Chợ quê mà lại độc quyền!

Dẫu không phổ biến nhưng thói quen này cũng đã lan rộng toàn cầu khi không chỉ Ngân hàng Trung ương các quốc gia mà cả đến các nhà tài phiệt nổi tiếng thế giới đều coi vàng như một “hầm trú ẩn” an toàn đối phó với các rủi ro về kinh tế - tài chính. Quý kim, từ lâu đã được “trọng vọng” theo đúng nghĩa của nó, nay lại càng trở nên có giá hơn khi kinh tế toàn cầu đối mặt với những biến động và sa sút khó lường. Vậy nên, không nhiều người bất ngờ khi có những thống kê sơ bộ cho thấy, lượng vàng tích trữ trong dân ở nước ta có thể lên tới hàng mấy trăm tấn trị giá nhiều chục tỷ USD.

Vàng quý là vậy nên được cất giữ như một tài sản an toàn thì cũng chẳng lạ. Cái lạ mới xuất hiện ở nước ta là những miếng vàng được người dân cất giữ kỹ càng đang có nguy cơ trở thành… cục sắt. Thì đó, mới đây tại TP Hồ Chí Minh đã xuất hiện tình cảnh người dân mang các miếng vàng thương hiệu SJC hơi bị móp méo, trầy xước đến bán lại cho các tiệm vàng nhưng bị… từ chối mua. Các tiệm vàng bảo rằng, do trước đây họ mua các miếng vàng dạng này với giá rẻ hơn nhưng khi mang đến bán cho chính doanh nghiệp đã sản xuất ra nó là SJC lại bị từ chối. Khi đại diện của SJC đăng đàn trả lời công luận thì đã tỏ: Họ không mua lại vàng đó vì không thể… dập lại nữa. Tất cả “lỗi” ở đây lại được “nhà vàng” đổ cho “cơ chế” và đẩy về phía… Nhà nước.

Ai cũng hiểu rằng, vàng là một loại hàng hóa đặc biệt, đặc thù. Trước đây cũng như hiện nay, người dân khó có thể tự dập ra vàng rồi tạo nên một cái chợ đặc thù để tự mua bán, trao đổi được. Các “nhà vàng” lúc bán ra cho người dân luôn kèm theo một điều kiện cũng rất đặc thù nữa: Sẽ mua lại với giá thị trường vào thời điểm người dân mang bán. Để đảm bảo cái gọi là “uy tín” và thậm chí cũng là một cách cạnh tranh thiếu lành mạnh, các “nhà vàng” còn tự cho mình cái quyền được quy định việc bán ra hay mua lại hàng của mình với giá cao hơn thương hiệu khác dù định lượng và chất lượng là như nhau. Ấy thế nhưng, cái “uy tín” được dập nổi trên mỗi miếng vàng đó, phút chốc bị chính “nhà vàng” đạp đổ chỉ vì một vài vết xước xát, móp méo?

Người thiệt hại cuối cùng là ai? Không ai khác ngoài dân. Giá lên hay xuống, doanh nghiệp đều luôn đảm bảo mức lợi nhuận của mình. Chấp nhận mua vàng, người dân đã bị thiệt. Bây giờ bán ra không được chỉ vì một vài sơ suất trong vận chuyển, bảo quản, thì miếng vàng trị giá hàng chục, hàng trăm triệu đồng trong tay người ta khác nào… cục sắt? Hàng chục triệu người dân có thể có vàng, mua vàng, bán vàng, trong khi đó chỉ có hơn chục “nhà vàng” đã là một bất lợi cho dân. Bây giờ, trong hơn chục “nhà vàng” đó, ông trùm chiếm tới trên 90% thị phần lại “gây khó” cho dân, hỏi còn gì khổ hơn?

Cơ sự cũng tại cái thị trường kiểu “chợ quê”. Mà cái “chợ quê” này lại là “chợ quê độc quyền” nên dân khổ càng khổ hơn!

Thường Sơn