Hai đầu đất nước đều “tắc”

 

Sau nhiều lần lùi thời hạn, bắt đầu từ ngày 1/7/2008, lệnh cấm xe ba bánh tự chế không được vận chuyển hàng hoá, chở khách chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, xe ba bánh chưa qua kiểm định kỹ thuật hoặc không đủ tiêu chuẩn vẫn được tạm chấp nhận lưu hành để làm phương tiện đi lại cho thương bệnh binh và những người tàn tật. Tròn 8 tháng lệnh cấm có hiệu lực, trên thực tế xe ba bánh vẫn được dùng để vận chuyển hàng hoá công khai trên đường phố Hà Nội. Địa bàn tập trung nhiều xe ba bánh tự chế chở hàng hoá là khu vực chuyên bán mặt hàng nội thất, vật liệu xây dựng trên đường Trường Chinh, khu vực Ngã Tư Sở, Giáp Bát, Hạ Đình, đường Nguyễn Trãi, Cầu Giấy, Cầu Diễn...

 

Sáng 1/3, chỉ một đoạn đường ngắn từ cây xăng đầu phố Lê Trọng Tấn đến cuối đường Trường Chinh, giáp với Ngã Tư Sở, đã có tới 3 - 4 chiếc xe ba bánh đỗ chềnh ềnh ngay dưới lòng đường đợi khách. Tại đường Láng, cũng trong sáng 1/3, các loại sắt thép, biển hiệu chất đống trên xe ba bánh đang được dỡ xuống chuẩn bị cho cửa hàng sắp khai trương ở 416 đường Láng. Không chỉ hoạt động rải rác ở các đường phố, thậm chí trên đường Lê Văn Lương còn hình thành hẳn một “phố” xe ba bánh tự chế. Trừ những xe đã đi chở hàng, luôn có chừng 20 chiếc xe ba bánh tự chế xếp san sát cạnh nhau đợi khách ở khu vực này. Số điện thoại di động bên cạnh dòng chữ: “Nhận chở hàng hoá” được in rõ nét trên thành xe. Phần lớn đó là những xe chưa đăng ký (không có biển số), chưa được cấp chứng nhận đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật.

 

Vận chuyển hàng hóa từ xe ba bánh trên đường Láng, Hà Nội, ảnh chụp sáng 1/3 (Ảnh: T.G)

 

Ông Nguyễn Văn Mẫn, thương binh hạng 3/4 chỉ tay vào chiếc xe ba bánh của mình bảo: “Xe của tôi đã đăng ký ở quận Hoàng Mai, đã được cấp biển số. Có đến 2/3 lái xe ba bánh chở hàng hoá không phải là thương binh, phần lớn đều còn trẻ nên họ có thể chuyển đổi nghề được. Nên xử lý nghiêm những người còn sức khoẻ nhưng vẫn gắn mác thương binh như chúng tôi để chạy xe chở hàng hoá cồng kềnh”. Ông Mẫn cũng cho hay, ông không hề nhận được bất kỳ thông báo nào về việc hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp.

 

 

Theo số liệu điều tra về số xe, số thương bệnh binh do các cấp phường, xã thẩm định qua tờ khai và điều tra thì hiện toàn TP Hà Nội có 329 xe ba bánh và 1 xe bốn bánh, trong đó có 37 xe dùng để đi lại đủ điều kiện đăng kiểm; 37 xe dùng để đi lại không đủ điều kiện đăng kiểm; 247 xe dùng để chở hàng hoá, hành khách không được phép lưu hành. Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã khẳng định: “Phải tạo mọi điều kiện để anh em thương binh có phương tiện tham gia giao thông trước đã”. Hà Nội đã thực thi đúng theo tinh thần này. Thế nhưng, thực tế tồn tại không ít trường hợp là những thanh niên trẻ gắn mác thương binh vào thành xe và ngang nhiên chở hàng hoá cồng kềnh, bất chấp lệnh cấm.

 

Tại TP Hồ Chí Minh, việc thực thi lệnh cấm xe ba bánh tự chế chở hàng hoá, chở khách cũng bị “tắc”. Cả TP có khoảng 22.000 xe ba, bốn bánh tự chế đang hoạt động. Sau thời hạn chót (31/12/2008) việc xử phạt các xe vi phạm nảy sinh nhiều bất cập. Theo quy trình, CSGT sẽ dời hết hàng trên xe xuống đất rồi mang xe về đội để lập biên bản. Thực tế, việc đổ hàng hóa trên xe xuống đất, nhất là trong bối cảnh giao thông thường xuyên tắc nghẽn có thể khiến việc tắc nghẽn trầm trọng hơn.

 

Theo đề án chuyển đổi xe ba, bốn bánh tự chế, xe tự chế thu gom, vận chuyển rác, người dân được tự chọn loại xe phù hợp về kỹ thuật, tài chính, được ngành đăng kiểm kiểm định, CSGT cho đăng ký và cấp biển số. Nguồn thu từ xử phạt vi phạm giao thông chuyển sang cho chương trình đổi xe, chuyển nghề. Những người nghèo cũng được hỗ trợ vay vốn để chuyển nghề. Nhưng việc thực thi lệnh cấm này vẫn đang trong giai đoạn bùng nhùng do khó khăn trong chuyển đổi nghề, chủ xe ba bánh tự chế phần lớn là những người quen lao động đơn giản, không có trình độ nên dù có được học nghề miễn phí xong cũng rất khó xin được công việc mới đảm bảo cuộc sống. Những ách tắc này khiến lệnh cấm chưa được thực thi.