Liên kết tiêu thụ giảm tồn kho: Mừng nhiều, lo cũng lắm

Mọi ngành hàng đều có hàng nội nên việc bao tiêu của nhau là cấp thiết. Ảnh: M.H

Phân biệt “hợp tác” với “ép”

Bộ Công Thương đã yêu cầu Tổng cục Năng lượng, Cục Hóa chất, Vụ Công nghiệp nặng, Vụ Công nghiệp nhẹ, Vụ Kế hoạch, các Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan thúc đẩy, tìm các biện pháp tăng cường tiêu thụ các sản phẩm của nhau như nguyên vật liệu sản xuất, vật liệu xây dựng, thiết bị điện… tạo mọi điều kiện tháo gỡ khó khăn, giúp các doanh nghiệp giải quyết hàng tồn kho. Theo Bộ Công Thương, để diễn ra lễ ký kết sử dụng sản phẩm của nhau giữa các tổng công ty, các tập đoàn trực thuộc Bộ thì hàng hóa đưa vào danh mục trao đổi phải có tính cạnh tranh, chứ không phải tổ chức ký kết để “ép” doanh nghiệp phải sử dụng sản phẩm của nhau.

Có thể khẳng định rằng, chỉ thị số 13/CT-BCT ban hành ngày 17/8/2012 yêu cầu doanh nghiệp trong nước tăng cường sử dụng hàng hóa của nhau là chủ trương rất tốt. Đây là biện pháp cứu nguy được tình huống trước mắt như: hạn chế tồn kho đọng vốn, thể hiện tinh thần tương trợ lẫn nhau. Thời gian qua, cuộc vận động ưu tiên dùng hàng Việt đạt được kết quả đáng kể, tỷ lệ nội địa hóa tăng bình quân 25%, góp phần giảm nhập siêu, thúc đẩy sản xuất trong nước do doanh nghiệp tăng cường sử dụng sản phẩm nội địa.

Đánh giá về vấn đề này, ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương cho rằng: “Việc sử dụng sản phẩm của nhau khiến chi phí được tiết giảm, thời gian có hàng hóa được rút ngắn, làm lợi cho các doanh nghiệp đôi bên. Ngoài ra, còn rất nhiều ngành nghề có thể tương trợ lẫn nhau chẳng hạn như Tập đoàn Dệt may có thể cung ứng quần áo, trang phục bảo hộ lao động cho ngành than, điện lực, xi măng, hóa chất… Việc tiêu thụ sản phẩm của nhau không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn tạo thêm việc làm cho người lao động”.

Lập “hàng rào” cho hàng nội

Tuy nhiên, một số chuyên gia được hỏi cho rằng, chủ trương của Bộ Công Thương đúng nhưng không giải quyết được tận gốc rễ của vấn đề. Có nghĩa là, vẫn đang thiếu các biện pháp cụ thể, chỉ mới dừng lại ở tính chất định hướng, thiếu cơ chế giám sát rất cần thiết đi kèm. Các chuyên gia cho rằng, trước khi mở ví nhập nguyên vật liệu hay mua hàng hóa, máy móc, các doanh nghiệp đều có sự so sánh khi hàng Trung Quốc giá rẻ hơn sẽ có tính cạnh tranh rất mạnh. Hơn nữa, phải tìm hiểu kỹ doanh nghiệp ở mỗi ngành hàng gặp khó khăn do nguyên nhân gì để giải quyết triệt để, không phải chỉ đi “cứu” đằng “nổi” trong khi “tảng băng chìm” đang rất lớn.

Phía doanh nghiệp, ông Phan Hải, Giám đốc Công ty Giày BQ cũng cho rằng, điều đáng ngại nhất không phải lượng hàng trong kho mà là công tác quản lý thị trường hiện nay. Một nghịch lý là: Trong khi hàng Việt Nam vào Trung Quốc rất khó, nhưng ở Việt Nam đâu cũng thấy hàng Trung Quốc. Vì vậy, Nhà nước cần tính toán lập hàng rào kỹ thuật để bảo vệ hàng nội, tăng cường kiểm soát, ngăn chặn hiệu quả hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.

TS Nguyễn Đình Cung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng: “Trước mắt cần mở nút thắt về hàng tồn kho vì đây đang là gánh nặng lớn của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải cứu là giải quyết được đống hàng tồn trong kho mà phải nhìn thấu trong tổng thể hệ thống chính sách, không gây tái diễn  cảnh cung tiền mua hàng để gây lạm phát. Tức là, trước khi các doanh nghiệp tự cứu mình bằng việc giảm giá thành sản phẩm, các cơ quan quản lý cũng phải giúp đỡ doanh nghiệp. Việc tăng giá điện, giá xăng trong thời gian vừa qua đã làm cho nhiều doanh nghiệp kiệt sức vì chi phí đầu vào”.