Hiến tặng bộ cổ vật hàng chục triệu đô giúp ngư dân bám biển

Nhà sưu tập đồ cổ Hoàng Văn Cường.

 

Thời chiến tranh chống Mỹ, ông Hoàng Văn Cường (hiện trú tại số 64 đường Đông Du, quận 1, TP HCM) là phóng viên ảnh của hãng tin UPI (Mỹ), trực tiếp tác nghiệp tại chiến trường cho đến ngày giải phóng. Trực tiếp chứng kiến cảnh bom rơi đạn nổ, những cái chết, những đổ nát tan hoang khắp chiến trường nên ông Cường thấu hiểu rõ hơn ai hết ý nghĩa của hòa bình. “Tôi quá thấm thía những nỗi đau chiến tranh và giờ đây, là một con dân nước Việt, tôi thấy không thể ngồi yên. Mình phải đóng góp một cái gì đó cho quê hương, cho đồng bào, nhất là ngư dân đang hàng ngày, hàng giờ đối mặt với hiểm nguy”, ông Cường tâm niệm.

Theo dõi thời cuộc từng giờ, nên khi hay tin Mặt trận Tổ quốc TP HCM phát động chương trình ủng hộ vì biển đảo quê hương, ông Cường đã quyết định sẽ bán đấu giá số cổ vật mà ông đã sưu tập trên 45 năm để ủng hộ chương trình. Đây là bộ sưu tập đồ cổ đồ sộ với trên 2.000 món, nhiều món là đồ “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam mà giới sưu tập đồ cổ “có mơ cũng khó thấy được”. Bộ sưu tập này được Tạp chí Life of Asia (số ra tháng 5/2014), đánh giá rất cao về tính mỹ thuật, nghệ thuật, thẩm định giá ban đầu trên 70 triệu USD. Nói về quyết định “để đời” này, ông Cường tâm sự: “Tôi đã bàn bạc và thống nhất để lại di chúc cho vợ con mình, giá bán bộ sưu tập bao nhiêu, tôi chỉ giữ lại cho gia đình mình 30% là đủ sống, 70% còn lại sẽ hiến tặng hết để ủng hộ ngư dân đang cùng với lực lượng thực thi pháp luật gìn giữ biển đảo”.

 

 

Long sàng của vua Dục Đức.Ảnh: TG

Trong số những món đồ cổ có giá trị của ông Cường đầu tiên phải kể đến chiếc sập ba thành của một viên quan triều Huế. Chiếc sập có tuổi đời gần 400 năm, được làm nguyên miếng bằng gỗ Lệ Chi, chạm khắc rất tinh xảo hình con lân đang ôm quả địa cầu. Hiện chiếc sập được giới chơi đồ cổ đánh giá là “thiên hạ vô đối” (không có chiếc thứ hai). Ông cho biết, có người đã trả ông 2 triệu USD nhưng ông không bán.

Ông Cường còn tiết lộ “động trời” khác: Ông có đến 9 chiếc sập (hoặc sàng) tương tự. Có thể kể: Quý phi sàng của bà Từ Dụ; Long sàng của vua Dục Đức; một chiếc sàng của vua Xiêm (Thái Lan) tặng vua Gia Long; một cái của hoàng tử Đảm (vua Minh Mạng sau này), hai cái của các bà chúa…

Bộ sưu tập của ông có rất nhiều đồ của triều đình nhà Nguyễn mà ông gọi là đồ ngự dụng. Từ những món đồ sứ, những chỉ dụ của vua hay những cây đèn được chạm khắc cầu kỳ. Ông Cường còn sở hữu bộ sưu tập 25 cây súng Nhật được chế tạo từ năm 1600, báng súng làm bằng ngà voi. Bộ sưu tập còn có hai chén ngọc cực kỳ quý hiếm là: “Tham thì thâm” và “Lầm thì mạt”, có từ đời Tống, cách nay hơn 11 thế kỷ. Chén ngọc “Tham thì thâm” có đặc tính người uống trà (hoặc rượu) châm nước vào chén đến một mức “vừa đủ là ngon”, còn nếu tham mà châm thêm thì lập tức nước trà (hay rượu) đã châm vào chén trước đó tràn ra ngoài, đổ hết không còn giọt nào trong chén. Chén ngọc “Lầm thì mạt” cũng có đặc tính này. Theo giới sưu tập đồ cổ, giá của mỗi chén này không dưới 100 ngàn USD.

Ông Cường mong muốn được phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức bán đấu giá các món đồ cổ. Di chúc ông tự tay viết có đoạn: “Toàn bộ tài sản bán ra, 70% hiến cho biển đảo, đồng bào ngư dân nghèo có tâm huyết vì biển đảo; hàng tháng, hàng năm bám biển nếu có sự cố hoặc tai nạn biển sẽ có số tiền ứng phó tiếp sức cho đồng bào ngư dân. 30% cho con cái và dòng họ, nội ngoại hai bên còn nghèo lắm, để xây từ đường hai bên nội ngoại”.

Về nguyện vọng của ông Hoàng Văn Cường, ông Nguyễn Đình Sáng, Trưởng ban Phong trào thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao và ghi nhận tinh thần yêu nước, vì biển đảo quê hương của ông Hoàng Văn Cường. Theo chúng tôi, vì tài sản là cổ vật nên ông Cường cần liên hệ với ngành chức năng có chuyên môn để có thể giám định, đưa ra đấu giá. Với trách nhiệm của MTTQ, chúng tôi sẽ giúp đỡ về mặt thủ tục để tài sản của ông Cường sớm được đưa ra đấu giá theo nguyện vọng của ông”.

Còn ông Phạm Thành Nam, Trưởng phòng Di sản văn hóa (Sở VH,TT&DL TPHCM) cho hay, theo quy định, để đấu giá tài sản là di vật - cổ vật, người sở hữu tài sản đó phải làm thủ tục đăng ký và thông báo danh mục tới Sở để thực hiện.

 

Theo ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TPHCM, hiện Việt Nam chưa tổ chức đấu giá cổ vật. Những phiên đấu giá cổ vật được khai quật ở Việt Nam như ở Hòn Cau, Cù lao Chàm trước đây đều tổ chức ở nước ngoài. Để đấu giá được, ông Hoàng Văn Cường phải làm các thủ tục với những ngành có liên quan như văn hóa, tài chính, thuế… và cần phải có ý kiến từ Cục Di sản văn hóa.