm hành động lâu nay chúng ta vẫn hướng tới.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến băn khoăn, để người dân bầu chủ tịch xã tuy có nhiều ưu việt, song cũng có một số điểm cần phải tính đến. Tư duy của người Á Đông nói chung và Việt Nam nói riêng luôn trọng các mối quan hệ họ tộc, bằng hữu. Đã từng có hiện tượng xảy ra ở một số địa phương trong các kỳ bầu cử: Họ tộc nào "to", đông con cháu thì người đó được ủng hộ với số phiếu áp đảo, họ nào ít người, "thân thế" không mạnh thì kém "phiếu" hơn, dù người ứng cử rất có năng lực, phẩm chất.

Trong trường hợp này, vô hình chung chuyện bầu bán chỉ tạo cơ hội cho một số người tăng thêm uy lực phe cánh, dẫn đến tình trạng cát cứ quyền lực, mục tiêu dân chủ vì thế mà không đạt được ở mức cao nhất. Đây là điều mà chúng ta cần tính đến để loại trừ. Mà muốn loại trừ mặt tiêu cực này, các cơ quan giám sát cần có những quy định, chế tài cụ thể trong quá trình thực hiện.

Nguyễn Hoài