Chuyện chưa kể trong những chuyến tàu Tết: “Chia xa” để… nối gần

Với họ, khi Tết đến cũng là lúc phải “hy sinh” “tình tư” để đem về niềm vui ngày đoàn tụ, lúc xuân về họ lại phải “chia xa” để nối gần những bờ vui. Họ chính là những “người lính” hoả xa, đảm trách nhiệm vụ lái tàu, trưởng tàu, nhân viên phục vụ hành khách trên các chuyến tàu ra Bắc – vào Nam.

 

Những cái Tết đặc biệt

 

Lái tàu Đỗ Trọng Quang đang hoàn tất các thủ tục trên đầu kéo xe lửa trước giờ lăn bánh.

 

Anh Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng tàu tuyến Hà Nội – Lào Cai kể lại một kỷ niệm: “Có dịp Tết trên chuyến tàu Lào Cai – Hà Nội, khi qua địa phận Yên Bái, trên tàu có một sản phụ tới kỳ sinh nở. Gia đình hành khách hoảng hốt không biết xoay trở ra sao, sản phụ thì bụng đau, miệng gào, Trưởng tàu phải thông báo trên hệ thống loa để “ứng cứu”. Ngay lập tức có mấy bác sỹ vốn là hành khách chạy tới. Trước sự giúp đỡ của các bác sỹ, sản phụ và gia đình đã đạt được tâm nguyện về nhà tận Hà Nội để sinh con”.

9 năm trong nghề, hơn 2 năm đảm trách nhiệm vụ trưởng tàu SE chạy tuyến Bắc - Nam, anh Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng tàu SE5/6 cho biết, Tết Tân Mão vừa qua là lần thứ 2 anh được đón giao thừa trên tàu. Khác với ngày thường, anh và hàng chục cán bộ công nhân viên, cùng hàng trăm hành khách đã được sống trong những phút giây đặc biệt. Họ cùng nhau đón giao thừa trên những khoang tàu hoả đang “xé” màn đêm trên đường ray Bắc - Nam.

 

Nói về kỷ niệm trong nghề gắn với ngày Tết, Trưởng tàu Nguyễn Mạnh Hà vẫn nhớ như in lần đầu tiên anh được đón giao thừa trên tàu. Tết năm 2006, anh phục vụ trên tàu TN1/2 xuất phát từ ga Sài Gòn vào đúng ngày 29/12 âm lịch. 4 năm trôi qua nhưng cái cảm giác bâng khuâng trong thời khắc giao thừa khi đoàn tàu chạy qua địa phận Thanh Hoá vẫn hằn in trong tâm trí của anh. Cảm giác nhớ nhà, nhớ người thân, nhớ vợ, nhớ đứa con gái bé bỏng đầu đời vẫn còn nguyên trong dòng ký ức.

 

“Đó là lần đầu tiên mình cảm nhận được không khí đặc biệt chưa từng có trong đời. Đi trao quà, chúc Tết hành khách rồi nhận lại lời chúc ân tình từ họ. Những nụ cười, những cái bắt tay ấm tình đầy xúc cảm trong giây phút giao thời đã giúp chúng tôi vơi đi nỗi nhớ nhà. Không nói ra nhưng ai trong đoàn cũng cảm nhận được rằng tuy xa gia đình nhỏ của mình nhưng lại được sống trong không khí của một “đại gia đình” mới”, anh Hà trải lòng.

 

Cùng đảm trách nhiệm vụ trưởng tàu chạy Bắc Nam, anh Nguyễn Công Thiên cho biết, theo lịch đã chốt, anh từ TPHCM về Hà Nội vào chiều 29/12 âm lịch và đúng chiều mùng 1 Tết, anh lại lên đường vào Nam. Nhà ở TP Vinh, cứ mỗi lần lên Ban nhận kế hoạch anh lại phải đi nhờ tàu ra Hà Nội. Với lịch chạy năm nay, anh không được đón Tết ở nhà, tranh thủ những ngày nghỉ cơ quan bố trí, anh đã lo tươm tất cho vợ con đón Tết ở quê. Lúc chúng tôi có mặt trên đoàn tàu Bắc - Nam xuất phát vào 15h45 tại ga Hà Nội cũng là lúc anh Thiên đang thắp nén nhang lên bàn thờ trong căn buồng nhỏ của mình trước giờ tàu lăn bánh. Anh cho biết, toa tàu dành cho nhân viên phục vụ toa xe là nơi đón giao thừa của anh chị em nhân viên. Trong căn buồng dành cho trưởng tàu, anh Thiên cho biết, lúc giao thừa, anh em sẽ tụ họp tại đây, dành cho nhau những lời chúc ân tình cho một năm mới an lành.

 

Trưởng tàu Nguyễn Công Thiên đi kiểm tra trước lúc khởi hành.

 

Còn với trưởng tàu Nguyễn Văn Tuấn, trong 28 năm chạy tàu, nhắc đến những kỉ niệm trong những chuyến tàu Tết anh quả quyết không thể nhớ hết. Tết năm 2009, tàu xuất phát từ Lào Cai, đến Yên Bái đúng vào giao thừa. Trên tàu có 4 hành khách người nước ngoài, sau khi nhận quà và lời chúc của ngành, họ tỏ ra rất bất ngờ. Họ đến Việt Nam du lịch vào đúng dịp Tết, về Hà Nội trong đêm 30 Tết và sau chuyến tàu giao thừa năm ấy họ hiểu nhiều hơn về phong tục đón Tết của người Việt.

 

Đón giao thừa trên đầu máy

 

Căn phòng nhỏ dành cho nhân viên toa xe đón Tết.

 

Không đông đúc như nhân viên phục vụ trên toa xe, mỗi tổ lái tầu chỉ có vẻn vẹn 4 người. Những cái Tết trên đầu máy hoả xa mà họ chia sẻ khiến người nghe không khỏi tò mò lẫn bùi ngùi cảm động. Có mặt trên đầu kéo xuất phát cùng mác tàu SE5/6 vào sáng 30/1 là tổ lái gồm lái tàu Đỗ Trọng Quang, Lương Ngọc Tuyến, phụ lái tàu Nguyễn Mạnh Hưng. Gần 19 năm gắn bó với buồng lái, lái tàu Đỗ Trọng Quang đã 6 lần đón giao thừa trên tàu, Tết Tân Mão vừa qua là lần thứ 7 anh xa tổ ấm của mình để đón giao thừa trên đầu máy hoả xa.

 

Để chuẩn bị cho lịch chạy tàu, trước Tết, lãnh đạo Xí nghiệp đầu máy Hà Nội đã bố trí cho các lái tàu thuộc những mác tàu xuất phát trong các ngày 29, 30, mùng 1, mùng 2 Tết được nghỉ trước ngày xuất phát để lo việc gia đình. Lái tàu Đỗ Trọng Quang cho biết, dù không có mặt ở nhà trong những ngày Tết nhưng ngành đã tạo điều kiện cho anh em lái tàu có sự chuẩn bị tốt nhất cho gia đình đón Tết, cùng đó ổn định, khích lệ được tâm lý anh em trong những ngày đón Tết trên tàu. Dịp Tết vừa qua, các anh còn được nhận quà, lời chúc từ lãnh đạo trước khi tàu lăn bánh, đặc biệt là những mác tàu xuất phát trong chiều 30 Tết.

 

Năm nay cũng như nhiều năm trước, trong lúc hàng triệu người dân Việt Nam vui vẻ đón giao thừa cũng là lúc các lái tàu được chút rảnh rang. Lái tàu Lương Ngọc Tuyến chia sẻ, thích nhất là đón giao thừa lúc tàu chạy qua những cánh đồng lúa. Lúc đó, người lái tàu không phải căng tai, mắt để đối phó với hiểm nguy rình rập như lái tàu qua phố, qua khu dân cư. Là lúc họ có thể có thời gian để thoáng qua trong đầu hình ảnh của vợ, con, cùng những người thân. Với họ, giây phút giao thừa trên đầu máy vỏn vẹn chỉ như vậy mà thôi.

 

Khi sẻ chia những suy nghĩ của mình, có lái tàu thẳng thắn nói rằng, là người Việt, không ai không muốn gần gia đình trong đêm 30. Buồn có, bịn rịn có, thậm chí có cả nước mắt trong những cái Tết đầu tiên nhưng đổi lại họ lại có niềm vui lớn lao, đó là góp phần nối lại hàng triệu những bờ vui cho hàng ngàn vạn du khách từ khắp mọi miền Tổ quốc.

 

Nhớ lắm bữa cơm chiều 30

 

Chiều 30 Tết, buổi chiều bịn rịn đầy ấm cúng, không khí đó trên những toa tàu giường như đặc biệt hơn. Không hối hả để khép lại một năm đầy bận rộn như những gì đang diễn ra trên những vùng quê tàu lăn bánh qua, trên những toa khách, nhân viên đường sắt bắt đầu chuẩn bị bữa cơm chiều cuối năm cho hành khách. Nhớ lại bữa cơm chiều 30 Tết, Trưởng tàu Nguyễn Mạnh Hà không khỏi bùi ngùi: “Khi nhân viên chuẩn bị đi bán bữa ăn tối, tôi và anh em đều thống nhất, với những hành khách không có tiền mua cơm, hay chỉ ăn qua bữa với đồ ăn nhanh mang theo thì cũng chuẩn bị cho họ một suất cơm tươm tất.

 

Trước những hoàn cảnh khó khăn, nhiều lúc chúng tôi rất muốn giúp đỡ hành khách nhưng lại “sợ”. Là trưởng tàu, trách nhiệm của tôi vừa phải đảm bảo việc kinh doanh nhưng cũng phải nắm được tâm tư tình cảm của anh chị em nhân viên cũng như hành khách để có sự phục vụ tận tình, chu đáo nhất. Khác với ngày thường, trong bữa cơm chiều 30, tuy không nói ra nhưng anh chị em trong đoàn không ai muốn nhìn bất cứ một hành khách nào không có khẩu phần ăn. Trong cái lý cần có cái tình cảm sẻ chia, với tôi, lúc đó, lợi nhuận không bằng tấm lòng cảm thông”.

 

Sau bữa cơm của hành khách, các nhân viên trên tàu mới có chút thời gian, không gian riêng cho mình. Bữa cơm tất niên của nhân viên trên tàu cũng được ngành chuẩn bị đầy đủ. Sự tươm tất trong buổi chiều đặc biệt, sự đồng cảm của những “người lính” cùng cảnh ngộ đã phần nào động viên tinh thần cán bộ công nhân viên ngày cuối năm. Trong toa tàu nhỏ, trong tiếng bánh xe lăn trên đường ray, ai nấy đều nghe rõ những lời chúc ân tình cùng tiếng cười rộn rã.

 

Công Tâm