Nên có giai đoạn "sau cai nghiện"

>> Không kéo dài đề án hậu cai nghiện
>> Hiệu quả sau 5 năm thực hiện Đề án sau cai nghiện

Tuy nhiên, qua 5 năm thực hiện Nghị quyết này vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn, một số quan điểm chưa thống nhất. Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm UBCVĐXH đã trả lời báo giới xung quanh vấn đề  này.

Bà có thể cho biết nội dung cơ bản của Nghị quyết 16/NQ-QH của QH?

- Trước tình trạng tỉ lệ tái nghiện quá lớn, khoảng 90% và chúng ta còn nhiều băn khoăn trong việc tìm một mô hình cho cai nghiện ma túy. Vì vậy từ đề xuất của TP HCM về “Chương trình sau cai nghiện”, QH ban hành NQ 16 về cai nghiện tập trung để dạy văn hóa, hướng nghiệp, giải quyết việc làm chuẩn bị cho người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

Sau 5 năm thực hiện, các đại biểu đánh giá như thế nào về NQ này, thưa bà?

- Hiện  vẫn có hai luồng ý kiến khác nhau. Điều này sẽ được tiếp tục xem xét ở trong các diễn đàn QH và kết thúc vào thời điểm QH thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng chống ma túy. Trước đây, các đối tượng sau khi cai nghiện ở các cơ sở là  họ về nhà luôn, không ai theo dõi, giúp đỡ, thậm chí gia đình cũng không có trách nhiệm. Do vậy, người sau cai trở về dễ rơi vào trạng thái tự ti và do vậy chỉ một số ít là vượt qua được cám dỗ, đa số là tái nghiện. Vì vậy, có ý kiến cho rằng  phải có thời gian quản lý sau cai nghiện, dù là họ trở về cộng đồng hay ở lại một cơ sở để giúp đỡ, theo dõi họ. Còn sau cai nghiện, đưa họ về cộng đồng hay tập trung sẽ bàn sau. Tuy nhiên, cơ bản đa số ý kiến ủng hộ phương án là đưa về cộng đồng sau cai nghiện.

Về cai nghiện tập trung như NQ 16, hiện cũng có 2 loại ý kiến. Một là kéo dài thời gian cai nghiện (có thể thêm 1 năm đối với nhóm có nguy cơ tái nghiện cao), hai là có một loại hình thức sau cai nghiện đối với nhóm nguy cơ tái nghiện cao, chứ không phải là tất cả như hiện nay NQ 16 đang được triển khai tại TP HCM và một số địa phương

Về phần mình, bà ủng hộ quan điểm nào?

- Hiện nay, UBCVĐXH đang đề nghị một hình thức gọi là sau cai nghiện tập trung với một nhóm có nguy cơ tái nghiện cao, do Chính phủ đứng ra tổ chức thực hiện chứ không giao cho các địa phương làm. Còn lại cơ bản nên đưa người ta về cộng đồng để chính quyền địa phương, xã hội và gia đình tiếp tục giúp đỡ cho người ta sau khi thực hiện xong thời gian cai nghiện.

Bà nghĩ gì khi có ý kiến cho rằng việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn NQ 16 của một số bộ, ngành đã góp phần hạn chế trong việc thực hiện đề án này?

-  Việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn đã ảnh hưởng đến việc triển khai NQ 16 của các địa phương. Nếu chương trình này lâu dài thì khác, đằng này, chỉ thực hiện trong 5 năm.

Có ý kiến, người dân TP HCM băn khoăn đề án tốn rất nhiều tiền của, công sức, song hiệu quả mang lại không nhiều?

- Thực ra phải thấy rằng, phần lớn chi phí TP HCM bỏ ra đều đổ vào đầu tư, vào xây dựng cơ bản và hiện vẫn tiếp tục sử dụng. Hiện nay, số người nghiện ma túy theo báo cáo của Bộ Công an là hơn 170.000 người, trong khi chúng ta chỉ mới đưa được 1/3 trong số đó đến các cơ sở cai nghiện. Thành ra nếu tiếp tục sử dụng các cơ sở đó một cách hợp lý thì tránh lãng phí.

Nên chăng vẫn áp dụng mô hình quản lý tập trung để dạy nghề, tạo công ăn việc làm cho người sau cai?

- Đối với người nghiện ma túy là một vấn đề hết sức khó khăn, nhất là dạy nghề và giải quyết việc làm, bởi vì bản thân người nghiện sức khỏe của họ không bình thường như những thanh niên khác. Do vậy cũng nên nghiên cứu đưa ra những mục tiêu vừa phải, phù hợp. Trong quá trình đi giám sát tại TP HCM, tôi thấy đối với những người nghiện sức khỏe quá kém thì nên để cho họ phụ giúp việc gia đình, không nhất thiết Nhà nước cứ phải tổ chức, vận động các doanh nghiệp nhận vào làm việc. Còn những người nào còn sức khỏe, thì chúng ta vận động các doanh nghiệp hỗ trợ, giúp đỡ để họ có việc làm. Nhưng bên cạnh đó, chúng ta cũng vận động gia đình giải quyết việc làm cho con em, bằng nhiều phương pháp khác nhau, phụ thuộc vào điều kiện của họ, chứ không nên quá cứng nhắc.n

Sơn Lê (ghi)