Diện kiến kì nhân giữa đại ngàn
GiadinhNet - Trong tiết trời giá rét của những ngày đầu đông, bên bếp lửa hồng rực đỏ, chúng tôi được nghe những câu chuyện thật mà như huyễn hoặc về voi của nghệ nhân đang sở hữu đàn voi nhiều nhất Việt Nam.
Đàng Năng Long tự tay chăm sóc những chú voi nhà. ẢNH: T.G |
Thị trấn Liên Sơn (huyện Lak - Đăk Lăk) nằm thu mình trong thung lũng hồ Lak với bốn bề núi bao bọc. Sương sớm bảng lảng cuộn tròn trên từng ngọn đồi trọc lóc, thấp thoáng xa xa, những chiếc gùi còng lưng mưu sinh ẩn mình trên núi đá. Cuộc sống của bà con nơi đây trỗi dậy từ lúc sáng sớm, trên từng ô ruộng vuông vắn đã đón sức cày của trâu. Huyện Lak được biết đến là cái nôi của voi nhà và cũng là một trong hai địa phương duy nhất của Đăk Lăk cùng với Bản Đôn hiện còn voi thuần dưỡng.
Những ngày này, người chủ nhân của đàn con voi huyện Lak đang bận rộn cho công việc chuẩn bị lễ hội đua voi và Festival cà phê Tây Nguyên. Giữa biển hồ mênh mông, giữa thung lũng ngàn đời bình yên của một cộng đồng lao động theo mùa thì ông Đàng Năng Long lại hoàn toàn khác với mọi người. Ông không có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, chuỗi thời gian của ông cứ cuốn đi theo những thú đam mê say đắm với những khung nhà sàn truyền thống của đồng bào mình. Những lúc về nhà, ông lại sà mình vào đàn voi, vuốt ve, cung nựng và tâm sự với chúng. Buổi sáng, gió từ phía núi dội xuống rào rào gặp gió từ phía hồ phả lên ào ạt khiến những cành cây cổ thụ cứ ngả rạp vào nhau. Đó cũng là lúc những chú voi khổng lồ của ông Long thong thả từ phía rừng trở về bắt đầu đưa khách du ngoạn đi thưởng thức vẻ đẹp hoang dại, thanh bình của từng bản làng M'nông.
Đàng Long cho biết, voi của tổ tiên ông được truyền lại từ đời này qua đời khác chứ không trao đổi bằng tiền bạc. Trước khi về với núi, cha ông đã dặn rằng: "Hãy bảo vệ và chăm sóc voi thật tốt, nếu voi có vấn đề gì thì các con có tội với tổ tiên". Vì thế mà nuôi voi đối với đồng bào M'nông ở đây được lấy làm chuẩn mực đạo đức của mỗi người, mỗi gia đình. Trước khi đưa voi về nuôi phải làm lễ cúng làng bảy ngày bảy đêm và mời toàn thể mọi người chứng giám rằng dòng tộc của họ đã có thêm một thành viên mới. Voi được mặc áo, được tắm rửa và được chia của hồi môn ngang bằng với những người trong dòng họ. Vai vế xưng hô của voi tính theo tuổi đời, nếu nhỏ hơn tuổi voi thì phải gọi voi bằng anh hoặc chị.
Từ bao đời nay, sự tôn sùng voi là tuyệt đối và dường như tập tục ấy cho đến bây giờ vẫn còn in đậm nét ở cộng đồng người M'nông vùng Lak này. Ông Long kể rằng, theo truyền thuyết của đồng bào mình thì voi xuất thân là con người. Trong quá trình đi vào rừng săn bắt, hái lượm chẳng may bị lạc không trở về nhà được, con người đã biết kiếm lá cây, củ quả trong rừng để ăn nên duy trì sự sống. Tuy nhiên, do quá trình lưu lạc dài ngày nên dần dần con người quên luôn tiếng nói. Hình dáng cũng thay đổi cho thích nghi với môi trường rừng rú, cái mũi ngày đêm dũi đất ngửi mùi để tìm về nhà nên ngày càng dài ra. Dựa vào truyền thuyết ấy mà đồng bào dân tộc M'nông tôn sùng, kính trong voi như một bậc thần thánh.
Và dù không có truyền thuyết ấy đi chăng nữa, voi đã trở thành một biểu tượng của sự cao thượng, sức mạnh phi thường trong đấu tranh với các loài ác thú. Voi giúp người kéo gỗ làm nhà, thồ hàng, chở gạo… Nhà nào có voi thì từ ông bà cho đến con cháu phải chuẩn mực về đạo đức. Một người trong nhà mắc sai phạm vời cộng đồng lập tức bị dân làng phạt trâu bò và phải cúng thần voi. Một cô gái chưa chồng mà có chửa thì gia đình cô gái ấy phải mang lễ đến tất cả những nhà đang nuôi voi của cộng đồng mình cúng coi như tạ tội với voi. Chính vì tiềm thức đã ăn sâu từ bao đời nay nên cũng phần nào giáo dục được đạo đức con người trong cộng đồng dân tộc M'nông. Ông Long tâm sự: "Việc nhà của tôi có chuyện xích mích gì đi chăng nữa thì tôi cũng chỉ cười cho qua mà thôi nhưng hễ những con voi của tôi mà có vấn đề gì, tôi lập tức lên tiếng. Tôi sẽ rất tức giận với những ai đánh đập voi, đối xử tệ bạc với voi".
Ông Long cũng kể rằng, ngày xưa có được một chú voi thì tổ tiên ông đã phải trải qua một cuộc chiến đẫm máu. Những cuộc săn voi khốc liệt chẳng khác nào chiến tranh nên quý voi, yêu voi cũng bắt nguồn từ cuộc trường trinh một mất một còn trong những khu rừng già. Săn voi không phải việc làm xấu, nó xấu chỉ khi người ta dùng voi với mục đích tàn sát hay kinh doanh. Có lẽ nếu không có những cuộc săn voi thì sẽ chẳng bao giờ, voi thuộc về con người để trở thành bạn của con người như ngày hôm nay được. Nói đến đó, chợt mắt ông Đàng Long sáng rực lên, những con voi săn về sau thời gian thuần dưỡng đã trở thành những chiến binh dũng mãnh chuyên vận chuyển vũ khí, đạn dược cho chiến trường Tây Nguyên những năm đánh Mỹ.
Sau ngày đất nước giải phóng, voi vẫn chỉ là con vật dùng cho việc cày kéo, vận chuyển. Những con voi của gia đình ông Đàng Long khi ấy đem đi gửi cho người ta dùng làm sức kéo. Sau này, có chủ trương đưa voi vào du lịch thì ông Đàng Long mới đi gom hết voi nhà về chăm sóc, nuôi dưỡng để phục vụ du lịch. Tuy nhiên, đối với Đàng Long, ông không bao giờ lấy voi ra để làm "cần câu cơm" mà tất cả chỉ vì một tình yêu sâu nặng với voi. Thậm chí, bao nhiêu của cải vật chất gia đình làm ra, ông không ngần ngại đổ dồn vào việc chăm sóc voi.
Theo ông Đàm Long, voi có thể hiểu được tiếng người, chúng phân biệt được tất cả các cảm xúc vui buồn và nhận biết rành mạch từng người lạ người quen, nọi hoạt động của voi đều tuân theo hiệu lệnh của người chỉ huy nó. Ông Đàng Long cũng tự nhận mình có một giác quan đặc biệt với voi, sự linh cảm của ông về voi là chính xác. Chỉ vì ông đã có quá nhiều thời gian gắn bó và sống cùng voi. Một lần, khi vừa đi công tác về, ông một mình đi bộ vào trong rừng nơi đàn voi đang ăn để thăm chúng. Ông núp trong lùm cây, ho một tiếng tức thì chú voi dừng ăn cỏ, đánh mũi tìm tới tận nơi ông ẩn nấp. Vì quá quen nên chỉ cần ngửi mùi mồ hôi của ông, chúng đã nhận ra.
Có lần không hiểu tức giận điều gì mà một chú voi giật đứt sợi dây xích to bằng cổ tay người đang buộc chân chạy thẳng vào rừng. Mấy anh nài voi ráng sức đuổi theo, dùng mọi biện pháp ngăn lại nhưng không thể cản được sức mạnh của voi. Thấy thế, ông Đàng Long đứng từ xa, hô lên một tiếng bảo voi dừng lại. Con voi đang chạy thục mạng bỗng khựng ngay, nó quay đầu lại đứng nhìn ông một hồi lâu rồi lững thững trở về.
Tôi bảo với Đàng Long rằng với số lượng voi hiện giờ là 7 con thì ông đã là người sở hữu nhiều voi nhất Việt Nam rồi, phải đề xuất trao tặng kỷ lục thôi. Đàng Long cười xòa lắc đầu: "Tôi không muốn nhận gì cả, như thế vô tình đem voi đi phô trương, quảng cáo sao. Voi là người nhà mình, cứ xem như tôi có nhiều con là được rồi". Nói xong, ông ngước nhìn lên một chú voi, ông lấy tay lau vội hàng nước mắt đang lăn dài xuống má của nó nói như vỗ về: "Nước mắt của voi đó, nó đang rất hạnh phúc". |
Kì II: Cuộc chiến dành lại sự sống cho voi
Đề nghị không cấp đổi giấy phép lái xe nếu chưa nộp phạt xong
Thời sự - 35 phút trướcSở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam, Cục Đường bộ Việt Nam, Sở GTVT các tỉnh, thành phố, Phòng CSGT Công an các tỉnh, thành phố yêu cầu giải quyết vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
1 chính sách liên quan đến sổ đỏ sẽ thay đổi, người dân cần phải đặc biệt chú ý
Xã hội - 1 giờ trướcGĐXH - Theo Luật Đất đai 2024, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ ban hành và áp dụng Bản giá đất mới vì vậy kéo theo đó chi phí làm sổ đỏ có thể tăng.
Bắt đối tượng hiếp dâm bé gái 13 tuổi mới quen qua mạng xã hội
Pháp luật - 1 giờ trướcSau thời gian ngắn quen biết qua mạng xã hội, nam thanh niên 20 tuổi tới nhà chơi và quan hệ tình dục với bé gái 13 tuổi.
Nữ kế toán từ nạn nhân đầu tư trên mạng trở thành kẻ lừa đảo
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Để có tiền nạp vào app bán hàng trên mạng, Tuyết đã lừa người chị họ số tiền hơn 3 tỷ đồng.
Cái kết đau lòng của người đàn ông từ chối nhậu nhẹt
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Mang rượu đến nhà bạn để nhậu nhưng bạn từ chối, Xuyên liền lấy một đoạn gỗ vào nhà tấn công nạn nhân dẫn đến tử vong.
Người nước ngoài lao động tại Việt Nam có phải nộp thuế thu nhập cá nhân?
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Theo quy định, khi người lao động làm việc tại Việt Nam nếu thu nhập phát sinh thì vẫn phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, đối với những người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không?
Video: Xe tải lấn làn tông trúng xe ô tô con, kéo lê hàng chục mét trên cao tốc Pháp Vân
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Xe tải khi đang di chuyển bất ngờ lấn làn, tông trúng một xe ô tô con đang đi song song. Va chạm mạnh khiến xe ô tô con xoay ngang, bị xe tải kéo lê hàng chục mét trước khi dừng lại.
Vay tiền không trả, gã thanh niên 2 lần đốt nhà con nợ trong đêm
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Tại cơ quan điều tra, Chung khai nhận do anh T. vay tiền của mình nhưng không trả khiến bản thân bức bức xúc. Do đó, đối tượng đã hai lần thực hiện hành vi phóng hỏa đốt nhà nạn nhân.
Nhà hàng phục vụ mại dâm, kích dục 'quý ông, quý bà' hoạt động ra sao?
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Nhà hàng ở quận 1 hoạt động từ 23h hôm trước đến khoảng 4h hôm sau, đồn đoán là thiên đường ăn chơi, khách khi tới TPHCM phải trải nghiệm.
Tạm giữ hình sự 3 phụ nữ bán dung dịch vệ sinh giả
Pháp luật - 7 giờ trướcQua công tác nắm tình hình, Công an TP Thanh Hóa đã làm rõ và tạm giữ hình sự 3 người phụ nữ về hành vi kinh doanh sản phẩm dung dịch vệ sinh phụ nữ giả
Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người
Pháp luậtGĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.