Dịch lở mồm long móng bùng phát tại Thái Nguyên: Thịt cấm vẫn có “đất” sống?

Dù đã có lệnh cấm vận chuyển, giết mổ, buôn bán gia súc trong thời gian có dịch nhưng thực phẩm cấm vẫn "ngang nhiên" xuất hiện ngay tại các ổ dịch khiến việc kiểm soát dịch trở nên khó khăn hơn.

 

Điêu đứng vì dịch

 

Cán bộ thú y xã Phú Đình, Định Hóa, Thái Nguyên tiến hành kiểm tra, tiêu hủy trâu chết dịch. Ảnh: M.Linh

 

"Trong tổng số 154 xã, thị trấn có dịch thì đã có 27 xã, thị trấn tạm thời khống chế được dịch qua 21 ngày. Chi cục Thú y tỉnh và chính quyền tỉnh vẫn đang khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch một cách đồng bộ và triệt để. Tuy nhiên, muốn dập tắt được dịch LMLM thì còn tùy thuộc rất nhiều vào ý thức , trách nhiệm và sự phối hợp của người dân".   Ông Lê Đắc Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh Thái Nguyên.

Hơn 2 tháng nay, chính quyền, cán bộ thú y và nhân dân huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên khổ sở vì dịch LMLM. Hiện tại, 23/23 xã có gia súc bị mắc bệnh với tổng số hơn 2.000 con, gần 1.400 con đã chết và bị tiêu hủy, hiện vẫn còn hơn 400 gia súc đang trong quá trình cách ly theo dõi.

 

Là gia đình thuộc diện khó khăn, ông Hứa Văn Khê (Phú Đình, Định Hóa, Thái Nguyên) dùng số tiền gia đình vay mượn và tích cóp được gần 3 triệu đồng để mua đàn lợn 5 con về tăng gia sản xuất. Thế nhưng khó khăn chồng chất khó khăn khi đàn lợn của ông "dính" dịch. Lợn vẫn ăn uống nhưng nằm bẹp một chỗ và gày nhanh như róc thịt. Ông Khê buồn rầu: "Có bao nhiêu tiền của đổ hết vào đàn lợn, giờ chúng ốm thế, tiếc lắm chứ nhưng vẫn phải gọi cán bộ thú y xã đến tiêu hủy thôi". Đàn lợn chỉ có 1 con bệnh nhưng phải tiêu hủy cả đàn thử hỏi ai mà không xót?

 

Định Hóa là huyện miền núi, lại là vùng đặc biệt khó khăn, người dân chủ yếu trông vào mấy sào ruộng để mưu sinh nên trâu, bò, lợn là những vật nuôi chính giúp người dân cải thiện cuộc sống. Anh Hoàng Văn Biên cũng ở xã Phú Đình, chủ trang trại nuôi trâu, bò, dê cũng đang dở khóc dở mếu. Trang trại nhà anh Biên có 45 con cả trâu, bò, dê với 50% số tiền vốn phải vay ngân hàng.

 

Trước Tết, anh vay thêm 30 triệu đồng để mua 7 con bò mẹ với hy vọng sau Tết bò đẻ, gia đình sẽ trả được hết số tiền còn nợ và mở rộng quy mô của trang trại. Tuy nhiên, tiền lãi chưa thấy đâu nhưng mỗi tháng anh vẫn phải bỏ ra hơn 200.000 đồng để trả lãi ngân hàng và đang đứng trước nguy cơ mất trắng vì dịch LMLM "ghé thăm". Hiện tại, anh Biên đã mất 4 con bò, 2 con trâu và 2 con dê.

 

Không chỉ có người chăn nuôi lao đao mà cán bộ thú y các huyện, thị xã có dịch cũng vất vả không kém. Anh Khiêm, Trưởng thú y xã Phú Đình, ngán ngẩm: "Hầu như ngày nào cũng có trâu, bò chết, dân gọi là mình phải có mặt kiểm tra và tiến hành lập biên bản tiêu hủy ngay. Có nhiều hôm trời mưa, phải đi bộ 3 - 4 km đường lầy lội, thậm chí leo lên đồi dốc trơn để giúp dân tiêu hủy".

 

Thịt bán "chui"  ngay giữa vùng dịch

 

Nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có quy định cấm giết mổ và buôn bán thịt trâu, bò, dê trong các vùng có dịch và vận chuyển các loại thực phẩm cấm qua vùng dịch.

 

Công an viên xã Phú Đình lập biên bản trường hợp vận chuyển thịt lợn từ vùng dịch sang Tuyên Quang.

Thịt lợn, trâu, bò bị cấm nên người dân vùng dịch chuyển sang sử dụng các loại thực phẩm khác thay thế như gà, cá hay thịt ngựa trong bữa ăn gia đình mình. Tuy nhiên, do diễn biến dịch phức tạp, thời gian cấm lâu nên thực phẩm thay thế đã thừa cơ tăng giá. Cụ thể, thịt gà đã tăng từ 60.000/kg lên 80.000 - 90.000/kg; thịt ngựa tăng từ 110.000/kg lên 160.000/kg nên cả người dân lẫn các hộ kinh doanh đều gặp khó khăn. Chị Hương bán hàng cơm, phở tại chợ Bình Yên, Định Hóa chán nản: "Thịt lợn cấm rồi mình chỉ dùng thịt gà để bán hàng, nhưng ăn mãi một thứ khách lại chán". Có lẽ bởi thế nên người ta lén lút quay lại giết mổ, sử dụng các loại thịt đang bị cấm.

 

Mới đây, xã Phú Đình đã lập biên bản một vụ vận chuyển thịt lợn từ vùng dịch sang Tuyên Quang, tịch thu hơn 40kg thịt, phạt hành chính trên 1 triệu đồng. Việc chính quyền thắt chặt kiểm tra, xử phạt nghiêm khắc những trường hợp vi phạm nên đã hạn chế được phần nào việc vận chuyển thực phẩm cấm ra khỏi vùng dịch. Tuy nhiên, một số tiểu thương vẫn bất chấp dịch để giết mổ và bán thịt "chui".

 

"Họ không bày bán đâu, phải đến tận nhà mới mua được hoặc mình có nhu cầu thì họ trực tiếp mang đến tận nhà cho. Nhưng chỉ bán cho người quen thôi đấy", anh Mạnh, người dân xã Thanh Định, huyện Định Hóa nói nhỏ với chúng tôi. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, từ tờ mờ sáng, thị trường buôn bán thịt "chui" đã rất sôi động. Người có nhu cầu mua thịt đến các lò mổ từ lúc còn tối trời, việc mua bán chỉ đến khoảng 7- 8 giờ sáng là kết thúc để tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng.

 

Nói về việc này, chị Nhung, một tiểu thương bán thịt lợn tại chợ Đu, Phú Lương, Thái Nguyên thản nhiên như không: "Thịt lợn cấm thì mình chuyển sang bán thịt ngựa nhưng cũng chỉ được gần tháng vì hàng khan hiếm lắm. Muốn duy trì việc buôn bán, mình thịt lợn bán tại nhà, nhưng đảm bảo toàn lợn khỏe thôi".

 

Ai đảm bảo được rằng thịt lợn trong vùng dịch lại "an toàn" ngoài ý thức chủ quan của những người buôn bán thịt? Thế nhưng, người dân sử dụng loại thịt này vẫn mặc, bởi với họ hậu quả chưa diễn ra ngay nên chưa biết sợ. Bởi vậy, thịt cấm vẫn có "đất" sống(?).

 

Báo cáo của Chi cục Thú y tỉnh Thái Nguyên, từ ngày 27/12/2010 đến ngày 21/3/2011, đã có 5.643 hộ của 154 xã, 9/9 huyện/ thị có gia súc bị mắc bệnh LMLM với tổng số là 20.424 con. Trong đó, số gia súc chết và tiêu hủy là 15.049 con; 3.056 con trâu, nghé và 215 con bò bê được cách ly theo dõi.

 

Ma Linh