Mùa mưa năm 2009 tại TP HCM: Chống ngập tạm thời...

 

 

Tất bật bán gạo đến trưa, chị Sáu (Bình Quới-Thanh Đa, Bình Thạnh) lại lo lắng nhìn trời mây đen đang kéo đến. Chị ơi ới gọi chồng dọn dẹp gạo vào nhà. Số còn lại để bán vào buổi chiều thì hai vợ chồng hì hục kê lên cao gần nửa thước để chống ngập. Dọc đường Bình Quới, không chỉ có vợ chồng chị Sáu lo chuyển gạo, nhiều người phải thu xếp quán, tiệm, nhà cửa đón mưa. Mưa đồng nghĩa với... ngập.

 

Cơn mưa chiều 16/4 khiến đường Bàn Cờ ngập nước. Ảnh: ĐB

Chiều 16/4, một cơn mưa chỉ kéo dài 45 phút (từ 15h15 đến 16h) đã khiến nhiều tuyến đường TP HCM ngập nước. Trên đường Bàn Cờ, dòng nước đen ngòm, hôi thối xộc vào từng căn nhà, kể cả mặt tiền lẫn tận cùng ngõ hẻm. Mặc dù mưa không to nhưng sinh hoạt của người dân trên đoạn đường này đều ngưng trệ. Với con đường lớn hơn là Điện Biên Phủ, tình trạng cũng không khá hơn. Nước đen ngấp nghé vỉa hè. Người dân hò hét ngăn chỗ này, đắp chỗ nọ...

TP HCM hiện có đến 114 điểm “nóng” về ngập. Dù mới chỉ là mưa chuyển mùa, nhưng cơn mưa ngày 13/4, khiến thành phố đã “te tua” ngập nước. Anh Thắng, trú tại một con hẻm thuộc đường Tôn Thất Thuyết, Q.4, buồn bã: “ Ngay mùa khô mà chiều nào xóm tôi cũng phải lội nước đón con đi học về, vì triều cường. Đến mùa mưa còn thê thảm hơn. Mùa mưa nào chúng tôi cũng... ngán cả”.

Những ngày này, người dân ở quận 8, quận 5, quận 10, quận 6... đang “sốt” trước vấn nạn ngập vì mưa. Ngay cả quận 3 được xem là an toàn trước nạn ngập mà dân ở đường Bàn Cờ cũng lo ngay ngáy.

Mưa gây ngập đối với người dân nội thành, ảnh hưởng đến sinh hoạt, buôn bán, giao thông đình trệ. Mưa với người dân ngoại thành như Thủ Đức, Hóc Môn... còn khủng khiếp hơn. Chị Út, một phụ nữ từng phải bồng con chạy lụt vì vỡ bờ bao giữa đêm khuya trong năm 2008 tại Hóc Môn, ngán ngẩm: “Nghĩ đến cảnh đó tôi còn thấy sợ. Nghe đài dự báo năm nay tình hình mưa, bão dữ dội hơn năm trước nên tôi ớn quá. Quê cha đất tổ ở đây, phải sống ở đây chứ đi đâu mà né bây giờ”.

Theo Th.S Nguyễn Minh Giám - Trưởng phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, tình hình mưa bão tại TP HCM ngày càng phức tạp do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mà biểu hiện cụ thể nhất là gió lệch Đông. Theo nghiên cứu sơ bộ từ đơn vị này, gió lệch Đông là yếu tố tác động mạnh đến triều cường “phá kỷ lục” trong cuối năm 2008.

 

Ông Giám cho hay, chu kỳ triều cường của năm 2009 (chưa tính đến chu kỳ triều cường hàng tháng, tuần và ngày) sẽ rơi vào khoảng tháng 11/2009 đến tháng 2/2010 với sự ảnh hưởng mạnh của gió lệch Đông. Thời điểm đó cũng là thời điểm mà các hồ chứa nước thường phải xả sau khi tích tụ nước trong cả mùa mưa. “Không may trong thời điểm đó mà có một cơn mưa bất thường thì kịch bản xấu nhất với 3 yếu tố: triều cường, xả lũ và mưa sẽ khiến TP HCM lâm vào cảnh tồi tệ”, ông Giám lo lắng.

 

Trước khi kịch bản xấu trên nếu có xảy ra, theo quy luật, người dân TP HCM cũng phải đối mặt với mùa mưa kéo dài từ cuối tháng 4 đến hết tháng 12, gắn liền với cao điểm vào khoảng tháng 6, tháng 7 với những cơn mưa có cường độ lớn.

Lý giải tình trạng ngập sau cơn mưa chuyển mùa ngày 13/4, Th.S Đỗ Tất Long (Trung tâm điều hành chương trình chống ngập TP HCM) cho biết, chủ yếu là do các đơn vị thi công các công trình thuộc dự án vệ sinh môi trường nước... ngăn dòng. Họ không ngờ đêm 13/4 có mưa, các nhà thầu không kịp khơi dòng cho nước thoát khiến người dân lầm tưởng... mưa chuyển mùa đã ngập. Bên cạnh nguyên nhân chính nói trên, các nhà thầu thi công những công trình cao ốc tại TP HCM còn bơm nước móng nền với cát, đất, rác thải... thẳng vào các hố ga ven đường gây tắc nghẽn cống, nước không thoát được.

Ông Long cho hay, theo chương trình chống ngập dài hạn, đến cuối năm 2009, dự án vệ sinh môi trường nước sẽ hoàn thành giai đoạn 1. Khi đó, các cống thoát mới sẽ được đấu nối đưa vào sử dụng, giải quyết rất lớn tình trạng ngập. Bắt đầu từ cuối tháng 4/2009, Trung tâm chống ngập sẽ tiếp tục triển khai lắp đặt hơn 250 van ngăn triều tại các cửa xả thường xuyên bị triều cường tấn công, 22 máy bơm tại các khu vực “nóng” về ngập để đối phó với ngập lụt. “Hiện chúng tôi chỉ có thể thực hiện các giải pháp tạm thời nhằm xóa hoặc giảm ngập tại 114 điểm “nóng”. Tuy nhiên, trong năm nay không thể triển khai trên tất cả 114 điểm mà chỉ khoảng 20 điểm “nóng” nhất”, ông Long giải thích.

Dù Trung tâm điều hành chống ngập nỗ lực với những giải pháp xóa, giảm ngập tạm thời, về lý thuyết sẽ giúp TP HCM giảm ngập. Thế nhưng thực tế địa phương này đang lâm vào tình cảnh khó...  thoát nước vì mưa từ trên dội xuống, triều từ dưới ngược lên, dòng chảy thì những đơn vị đang thi công thoát  nước... chặn. Có lẽ người dân TP HCM phải tập quen dần với khung cảnh “đường hóa thành sông”, ít nhất cũng hết mùa mưa 2009.