Lãng phí “tuyến phố vàng” bán hàng đại hạ giá!

 

Hà Nội đang lãng phí những “tuyến phố vàng” chỉ để làm chợ mua bán hàng đại hạ giá, mà phần lớn là hàng giá rẻ của Trung Quốc thay vì quảng bá làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống lâu đời của đất Thăng Long nghìn năm văn hiến.

 

Hàng giá rẻ Trung Quốc tràn lan

Một góc chợ đêm bán quần áo hạ giá. Ảnh: Chí Cường

 

Vào các đêm cuối tuần từ thứ Sáu đến Chủ nhật, tuyến phố đi bộ - chợ đêm bắt đầu hoạt động từ phố Hàng Đào ngay sát bờ hồ Hoàn Kiếm và kéo dài khoảng 2km đến tận chợ đêm Đồng Xuân. Sau hơn 5 năm hoạt động với hơn 3.000 hộ kinh doanh, tuyến phố này đã trở thành điểm tham quan, du lịch hấp dẫn vào những ngày cuối tuần. Nhưng gần đây, tuyến phố đi bộ - chợ đêm Hàng Đào – Đồng Xuân gần như không còn đúng nghĩa là tuyến phố đi bộ khi dòng người phải chen lấn, xô đẩy trong đủ loại hàng hóa bày ngập cả trên vỉa hè. Đủ loại sạp, bạt ni lon chất đống quần áo, đồ lót phụ nữ, ví da, con quay trò chơi, hoa lụa... trên vỉa hè đi bộ khiến du khách nhiều khi phải luồn lách mới qua nổi. Vỉa hè biến thành nơi bày bán hàng đại hạ giá. Các loại áo, khăn được treo biển chỉ có từ 20.000 đến 30.000 đồng/chiếc; bít tất giá 10.000 đồng ba đôi; khẩu trang 1.500 đồng một chiếc... Những hàng rong bán các loại nước uống, trái cây dầm, hạt cườm... cũng tận dụng từng mét vuông vỉa hè để bày hàng. Chưa kể, các cửa hàng trong nhà cũng tranh thủ trưng thêm những khung sắt ra ngoài để treo quần áo bán.

Ngay cả trong các gian hàng chính được đặt ngay giữa lòng đường cũng chủ yếu bày bán các loại hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc như kính nhái nhãn hiệu Gucci, D&G chỉ có 30.000 – 50.000 đ/chiếc; các loại giày dép cũng được trưng biển chỉ có vài chục ngàn đ/đôi; quần áo ngủ cũng hạ giá còn dao động trong 30.000 – 50.000đ; túi xách đổ đống trưng biển hạ giá còn 40.000 - 50.000 đ/chiếc. Chưa kể, đủ loại đồ trang sức mỹ ký, hạt vòng giảm giá còn 10.000 đ/chiếc. Tấm biển quảng cáo ghi dòng chữ “Đại hạ giá” xuất hiện nhan nhản trên tuyến phố này khiến người ta có cảm giác lạc vào khu chợ bán hàng đại hạ giá khổng lồ. Những gian hàng bán đủ loại sản phẩm na ná nhau nằm xêm xếp, đan xen khiến nhiều người chỉ mới đi chừng vài chục mét đã muốn quay lại. Chợ đêm Hàng Đào - Đồng Xuân khiến cho khách thăm quan cảm giác đây là một điểm bán hàng đại hạ giá với trăm ngàn sản phẩm thập cẩm hơn là một địa chỉ văn hóa, du lịch giới thiệu những sản phẩm của các làng nghề, nghệ thuật truyền thống của Thăng Long – Hà Nội nghìn năm văn hiến.

Lác đác hàng Việt Nam

Phần lớn các mặt hàng bày bán có xuất xứ từ Trung Quốc. Ảnh: Chí Cường

 

Đến chợ đêm Hàng Đào – Đồng Xuân là lạc vào cơ man hàng hóa đủ loại mầu sắc, kiểu dáng, chủng loại nhưng chủ yếu lại là hàng Trung Quốc. Lác đác có những quầy trưng bày hàng Việt Nam như gian hàng bán đồ khảm trai mỹ nghệ với các mặt hàng về sừng như đũa sừng, lược sừng và các đồ mỹ nghệ bằng sừng khác. Đi sâu vào trong cũng có vài cửa hàng trưng tấm biển hiệu dệt may Hanosimex; vài cửa hàng bán ít vòng tay, vòng cổ; vài bức tượng thạch cao cùng lô lốc những những hộp màu để tô vẽ; một số sạp chuyên về tranh cát. Và thêm vài điểm vẽ ký họa chân dung giá vài chục ngàn/bức của các cô, cậu sinh viên mỹ thuật là mang dáng dấp của người Việt. Chị Nguyễn Thị Lan, sinh viên Trường Cao đẳng Bách Khoa vừa chọn chiếc vòng tay đính hạt đá vừa bảo: “Xuống Hà Nội học háo hức đi chợ đêm nhưng hóa ra chủ yếu toàn là hàng Trung Quốc, các loại quần áo, giày dép này trên Lạng Sơn nhà em nhiều lắm, ngày nào những người buôn chả mang hàng từ biên giới về”.

Nhiều chủ hàng khi được hỏi cũng thừa nhận chủ yếu ở chợ là hàng Trung Quốc hoặc một số khác là hàng may mặc gia công trong nước chất lượng không cao. Chị Nguyễn Thị M, chủ một sạp hàng trong chợ đêm bảo, giày dép, túi da, túi vải chủ yếu có xuất xứ Trung Quốc; quần áo hạ giá thì ở ngay chợ Đồng Xuân mang ra hoặc hàng lỗi từ các công ty nhỏ lẻ. Chị Nguyễn Thị Phương, nhân viên một công ty in & dịch vụ ngân hàng chỉ vào quầy hàng bán quần áo trưng biển đại hạ giá 30.000 đ/bộ bảo: “Ngoài những gian hàng bán đồ lưu niệm thì dễ dàng nhận thấy những cửa hàng bán quần áo, túi xách, giầy thể thao, giầy da, dép thường là hàng Trung Quốc. Thậm chí cả những hàng ế ẩm, tồn đọng, lỗi mốt từ năm trước cũng được đổ đống bày bán rất cẩu thả như chợ phục vụ sinh viên ít tiền”. Theo giải thích của nhiều chủ hàng thì các mặt hàng giá cả vừa phải và giá thấp sẽ dễ bán hơn do đối tượng thường xuyên đến chợ đêm là giới trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Cũng vì nhắm đến đối tượng tiêu thụ này nên gian hàng bán đồ mỹ nghệ, đồ lưu niệm nhỏ, các loại vòng đeo tay, đeo cổ, khăn quàng cổ điệu đà... giá chỉ chừng 10.000 đến 30.000đ, chiếm số lượng khá nhiều.

Chủ trương mở thêm 5 tuyến phố đi bộ - chợ đêm

Theo tiêu chí ban đầu, tuyến phố đi bộ - chợ đêm nghiêng về văn hóa nhiều hơn là kinh doanh để nhằm giới thiệu với du khách bốn phương nét cổ xưa của Hà Nội và sự phát triển kinh tế của Hà Nội. Hàng tuần, mặt tiền của chợ sẽ mở sân khấu để biểu diễn nghệ thuật truyền thống, đặc biệt là ca trù và chèo cổ. Các địa điểm kinh doanh, ăn uống sẽ đưa ra những món ăn đặc sắc của Hà Nội và các vùng miền trong cả nước với tiêu chí đơn giản, gọn nhẹ như bánh cốm Hàng Than, bánh cáy Thái Bình, bún thang Hà Nội... Giải thích về sự biến tướng gây cảm giác chợ đêm bị biến thành chợ đại hạ giá, đại diện đơn vị quản lý từng cho rằng, chủ trương hoạt động là để cho phát triển tự do các mặt hàng chứ chưa bắt phải áp cứng nhắc theo tiêu chí ban đầu. Sau một thời gian sẽ đánh giá, phân loại những mặt hàng chủ chốt để tổ chức lại việc kinh doanh nên thời điểm gần đây xuất hiện các mặt hàng đại hạ giá, hàng đổ đống trong khu chợ là vì vậy.

Hiện thành phố Hà Nội và quận Hoàn Kiếm có chủ trương tiếp tục mở rộng không gian đi bộ phố cổ Hà Nội với phạm vi mở rộng ra khu bảo tồn cấp 1 từ phố Hàng Buồm - Hàng Giầy - Tạ Hiện - Lương Ngọc Quyến - Mã Mây nhằm khai thác giá trị văn hóa, lợi thế ẩm thực phục vụ khách du lịch. Đề án này hướng đến phát triển thành khu phố ẩm thực, khuyến khích các nghệ nhân đưa ẩm thực độc đáo của Hà Nội vào bày bán, vận động người dân mở cửa hàng ẩm thực mang đặc trưng ba vùng Bắc, Trung, Nam. Đơn vị quản lý tuyến phố đi bộ và chợ đêm Đồng Xuân hiện nay là Công ty Cổ phần Đồng Xuân còn chủ trương đề xuất thành phố cho triển khai hoạt động hệ thống xe điện đưa đón du khách thăm quan phố cổ và hồ Hoàn Kiếm nhằm đảm bảo một môi trường du lịch văn minh.

Thực tế, không thể phủ nhận được những lợi ích mà tuyến phố đi bộ - chợ đêm mang lại như tạo ra một điểm thăm quan, du lịch cho Hà Nội; tạo thành khu phố kinh doanh, buôn bán sầm uất. Đồng thời, cũng tạo nên những nét văn hóa riêng, tôn vinh những nét cổ xưa của khu phố cổ. Hà Nội có khoảng 1.000 làng nghề với nhiều sản phẩm thủ công, mỹ nghệ độc đáo không có một địa điểm tập trung để quảng bá, giới thiệu nhằm tôn vinh văn hóa lâu đời thì Hà Nội lại lãng phí một loạt những “tuyến phố vàng” nội đô để bày bán những loại hàng hóa đổ đống, đại hạ giá. Để chủ trương mở rộng không gian tuyến phố đi bộ phát huy hiệu quả giới thiệu cho du khách bốn phương vẻ đẹp tiềm ẩn của văn hóa phố cổ Hà Nội, không thể thiếu những dịch vụ, sản phẩm làng nghề truyền thống. Tuyến phố đi bộ - chợ đêm Hà Nội sẽ là một địa điểm thể hiện, quảng bá được văn hóa, làng nghề truyền thống nghìn năm văn hiến nếu tổ chức tốt được như tiêu chí đặt ra ban đầu.

 

Lã Xưa