"Lang vườn" trẻ và cách chữa bệnh kỳ quái

Chuyện các ông “lang vườn” không giấy phép hành nghề nhưng vẫn ngang nhiên treo biển chữa trị và không ít người dân kém hiểu biết, tìm đến chữa bệnh rồi “tiền mất tật mang” đang là nỗi đau đầu của các cán bộ y tế  Vĩnh Phúc.

Ông Nguyễn Sơn – Giám đốc Sở Y tế cho biết:  “Chúng tôi đã đình chỉ và cấm họ hành nghề nhiều lần lắm rồi. Nhưng chỉ được vài ngày, tất cả lại đâu vào đấy!”.

Cách chữa bệnh lạ đời

Có lẽ hơn ai hết, bác sĩ Phạm Văn Thiều, nguyên Phó trưởng khoa Giải phẫu bệnh – tế bào (Bệnh viện K Hà Nội) là người hiểu rõ nhất về những nạn nhân của ông lang Trung (tên thật là Phùng Đắc Trung), bởi chính bác sĩ là người đã phải tiếp nhận và chứng kiến nỗi đau của họ.

Người phụ nữ mà bác sĩ Thiều nhớ nhất là chị Đàm Thị T, 36 tuổi, ở Ninh Hiệp, Gia Lâm (Hà Nội). Lúc đến Bệnh viện K Hà Nội, tình trạng cả hai bên vú của chị đều bị lở loét gần một nửa, dịch và máu chảy ra khiến chị luôn nhăn nhó vì đau. Chị T cho biết, do thấy đau và căng tức ở vú, được người quen mách, chị tìm đến nhà ông lang Trung để chữa bệnh. Ông lang Trung có cách chữa bệnh hết sức kỳ lạ: dùng kim đâm vào ngực, rồi cho dán một loại cao – được quảng cáo là có tác dụng thu tròn u. Ông lang Trung giải thích với chị, chỉ khi u thu tròn thì mới cho tiếp thuốc để lấy u ra. Chị đã cho là mình may mắn khi chỉ sau 1 tháng rưỡi, thuốc đã có tác dụng, nên chị được ông lang cho dán cao cắn thịt và đắp lá để lấy u ra. Mặc dù rất đau đớn, nhưng được tận mắt nhìn thấy khối u, chị mừng lắm.

“Khi đến chỗ tôi, chị T bị ngứa ở chỗ vết thương, đau, dịch và mủ chảy đến đâu thì bị loét đến đấy. Sau khi xem xét những tổn thương của chị, chúng tôi nhận ra đây chỉ là một trường hợp bị viêm tuyến vú do nội tiết, bình thường chỉ cần điều trị nội khoa là khỏi, chứ chẳng hề có u hạch gì cả” – BS Thiều cho biết. “Những gì chị T. phải chịu đựng không chỉ là ngày hôm nay, mà còn mãi sau này với một vết sẹo vô cùng xấu xí ngay ở bầu ngực”.

BS Thiều cũng như TS Nguyễn Bá Đức, Giám đốc Bệnh viện K Hà Nội đã không dưới một lần bực mình và phẫn nộ trước cách chữa bệnh vô lối như thế của ông lang Trung. Có những tháng, khoa Giải phẫu bệnh – tế bào phải đón tiếp tới cả chục bệnh nhân với những vết thương tương tự nhau trên ngực, hậu quả của việc chữa bệnh kỳ lạ: đâm kim vào ngực rồi dán cao để bóc tách các khối u ở vú!?

Ông lang trẻ và sự bất lực của y tế địa phương?

Trước khi lên đường về đến “thủ phủ” của thầy lang Trung, chúng tôi đã thử gọi điện về theo số máy mà Chánh Thanh tra Sở Y tế Vĩnh Phúc đọc cho: 021184913.... Đầu dây bên kia là giọng nữ. “Dạ, nhà thầy lang Trung phải không chị?” - Đúng rồi. “Dạ chị cho em gặp thầy lang Trung” - Thầy bận lắm, khách đông không gặp được. Có gì cứ nói tôi sẽ chuyển lời. “Em có người nhà bị ung thư vú, vì xa quá không về được, vậy cầm hồ sơ về thầy Trung có bốc thuốc được không chị?” - Được, chỉ cần mang kết quả siêu âm, xét nghiệm là làm được. Cứ về đi. “Thế dạo này thầy còn đông bệnh nhân không chị? Em sợ phải xếp hàng, nhà xa quá” - Vẫn đông lắm, nhưng cứ về, sẽ sắp xếp khám trước ưu tiên. Đầu dây bên kia đặt máy vội vã. Chúng tôi quyết định tìm đến để “mắt thấy tai nghe”.

Quang cảnh nhà ông lang Trung chẳng khác là bao so với nơi hành nghề của các ông lang “trái phép” khác. Vẫn là một tổ hợp dịch vụ nào giữ xe, nào trà nước, nào xe ôm chào mời... Cách chẩn đoán của ông cũng vậy, phán bệnh nhanh như chớp! Có điều, do tuổi còn trẻ (ông lang này cỡ chừng chỉ khoảng trên dưới 40) nên tiếng nói của ông sang sảng, khẩu khí đanh thép. Ai không đi cùng bệnh nhân mà lại không mang theo bệnh án, ông nhất quyết không bốc thuốc!

Cứ thế, người khám chẩn bệnh kê đơn thuốc nhanh thoăn thoắt, bệnh nhân xếp hàng người 5 thang, kẻ 10 thang hồ hởi ra về!

Khi được hỏi về trường hợp chữa bệnh của ông lang Trung,  ông Nguyễn Đức Vượng - Chánh Thanh tra Sở Y tế  không nắm được thực tế hiện nay cơ sở này hoạt động như thế nào? “Chúng tôi đã đình chỉ hoạt động của ông lang Trung cách đây 2 năm, nên đến giờ cũng không hiểu ông ấy còn hành nghề nữa hay không?” – ông Vượng cho biết.

Cũng theo ông Vượng, nếu cơ sở khám chữa bệnh của ông lang Trung tiếp tục hoạt động không phép, phía Sở sẽ tiến hành thanh kiểm tra và xử lý nghiêm khắc. Phía Sở cũng đã phân công Trung tâm y tế huyện và trạm y tế xã chủ động cùng công an quản lý địa bàn kiểm tra và giám sát chặt chẽ hoạt động của ông lang Trung. Nhưng ông Vượng cũng thừa nhận, lâu nay phía thanh tra Sở không nắm được thông tin gì từ phía trung tâm y tế huyện nên không biết có hoạt động và hoạt động như thế nào.

Có lẽ chính vì nắm rất rõ “điểm yếu” này của y tế địa phương, nên hình thức hành nghề của ông lang Trung rất tinh vi. Nhà ông không hề có biển báo, không quảng cáo, người bệnh cứ rỉ tai nhau mà tìm đến. Hễ thấy ai lơ ngơ, nhớn nhác ở vòng ngoài là ngay lập tức có một lực lượng “cò mồi” đông đảo tận tình dẫn dắt vào thẳng nhà, vừa đi vừa trò chuyện thân mật, vừa tranh thủ quảng cáo tài năng của ông.

Sự mù quáng của người bệnh

Khi có bệnh, nhất là bệnh trọng, ai cũng hoang mang và muốn tìm mọi cách để chạy chữa. Nhưng có những bệnh nhân và người nhà của họ đã thực sự mù quáng khi đi tìm thầy chạy chữa – Đó chính là đất sống của các lang băm hoạt động trái phép.

Còn nhớ, cách đây hơn 4 năm, theo lời chỉ dẫn của các bác sĩ Bệnh viện K, chúng tôi đã gặp một người phụ nữ tên Bích sống trong một căn hộ tập thể đã xuống cấp ở gần trục đường Giải Phóng, Hà Nội. Bà Bích được bệnh viện chẩn đoán là bị u nang ở vú – một dạng u nước lành tính, có thể chung sống hòa bình cùng khổ chủ, đến kỳ lại hút dịch ra; cũng có thể phẫu thuật để cắt bỏ dứt điểm.

Chuyện chỉ đơn giản thế, ấy vậy mà nghe lời ai đó mách bảo, bà tìm đến ông lang Trung để điều trị. Thêm vào đó, bà còn áp dụng một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, theo lời bà là “để tiêu u” – 3 tháng trời chỉ ăn rau, nhịn uống nước – đến nỗi cơ thể teo tóp, sụt đi gần 20kg.

Cách ông lang Trung điều trị cho bà chẳng khác gì cách ông đã dùng với chị T mà chúng tôi đã kể trên: chọc kim vào hai bên vú, sau đó rịt thuốc rồi dán cao. Chúng tôi gặp bà tại nhà với hai bầu vú lở loét, nhưng nhất định không dùng thuốc chống viêm, vì bà hết sức tin tưởng vào ông lang!

Bà giải thích cùng chúng tôi rằng, sở dĩ bà đi đắp lá là bởi bản thân rất sợ phẫu thuật và dao kéo, nhưng bà lại không lường được mức độ nguy hiểm của việc lấy những chiếc kim – kiểu như kim khâu – đâm vào ngực đến chảy máu, chỉ với mục đích là để “thuốc nhanh ngấm” mà thôi.

“Dân mình mù quáng như thế, tin tưởng và không tin tưởng một cách cảm tính như thế, hỏi sao những ông lang băm lại chẳng có đất mà sống? TS Phạm Duy Hiển – Phó Giám đốc Bệnh viện K ngán ngẩm.

Tú Anh - Vân Khánh