Hà Nội và TPHCM: Loay hoay phân làn đến bao giờ?

Cả 2 thành phố lớn nhất nước, Hà Nội và TP HCM đang tiến hành phân làn ô tô – xe máy trên cùng một chiều đường tại một số tuyến phố “nóng” về ùn tắc giao thông. Và điểm chung là, cái đích của nhà quản lý hướng đến – giảm ùn tắc giao thông – gần như vô hiệu.

 

Cứ phân làn, dù to hay nhỏ

 

“Ủy ban đánh giá việc phân làn cơ bản là tốt, nâng cao ý thức cho người dân”.   Ông Nguyễn Xuân Tân – Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội   “Phân làn cứng nhắc thì tắc là đương nhiên”.   Tiến sĩ Phạm Xuân Mai (ĐH Bách Khoa TPHCM)

Trong hàng loạt các giải pháp giao thông mà Hà Nội đưa ra trong thời gian qua, các công trình cầu vượt lắp ghép bằng thép được người dân tán dương nhất vì đã thực sự tạo chuyển biến tại các giao điểm quan trọng như Thái Hà – Láng Hạ, Chùa Bộc – Tây Sơn. Do đó, khi Sở GTVT Hà Nội khởi công cây cầu thép thứ ba tại nút Láng – Lê Văn Lương và UBND thành phố chủ trương xây thêm nhiều cầu vượt khác trong nội đô, hầu như không có phản biện nào đáng kể từ các chuyên gia và dư luận xã hội. Trái với thành công này, việc phân làn ô tô – xe máy trên các tuyến phố đã được triển khai từ năm 2011 lại gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Và thực tế cho thấy, người đi đường muốn “vâng lời” chiếc cột báo phân làn nằm trơ lơ giữa đường… cũng khó.

 

Ngoại trừ tuyến Trần Khát Chân – Đại Cồ Việt – Xã Đàn, tuyến Giải Phóng (đoạn từ Pháp Vân – Đại Cồ Việt) với 2 làn đường một chiều khá rộng rãi, tuyến phố Huế - Hàng Bài và tuyến Bà Triệu, do bề ngang hạn chế, không thực sự phù hợp cho việc phân luồng phương tiện bằng một vài chiếc cọc và dải phân cách mềm. Theo ghi nhận của phóng viên, tại tất cả các tuyến phố đã được phân làn ở tất cả các khung giờ trong ngày, người tham gia giao thông dường như không còn quan tâm đến những chiếc biển báo phân làn ô tô – xe máy nữa, trừ khi phía trước có cảnh sát giao thông. Tình trạng này phản ánh ý thức chưa tốt của người đi đường, song cũng cho thấy bất cập của việc bạ đâu cũng cắm cột báo phân làn.

 

Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, TS Đào Ngọc Nghiêm - Phó chủ tịch Hội Quy hoạch kiến trúc, nguyên Kiến trúc sư trưởng TP Hà Nội đánh giá: “Tổ chức giao thông của ta hiện nay rất lúng túng, như chuyện phân luồng, phân làn. Việc phân luồng, phân làn không căn cứ vào chức năng của các mạng đường giao thông mà cứ có đường là phân làn. Rồi lúng túng áp dải phân cách cứng, dải phân cách mềm. Nhiều tuyến đường không đủ rộng cũng bị phân chia. Tất cả những điều này thể hiện trình độ tổ chức quản lý giao thông chưa được tốt”.

 

Thế nhưng, Hà Nội sẽ tiếp tục áp dụng “liều thuốc” này cho giao thông với chủ trương sẽ phân làn thêm rất nhiều tuyến phố. Ngay trong tháng 6 này, các tuyến Hoàng Quốc Việt, tuyến Yên Phụ - Trần Khánh Dư, tuyến Kim Mã – Nguyễn Thái Học sẽ được phân chia “lãnh địa” ô tô – xe máy với tỷ lệ có phần ưu tiên cho xe hơi (5m đến 6m mặt đường, còn lại cho xe máy và xe thô sơ). Trả lời PV Báo GĐ&XH, ông Nguyễn Xuân Tân – Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội khẳng định: “Chưa có hội khoa học, hội thảo nào đánh giá việc phân làn là kém hiệu quả. UBND thành phố thì nhận định việc làm này cơ bản là tốt, nâng cao ý thức cho người tham gia giao thông, nhưng vẫn có những trường hợp cá biệt cố tình vi phạm, cần tăng cường kiểm tra, xử lý. Không thể một sớm một chiều mà thay đổi được”. Ông Tân nói rằng, kinh phí cho việc phân làn lần này không đáng kể, dần dần Hà Nội sẽ triển khai phân làn ở rất nhiều tuyến phố.

 

Tắc “ảo” vì phân làn cứng nhắc

 

Người đi xe gắn máy chen chúc nhau trên đoạn Trường Chinh-Phạm Văn Bạch (TP Hồ Chí Minh), trong khi đường ô tô trống và rất rộng. Ảnh: Bá Vương

Tại TP HCM, chuyện phân làn cũng “loay hoay” chẳng kém Hà Nội. Hình ảnh có phần khôi hài diễn ra suốt đầu tháng 5 tại tuyến đường Trường Chinh – Cộng Hòa đang cho thấy cách làm việc cứng nhắc của các nhà quản lý giao thông. Một bên đường vắng bóng xe qua lại, phần dành cho xe máy thì tắc nghiêm trọng với tốc độ tầm… 1km/giờ, cảnh sát và các lực lượng chức năng thì xếp hàng dài ngăn xe máy không sang bên đường vắng (?!). Người đi xe máy đành trố mắt nhìn làn đường ô tô vừa rộng hơn, vừa thoáng hơn mà không hiểu vì sao. Ông Đỗ Nguyễn Nhật Tân (trú tại Phan Huy Ích, Q. Gò Vấp) hàng ngày đi làm tận quận 1 bức xúc: “Bình thường thì làn xe nào nấy chạy, nhưng vào giờ cao điểm xe gắn máy được ưu tiên chạy vào làn ô tô nên ít khi xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông. Bây giờ bắt đường ai nấy đi ngay cả trong giờ cao điểm thì vô lý quá, vì lượng xe gắn máy giờ cao điểm nhiều hơn ô tô mà đường dành cho xe gắn máy (9m) thì nhỏ hơn đường dành cho ô tô (11m)”.

 

Về tình trạng này, ông Phạm Xuân Mai - Tiến sĩ ngành Kỹ thuật giao thông, Đại học Bách khoa TPHCM – đánh giá, quy hoạch con đường tại cửa ngõ Tây Bắc trên cơ sở tính toán sẽ giảm lượng xe gắn máy và tăng lượng ô tô trong tương lai, tuy nhiên thực tế thì ngược lại nên cứng nhắc hướng dẫn giao thông theo quy hoạch ấy thì ùn tắc là chuyện đương nhiên. “Để phù hợp thực tế, ngành giao thông nên kẻ những vạch sơn tạm tại làn đường ô tô và cho phép xe gắn máy lưu thông trong giờ cao điểm”, TS. Phạm Xuân Mai góp ý.

 

Trước thực tế “có đường mà chẳng được đi” gây kẹt xe ảo ở cửa ngỏ Tây Bắc, Sở GTVT TP HCM đã nhóm họp tìm giải pháp khắc phục trong ngày 8/5. Phó Giám đốc Sở GTVT Lê Toàn cho biết, giải pháp đưa ra là sẽ chuyển xe buýt, xe tải nhẹ sang làn ô tô nhằm giữ trọn làn đường hỗn hợp (9m) cho xe gắn máy. Nếu vẫn còn kẹt xe nghiêm trọng, sẽ xem xét cho xe máy đi vào làn ô tô để giải tỏa ùn tắc. Tuy nhiên, đến chiều 14/5, vào giờ cao điểm, người đi xe gắn máy trên đường Cộng Hòa vẫn bị cảnh kẹt xe dưới mưa, xe chỉ nhích từng chút một và đường ô tô vẫn… trống vắng! Thế nhưng, theo kế hoạch năm 2012, Sở GTVT TP HCM sẽ tiếp tục phân luồng, hướng dẫn giao thông theo hướng “đường ai nấy đi” bằng cách cho lắp đặt hơn 40 km dải phân cách, cấm tuyệt đối xe máy chạy vào làn ôtô trên đường Tôn Đức Thắng, Nguyễn Hữu Cảnh (quận 1), Bạch Đằng (quận Bình Thạnh), Đình Hòa - Tùng Thiện Vương (quận 8).

 

 

Việt Nguyễn - Bá Vương