Huyền thoại về 10 bông hoa thép trên vùng đất Lam Hạ anh hùng
GiadinhNet - Đã 50 năm trôi qua, nhưng ký ức về 10 cô gái Lam Hạ ngày ấy đã ngã xuống vì quê hương, đất nước vẫn còn nguyên vẹn trong lòng những người thân, đồng đội và người dân mảnh đất Lam Hạ anh hùng.
Mười bông hoa thép
Chúng tôi trở lại mảnh đất Lam Hạ (TP Phủ Lý, Hà Nam) đúng dịp kỷ niệm 50 năm ngày mà 10 cô gái kiên cường, quả cảm đã nằm xuống đất mẹ trong cuộc chiến chống Mỹ bảo vệ Tổ quốc. Họ, 10 người con của vùng đất Lam Hạ (Hà Nam) đã ra đi khi tuổi mới đôi mươi, chưa kịp biết yêu, chỉ có khát khao và những ước mơ của tuổi trẻ.
Người đầu tiên chúng tôi tìm gặp là bà Trương Thị Nhàn, Trung đội trưởng chiến đấu năm xưa trong lễ kỷ niệm 50 năm ngày mất của 10 cô gái Lam Hạ. Bà Nhàn cho biết, trong thời kỳ chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, Lam Hạ là một xã có nhiều tuyến đường giao thông quan trọng chạy qua như: Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc Nam, tuyến đê chiến lược Bắc Châu Giang chạy dọc qua nhiều thôn, xã. Vì vậy, xã Lam Hạ là một trọng điểm đánh phá ác liệt nhất của không quân Mỹ trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn (1965-1972).
Ngày ấy, Đại đội phòng không dân quân Lam Hạ được bố trí trận địa tại thôn Đình Tràng (xã Lam Hạ), phối hợp với bộ đội chủ lực như: Tiểu đoàn 6, trung đoàn 250 của Tỉnh đội Nam Hà bảo vệ 2km đường Quốc lộ 1A, 3km đường sắt Bắc - Nam chạy qua địa bàn; bảo vệ 3km đê Châu Giang, đê sông Đáy; bảo vệ cầu Phủ Lý, xây dựng các trận địa pháo phòng không 37 ly, 57 ly, 100 ly trên địa bàn xã, củng cố địa bàn vận chuyển phương tiện kỹ thuật, đạn dược, cứu chữa kịp thời thương bệnh binh.
Mặc dù thời gian trôi qua đã lâu nhưng bà Nhàn vẫn nhớ như in họ tên, năm sinh, năm mất của 10 cô gái Lam Hạ ngày ấy. “Lúc đó các cô dân quân chỉ khoảng 16-20 tuổi, hi sinh ở các trận địa khác nhau: Tại trận địa pháo 37 ly, ngày 1/10/1966 có 6 người hy sinh gồm: Cô Đinh Thị Tâm (SN 1948), Trần Thị Tuyết (SN 1947), Phạm Thị Lan (SN 1944), Vũ Thị Phương (SN 1943), Nguyễn Thị Thu (SN 1948) và Nguyễn Thị Thi (SN 1950). Trên trận địa pháo 57 ly, ngày 2/10/1966, cô Đặng Thị Chung (SN 1944) hy sinh. Còn trận địa pháo 100 ly, ngày 9/10/1966 có cô Nguyễn Thị Thuận (SN 1948), Trần Thị Thẹp (SN 1944) và cô Nguyễn Thị Oánh (SN 1942) cũng anh dũng hy sinh”.
Nhớ lại cái ngày 1/10 ấy, khi trận chiến giữa ta và địch đang trong thời điểm quyết liệt thì khẩu đội 1 và 2 của trận địa pháo phòng không 37 ly bị hết đạn. Bà Nhàn cùng đồng đội vội chạy đi tiếp đạn, khi về đến khẩu đội 4 thì nghe tiếng bom nổ trùm lên khẩu đội 1 và khẩu đội 2. Lúc này có 6 cô gái đang trực chiến tại đây. Khi bà Nhàn và mọi người về được đến nơi thì thi thể của 6 người đã bị bom xé nát, máu của họ đã hòa quyện với đất.
Trong các ngày 2 và 9/10, 4 cô gái khác đã hy sinh anh dũng.
10 người con anh hùng
Chúng tôi đến thăm gia đình cụ Bạch Thị Thân (85 tuổi), chị dâu Liệt sĩ Nguyễn Thị Thu và Liệt sĩ Nguyễn Thị Thi ở thôn Đình Tràng, Lam Hạ. Cụ Thân nhớ lại: “Hôm đó vào ngày 1/10/1966, đế quốc Mỹ 3 lần ném bom xuống trận địa, lần thứ 3 là ác liệt nhất. Lúc đó, con gái lớn nhà tôi chạy về báo tin cho gia đình biết, cô Thu đã hy sinh ngay trên mâm pháo. Còn cô Thi bị đứt một chân đang được đưa đi cấp cứu. Nhưng nỗi đau mất cô Thu chưa nguôi ngoai thì đến chiều cùng ngày, gia đình lại nhận tin cô Thi ra đi mãi mãi. Lúc hy sinh, cô Thu 18 tuổi và cô Thi 16 tuổi.
Cùng có mặt trong lễ tưởng niệm 10 cô gái Lam Hạ, ông Nguyễn Đình Tuế (em trai Liệt sỹ Nguyễn Thị Oánh) lần giở trong tủ lấy cho chúng tôi xem chiếc gối thêu tay hình đôi chim bồ câu và 2 trái tim lồng vào nhau - kỷ vật còn giữ lại được của chị gái. Ông Tuế bồi hồi kể: “Chiếc áo gối này là của chị Oánh đan. Gối chưa kịp hoàn thiện thì chị đã ra đi mãi mãi. Thương chị bao ước mơ của tuổi trẻ đều dang dở. Chị đã ra đi khi đang ở độ tuổi đẹp nhất đời người”.
Hồi tưởng lại những ký ức hào hùng ấy, bà Trương Thị Quyến, người từng tham gia chiến đấu ở mặt trận pháo Lam Hạ xúc động cho biết: “Ngày ấy, chiến tranh khốc liệt và dữ dội lắm, nhưng các chị em chúng tôi vẫn quyết tâm dùng xương máu của mình bảo vệ từng tấc đất của quê hương, đất nước…”.
Khi chúng tôi gợi ý muốn nghe lại câu chuyện hào hùng ngày xưa bà Quyết ngậm ngùi cho biết: Hôm đó là ngày 1/10/1966, khoảng 6h sáng có hai máy bay từ hướng 14 (hướng thị trấn Đồng Văn) bay vào Phủ Lý do thám, chỉ ít phút sau máy bay cường kích kéo đến, với nhiều tốp, nhiều lượt, nhiều hướng, chúng lượn quanh bầu trời và hướng thẳng mục tiêu vào trận địa pháo phòng không Lam Hạ và cầu quân sự Phủ Lý. Trận không kích này, diễn ra làm 3 đợt. Đáng chú ý là đợt 3, đế quốc Mỹ gặp sự đáp trả quyết liệt của pháo phòng không của ta nên đã trút bom, rốc-két như mưa xuống trận địa. Và thứ 3 này, 6 bạn của tôi đã mãi nằm lại với đất là: Thu, Thi, Tâm, Tuyết, Lan, Phương. Chỉ vừa trước đó ít phút, chúng tôi còn hô to: “Ngắm bắn! Bắn!” thế mà giờ 6 đứa bạn đã bỏ chúng tôi về với đất mẹ. Rồi ở các địa điểm khác của trận địa, chúng tôi lại mất thêm cô Thẹp, Thuận, Oánh, Chung.
Đã 50 năm trôi qua, nhưng những gì mà 10 cô gái của chúng ta làm được cho mảnh đất này quê hương này chưa bao giờ phai. Từng trang sử của Lam Hạ hôm nay đều có dấu ấn của các cô- mười bông hoa thép sống hết mình cho Tổ quốc.
Tối ngày 2/10, Kỷ niệm 50 ngày hy sinh của 10 nữ dân quân Lam Hạ, tại Quảng trường Nhà Văn hóa tỉnh Hà Nam, Bộ VHTT&DL đã trao bằng Bằng xếp hạng di tích văn hóa cấp Quốc gia cho Trận địa pháo phòng không Lam Hạ trong chương trình“Mười bông hoa thép trên vùng đất Lam Hạ anh hùng”. Trong đó, đền thờ 10 nữ dân quân phòng không thuộc quần thể Khu di tích văn hóa tâm linh Lam Hạ của tỉnh Hà Nam.
Đức Biên
Vụ 7 công nhân tử vong thương tâm khi bảo dưỡng, sửa chữa máy nghiền xi măng ở Yên Bái: Bắt tạm giam 1 đối tượng
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Liên quan tới vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 10 công nhân thương vong tại nhà máy xi măng ở Yên Bái, công an tỉnh này đã khởi tố vụ án, đồng thời bắt tạm giam 1 đối tượng.
Trinh sát đột kích, phát hiện bí mật khủng khiếp của nam thanh niên thường lục thùng rác lúc nửa đêm
Pháp luật - 7 giờ trướcQua quá trình theo dõi, lực lượng chức năng phát hiện nam thanh niên này thường đến khu vực thùng rác lúc nửa đêm mỗi khi về hoặc trước khi rời khỏi nhà...
Giải cứu cụ bà 92 tuổi thoát khỏi đám cháy, hai người dân ở Hải Phòng được khen thưởng
Xã hội - 8 giờ trướcGĐXH - Công an quận Hồng Bàng (TP. Hải Phòng) vừa tổ chức khen thưởng 2 công dân đã dũng cảm giải cứu cụ bà 92 tuổi mắc kẹt trong vụ cháy nhà dân.
Sai sót trong quy trình vận hành sửa chữa cướp đi sinh mạng 7 công nhân
Thời sự - 8 giờ trướcTheo báo cáo của Liên đoàn Lao động tỉnh Yên Bái, nguyên nhân ban đầu của vụ tai nạn được xác định do sai sót trong việc thực hiện quy trình vận hành sửa chữa.
Bắt Phó chủ tịch Vĩnh Phúc và các bị can do liên quan tới Hậu "Pháo"
Pháp luật - 8 giờ trướcGĐXH - Bộ Công an xác định, Phó chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước và một số cá nhân đã nhận tiền hối lộ của Hậu "Pháo" để tạo điều kiện cho công ty của bị can này.
Nữ Tiktoker ở Bình Dương bị đánh hội đồng
Pháp luật - 9 giờ trướcMột nhóm thanh niên đánh hội đồng cô gái trẻ ngay tại tiệm ăn vặt trên đường khiến dư luận bức xúc. Nạn nhân là một Tiktoker nổi tiếng tại Bình Dương.
Dự báo chi tiết các phương diện của tuổi Tý, Sửu, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất, Hợi theo tử vi tuần mới 22/4 – 28/4/2024
Xã hội - 9 giờ trướcGĐXH – Dự báo tử vi tuần mới 22/4 – 28/4/2024, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà đã dự báo chi tiết các phương diện về sự nghiệp, tài lộc, tình cảm... dưới đây các tuổi Tý, Sửu, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất, Hợi
Hòa Bình: Sau va chạm giao thông nữ giáo viên tai nạn thương tâm
Thời sự - 10 giờ trướcGĐXH - Trên đường đi dạy học, một giáo viên đang công tác tại một trường học ở huyện Tân Lạc, Hòa Bình bất ngờ xảy ra va chạm dẫn đến tử vong.
Chi tiết lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2024 mới nhất cho người lao động, học sinh, sinh viên
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Theo lịch hoán đổi ngày làm việc trong dịp lễ 30/4 - 1/5 năm 2024, người lao động sẽ được nghỉ sẽ kéo dài 5 ngày liên tục.
Hà Nội bắn pháo hoa tại 6 điểm 'đón chào' 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
Thời sự - 12 giờ trướcGĐXH - Ngày 23/4, UBND TP Hà Nội ban hành Kế hoạch số 124/KH-UBND tổ chức bắn pháo hoa kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).
Đang đi nhậu cùng bạn, người đàn ông bất ngờ nhận được tin nhắn trúng Vietlott gần 70 tỷ đồng
Xã hộiGĐXH - Mới đây, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) đã tiến hành trao thưởng giải Jackpot 2 của sản phẩm Power 6/45 có giá trị lớn nhất qua kênh điện thoại Vietlott SMS.