Đề xuất thu phí ùn tắc ở Hà Nội: Vẫn "bắt cóc bỏ đĩa"

Các chuyên gia đặt câu hỏi về việc Sở GTVT Hà Nội sẽ thu phí như thế nào?

Theo tiến sỹ luật Vũ Thái Hà, Công ty Luật TNHH YouMe (Kim Mã, Hà Nội), đề xuất này khó có tính khả thi ngay lập tức trong khi đó việc xử lý ùn tắc ở Hà Nội đang đòi hỏi phải giải quyết từng ngày, từng giờ.

Về tính pháp lý, đề xuất này phải phù hợp với quy định về phí và lệ phí. Bộ GTVT phải ghi nhận cùng các bộ, ngành tổng hợp trình Chính phủ, Chính phủ trình lấy ý kiến Quốc hội.

Về mặt thực tế giao thông ở Hà Nội, TS Thái Hà đặt câu hỏi với đơn vị đề xuất là sẽ thu phí như thế nào? Thu ở những đâu?

“Ở Singapore họ thu phí tự động, còn mình có thu phí tự động được không? Nếu không thu phí tự động được thì không bao giờ giải quyết được ùn tắc.

Ở Hà Nội có quá nhiều ngõ ngách nên việc thu phí sẽ gặp khó nếu không có hệ thống thu tự động. Ví dụ nếu lấy phố Trần Hưng Đạo để thu phí thì người dân có đến cả trăm đường, ngõ, ngách để ra phố này. “Vậy anh thu phí như thế nào khi phương tiện ở Hà Nội chủ yếu vẫn là xe máy?" – TS Hà nói.

Ngoài ra, TS Hà còn chỉ ra rào cản về mặt quy hoạch, TS Hà cho rằng, với quy hoạch và thực hiện quy hoạch ở Hà Nội thì khó có thể giải quyết ùn tắc nếu không có hệ thống giao thông công cộng ngầm dưới lòng đất.

Việc Hà Nội hình thành một số tuyến đường sắt đô thị cũng chẳng khác nào mở thêm một tuyến đường mới, vẫn chiếm diện tích bề mặt vốn đã quá eo hẹp.

Về hạ tầng, TS Hà cho rằng, ùn tắc ở Hà Nội một phần do hạ tầng giao thông đang yếu kém nên việc đánh phí vào dân liệu có công bằng.

“Dân đã chịu rất nhiều loại phí rồi, tại sao cứ phải nghĩ ra việc áp phí lên người dân trong khi ùn tắc một phần do hạ tầng đang yếu kém.

Đơn cử riêng cái cầu Chương Dương, mỗi ngày vào giờ cao điểm đã gây tổn thất cho người dân Hà Nội nói riêng và người tham gia giao thông nói chung biết bao nhiêu tiền (xăng, dầu, hao mòn…), thời gian mà không giải quyết sớm, nay lại nghĩ ra việc tính phí khi phương tiện vào khu vực ùn tắc.

TS Hà khẳng định, Hà Nội nếu không có đột phá trong giao thông công cộng ngầm thì sẽ sớm rơi vào khủng hoảng. Việc đưa ra các đề xuất cũng chỉ giải quyết tình huống và không xử lý được gốc rễ vấn đề.

Trước đó, thể hiện ý kiến trước đề xuất nêu trên của Sở GTVT Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Văn Thụ - nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch và Quản lý GTVT - đồng quan điểm với TS Thái Hà khi cho rằng, thuế, phí phải xuất phát trên nền tảng pháp luật của Nhà nước và luật nào quy định cái này?

Cùng đặt ra các vấn đề tương tự như Hà Nội sẽ thu phí như thế nào? Hà Nội nhiều ngõ ngách thì thu làm sao? Các trạm thu phí trên quốc lộ đã bỏ thu xe máy vì ùn tắc thì liệu Hà Nội có thu xuể hay không?

Một ý kiến khác của PGS.TS Nguyễn Văn Thụ thể hiện sự đồng quan điểm với TS Thái Hà là dù Hà Nội đã có hệ thống xe buýt công cộng nhưng cấu trúc phố phường vẫn mang đậm tính làng xã, ngõ ngách nên để đi từ nhà ra phố, người dân phải đi bộ cả cây số. Do vậy, nhiều người vẫn chọn phương tiện cá nhân thay cho xe buýt.

Và khi phương tiện công cộng chưa xử lý được vấn đề nêu trên thì phương tiện cá nhân vẫn chiếm ưu thế và Hà Nội tiếp tục lún sâu vào ùn tắc. Và nếu có phải mất phí thì dân vẫn phải đi và vẫn gây ra ùn tắc.

Minh Anh