Mua cổ phiếu của những công ty nợ nhiều?

Nhà phân tích tài chính Vũ Văn Ninh (Học viện Tài Chính)  cho rằng chưa chắc những công ty nợ ít đã hẳn là tốt và ngược lại. Ông khẳng định: Vẫn có thể mua cổ phiếu của những công ty nợ nhiều.

Để chứng minh, ông Ninh đưa ra ví dụ: Hai công ty A và B đều có doanh thu là 100 tỷ, chi phí sản xuất kinh doanh là 80 tỷ và vốn đầu tư ngang nhau là 100 tỷ đồng. Tuy nhiên, công ty A vay nợ ít hơn công ty B, cụ thể công ty A vay nợ 30 tỷ trong 100 tỷ vốn, còn công ty B vay nợ 70 tỷ trong 100 tỷ vốn. Lãi suất hai công ty này phải trả cho khoản vốn vay là 10%/năm. (Để đơn giản, giả thiết thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp = 0%)

Với các thông tin như trên, nhiều nhà đầu tư sẽ cho rằng hai công ty này chẳng có gì khác nhau, trừ mức vay nợ mà thôi. Cho nên họ sẽ ưa thích việc lựa chọn công ty A để đầu tư, vì đầu tư vào công ty A sẽ ít có rủi ro về nợ hơn. Tuy nhiên, thực tế các nhà đầu tư đã bỏ qua chỉ tiêu rất quan trọng, đó là khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn của chủ sở hữu (cổ đông). Nếu phân tích tình huống trên, có thể thấy:

Lợi nhuận của chủ sở hữu đối với công ty A là 17 tỷ (100 tỷ - 80 tỷ - (30x10%) = 17 tỷ), và so sánh với vốn chủ sở hữu là 70 tỷ thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là 24,2% (17 tỷ/70 tỷ= 24,2%).

Đối với công ty B thì lợi nhuận của chủ sở hữu đạt được là 13 tỷ (100 tỷ - 80 tỷ - (70x 10%) = 13 tỷ) và nếu so sánh với vốn chủ sở hữu là 30 tỷ thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là 43,3% (13 tỷ/30 tỷ= 43,3%).

Chắc các bạn đang băn khoăn tại sao lại có kết quả khác nhau như vậy? Câu trả lời đơn giản rằng: Khi công ty đi vay vốn với lãi suất thấp (10%), nhưng sử dụng vốn lại sinh lời cao (20%) thì khi vay vốn nhiều, cổ đông càng được hưởng lợi nhiều. Vì chỉ cần phải dành 10% trong tổng 20% mức sinh lời để trả cho chủ nợ, đương nhiên phần còn lại sẽ thuộc về chủ sở hữu (cổ đông của công ty)

Như vậy, rõ ràng, sẽ có nhiều nhà đầu tư lại lựa chọn đầu tư vào công ty B để được hưởng mức sinh lời trên vốn chủ sở hữu là 43,3% hơn là 24,2% của công ty A. Tuy nhiên, ông Ninh cũng cảnh báo rằng, nếu chọn công ty B để đầu tư thì bạn có thể phải gánh chịu rủi ro lớn hơn công ty A, đó là khả năng xảy ra rủi ro về nợ cao hơn và đặc biệt nếu công ty sử dụng vốn không hiệu quả thì chủ sở hữu có thể phải bù thêm vốn để trả lãi cho chủ nợ.

Như vậy, theo lời khuyên của ông Ninh, nhà đầu tư cần tỉnh táo đánh giá tiềm lực tài chính của công ty, đánh giá khả năng sinh lời, đánh giá khả năng rủi ro của công ty để có những quyết định đầu tư hợp lý, tránh hiện tượng đầu tư vào chứng khoán của công ty mà không biết công ty đó như thế nào.

Đối với vấn đề trồi sụt của thị trường chứng khoán trong thời gian qua, thạc sỹ Lê Trung Thành, Phó Trưởng bộ môn Thị trường chứng khoán - ĐH Kinh tế Quốc dân khuyên rằng: Các nhà đầu tư mới tham gia thị trường cần phải đa dạng hoá các ngành nghề đầu tư, không nên chỉ đầu tư một ngành, một loại cổ phiếu.

Mỗi người nên giao dịch trong khoảng 5 loại cổ phiếu vì nếu cổ phiếu này sụt giá, có thể có loại cổ phiếu khác tăng bù lại, hoặc nếu có mất thì cũng không bị mất hết. Sở dĩ nên giao dịch khoảng 5 loại cổ phiếu vì có rất nhiều nhà đầu tư không có nhiều thời gian bám sát trên sàn vì bận làm việc khác và khả năng phân tích của nhiều nhà đầu tư hiện nay cũng có hạn. Với 5 loại cổ phiếu này, nhà đầu tư cũng không nên ôm cả 5 loại trong một ngành và không nên đầu tư vào một cổ phiếu chiếm đến 40% lượng vốn của mình.  

Mai Thuý