Dự án khủng “khổ” vì… 13 ngôi mộ

Đường sắt trên cao đầu tiên của Hà Nội được cho là đến tháng 12/2015 sẽ đi vào hoạt động. Ảnh: Việt Nguyễn

 

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Quyền Tổng giám đốc Ban Quản lý Dự án đường sắt (BQL, Bộ Giao thông vận tải) là người đăng đàn chính trong buổi họp báo Thành ủy Hà Nội chiều 9/9, liên quan đến kết quả thực hiện và tiến độ triển khai dự án đường sắt tuyến Cát Linh – Hà Đông, đã khá vất vả khi liên tục nhận được “chất vấn” của báo giới. Lãnh đạo BQL cho hay, dự án này được đầu tư từ nguồn vốn vay của Chính phủ Trung Quốc và nguồn vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam với tổng mức là 552,86 triệu USD, trong đó vốn vay là 419 triệu USD. Dự án sẽ xây 13,5km đường sắt trên cao từ Cát Linh đến bến xe Yên Nghĩa (Hà Đông).

Đây là loại đường sắt đôi, khổ 1,435m với tốc độ chạy tàu tối đa 80km/h, thời gian chạy từ Cát Linh đến Hà Đông là 23,63 phút, lưu lượng vận chuyển tối đa 57.000 người/giờ, tương đương hơn 1 triệu lượt người/ngày. Theo hiệp định vay vốn ODA giữa hai nước, nhà thầu được chỉ định là Công ty Hữu hạn tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc. Hợp đồng ký kết giữa Cục Đường sắt Việt Nam và nhà thầu có giá trị là 435,714 triệu USD, thời gian thực hiện 48 tháng với điều kiện có mặt bằng sạch 100% ngay từ khi bắt đầu triển khai thi công.

Quyền Tổng giám đốc BQL của Bộ GTVT cho hay, thời gian thực hiện dự án ban đầu là 5 năm (11/2008-11/2013) nhưng thực tế mới được khởi công từ 10/10/2011, nên dự kiến hoàn thành và đưa vào khai thác thương mại ngày 31/12/2015. Việc lùi tiến độ này đã được Bộ GTVT chấp thuận vào ngày 13/2/2013. Nhưng đáng chú ý, tổng mức đầu tư dự án đã được điều chỉnh hồi tháng 2/2014 với chi phí tăng vọt lên 891,92 triệu USD so với con số 552,86 triệu USD ban đầu. Có nghĩa, chi phí mọi thứ để có đường 1km đường sắt trên cao vận hành được ở tuyến này là khoảng 66 triệu USD.

Con số chênh lệch “khủng” này khiến cuộc họp báo trở nên “nóng bỏng” với ông Nguyễn Mạnh Hùng - người vừa về BQL Dự án đường sắt khoảng 2 tháng. Trả lời phóng viên, ông Hùng cho biết: “Tổng mức đầu tư tăng lên gần 892 triệu USD vì nhiều yếu tố như: Tăng nhà ga, tăng mặt bằng; làm đường tránh Quốc lộ 6 (làm đường mở rộng theo quy hoạch, chứ không làm tạm); thay đổi vỏ tàu bằng inox, sau này không phải làm xưởng sơn; bổ sung đào tạo chuyển giao công nghệ; thay đổi phương án giao lắp dầm; thay đổi bãi đúc dầm; chi phí giải phóng mặt bằng tăng; trượt giá đồng NDT và USD…”. Trong đó, riêng chuyện đào tạo, chuyển giao công nghệ đã mất tới 2,9 triệu USD – cũng tính vào tổng mức đầu tư.

 

Lãnh đạo BQL Dự án đường sắt cho biết, tiến độ giải phóng mặt bằng là vấn đề nan giải nhất khiến dự án bị chậm. Đường sắt đi qua nhiều quận, trong đó quận Thanh Xuân đã hoàn thành xong, vướng mắc lớn nhất tại quận Đống Đa. “Tại ga Cát Linh của quận Đống Đa đã có 17/54 hộ dân nhận tiền đền bù nhưng chưa chuyển đi… Đoạn qua khu dân cư phường Thịnh Quang hiện còn 5/60 hộ dân chưa nhận tiền do không đồng thuận phương án đền bù”, ông Hùng thông tin.

Đặc biệt, tại Hà Đông, dự án này đang gặp vấn đề với 13 ngôi mộ chưa cải táng chưa được di dời. “Các ngôi mộ nằm trong phạm vi phải xử lý nền đất yếu chưa di chuyển được. Dự kiến kế hoạch là tháng 9. Nghe thì rất đơn giản nhưng phải chờ thời gian, rất phức tạp. Vì liên quan đến yếu tố tâm linh nên sẽ không cưỡng chế, các đơn vị liên quan đang vận động để người dân bốc mộ. Dự kiến qua tháng Ngâu sẽ tiến hành”, Quyền TGĐ BQL Dự án đường sắt phản ánh. Ông Hùng còn lo ngại, kể cả khi chuyển mộ xong rồi vẫn phải chờ xử lý nền đất. Vướng mắc ở 13 ngôi mộ này đã từng được nhắc đến trước đây nhưng đến nay chưa xử lý xong.

Ngoài ra, dự án đặc biệt này của Hà Nội còn vướng mắc bởi nhiều yếu tố khác. Theo BQL Dự án đường sắt, hầu hết các hạng mục được cấp phép thi công chỉ từ 2 đến 3 tháng. BQL đã phải đề nghị Sở GTVT Hà Nội “kéo dài thời gian” cho nhà thầu phụ thi công hoàn thành các hạng mục. “Ngay cả việc chặt phát cây, chúng tôi cũng phải được sự cho phép của các đơn vị của Hà Nội và phải do họ tự chặt, phát chứ không được chủ động làm, đào vỉa hè thì cũng phải do họ thực hiện…”, lãnh đạo BQL cho biết.

Dù vậy, ông Nguyễn Mạnh Hùng cũng khẳng định tiến độ điều chỉnh đến tháng 12/2015 là có thể thực hiện được. “Cuối năm 2015, Hà Nội sẽ có tuyến đường sắt đô thị đầu tiên đi vào hoạt động”, ông Hùng cam đoan. Lãnh đạo BQL Dự án đường sắt cho biết thêm, tháng 9 này sẽ có 37 người đầu tiên được đưa sang Trung Quốc đào tạo lái tàu. Tổng cộng có 13 đoàn tàu, được đóng tại Trung Quốc, mỗi đoàn tàu có 4 toa, toàn tuyến có 12 nhà ga, mỗi ga cách nhau hơn 1km.

 

“Giải phóng mặt bằng hiện tại là nhiệm vụ của Hà Nội, dự án chỉ cấp vốn và chúng tôi đã cấp đủ…. Dự án chỉ có quản lý và giám sát là người Trung Quốc. Toàn bộ lao động khác là người Việt Nam. Nhà thầu phụ cũng là của Việt Nam”. Ông Nguyễn Mạnh Hùng