Lao động di cư - Những món nợ không dễ trả

Còn lại, anh chị vẫn nợ, đợi khi chị về thì tìm cách trả  nợ.

Xuất khẩu lao động - biện pháp giảm nghèo tạm thời

Nghiên cứu tại 3 nước Việt Nam, Malaysia, Ấn Độ vừa được Action Aid vừa công bố cho biết lượng kiều hối lao động di cư gửi về quê nhà nhiều hơn cả đầu tư trực tiếp nước ngoài và viện trợ phát triển chính thức. Lao động di cư đem lại hi vọng cho gia đình ở quê nhà. Năm 2005, khối ASEAN tiếp nhận 26 tỉ USD kiều hối. Năm 2006, châu Á tiếp nhận 114 tỉ USD kiều hối. Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới cũng chỉ ra rằng, tổng số kiều hối cứ tăng thêm 10% thì tỉ lệ người nghèo sẽ giảm đi 3,5%.

Ở Việt Nam, xuất khẩu lao động là một biện pháp giảm tỉ lệ thất nghiệp ở vùng nông thôn, tăng thu nhập cho đất nước và tiếp thu nhiều kỹ năng mới phục vụ công cuộc công  nghiệp hóa. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2010, xuất khẩu được 1 triệu lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài.

Tuy nhiên, xuất khẩu lao động chỉ là biện pháp giảm nghèo tạm thời số tiền do lao động di cư gửi về quê hương chỉ được sử dụng vào việc mua sắm thiết bị gia đình, xây dựng nhà cửa chứ chưa được đầu tư vào việc phát triển kinh tế. Nguồn thu này của các gia đình có người đi lao động ở nước ngoài chỉ tồn tại trong khoảng thời gian của hợp đồng lao động. Điều này có nghĩa là, nếu các gia đình không thể tiết kiệm hoặc đầu tư nguồn vốn một cách hiệu quả, họ sẽ không có nguồn thu nhập ổn định. Bên cạnh đó, sau khi về nước, lao động xuất khẩu chưa áp dụng được hết những kinh nghiệm mới tiếp thu được cũng như tận dụng triệt để thu nhập của mình để tìm việc làm mới hoặc tạo dựng cơ hội kinh doanh mới. Vì vậy, khi sử dụng hết số tiền đem về sau thời gian làm việc ở nước ngoài, những lao động này lại loay hoay với việc kiếm sống, lại nan giải với bài toán thoát nghèo.

Anh Nguyễn Văn Nam (Đông Minh, Tiền Hải, Thái Bình) vừa trở về quê nhà sau thời gian đi xuất khẩu lao động tại Hàn Quốc. Tiếng Hàn Quốc chưa thạo, số tiền đem về chưa đủ lớn để bắt đầu một công việc sản xuất hoặc kinh doanh “cho ra hồn”, nên anh vẫn ngày ngày đi học thêm tiếng Hàn. Anh cho biết, anh học tiếng Hàn để đỡ quên và để nếu có cơ hội thì lại tiếp tục đi xuất khẩu lao động.

Xu hướng nữ hóa trong lực lượng lao động di cư

Theo báo cáo của Action Aid, lực lượng di cư đang có xu hướng nữ hóa, 81% lao động di cư từ Indonesia (năm 2004), 72% lao động di cư từ Philippines (năm 2006) và 45% lao động di cư từ Việt Nam (năm 2006) là lao động nữ. Tỉ lệ lao động nữ ở những nước tiếp nhận lao động nhập cư tăng lên (ở Đông và Đông Nam Á) từ 47,5% - 51,5% năm 2005. Các lao động xuất khẩu nữ, nhất là lao động phổ thông phần lớn bị phân biệt đối xử và lạm dụng.

Năm 2007, trên thế giới có 50 triệu người di cư từ khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Khoảng 13,5 triệu người di cư trên thế giới năm 2005 đến từ các nước ASEAN. Ước tính cho thấy, ít nhất 30-40% trong số 6 triệu người lao động di cư tại châu Á là di cư bất hợp pháp. Việc thiếu phối hợp và giám sát các chính sách chung cùng những xung đột về chính sách khác gây ra vi phạm nghiêm trọng nhân quyền và các quyền lao động của lao động di cư. Lao động di cư, đặc biệt là lao động nữ phải chịu chấp nhận các thỏa ước lao động không công bằng, bị lạm dụng và thiếu sự bảo vệ.

Hương Mai