“Cấm” sử dụng chung cư làm văn phòng: Dân tán thành, doanh nghiệp băn khoăn

 

Hiện có hai luồng dư luận trái chiều về công văn này. Tuy nhiên, dù phản đối hay đồng tình thì các ý kiến đều cho rằng, với thực trạng hiện nay, quy định này sẽ khó khả thi.

 

Cần một lộ trình dài hơi

 

Việc sử dụng chung cư làm văn phòng khá phổ biến tại các thành phố lớn (chụp tại nhà N2D khu Trung Hòa - Nhân Chính - Hà Nội). Ảnh: Chí Cường

Theo công văn số 2544 của Bộ Xây dựng gửi 6 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Nghệ An, Thanh Hoá, hiện nay, một số căn hộ nhà chung cư được chủ sở hữu chuyển đổi mục đích sử dụng từ nhà ở sang làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh là trái với mục đích sử dụng, không đảm bảo an toàn. Công văn khẳng định: “Pháp luật về quản lý sử dụng nhà chung cư không cho phép chủ sở hữu nhà ở sử dụng hoặc cho người khác sử dụng phần sở hữu riêng trái mục đích quy định”. Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương kiểm tra, trường hợp văn phòng không đảm bảo điều kiện làm việc theo Quy chuẩn xây dựng và Tiêu chuẩn quy định thì phải có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.

Công văn này đang được dư luận xem là quy định “cấm sử dụng nhà chung cư làm văn phòng” của Bộ Xây dựng và lập tức trở thành tâm điểm chú ý, gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận. Những ý kiến phản đối cho rằng, trước khi đưa ra một quy định mới, cơ quan quản lý cần phải có những số liệu thống kê chính thức và công khai để dư luận nắm rõ. Chẳng hạn, hiện nay tại các địa phương có bao nhiêu doanh nghiệp thuê chung cư làm văn phòng? Trong trường hợp nếu những đơn vị này phải thuê mặt bằng khác thì nguồn cung văn phòng mới ở đâu? Giá thuê liệu có cao hơn không? Mức cao hơn bao nhiêu và ảnh hưởng đến thị trường như thế nào? Trong trường hợp “lệnh cấm” được thực thi ngay lập tức, Nhà nước có giải pháp nào để hỗ trợ cho các doanh nghiệp đang thuê chung cư làm văn phòng chuyển địa điểm...

Thực tế hiện nay, nhiều căn hộ chung cư đang được sử dụng kết hợp vừa làm văn phòng vừa làm nhà ở hoặc dùng chuyên biệt làm văn phòng. Đến các khu chung cư tại Hà Nội như Mỹ Đình, Trung Hoà – Nhân Chính, Nguyễn Chí Thanh... ta có thể dễ dàng bắt gặp những văn phòng xen giữa các khu chung cư như thế. Tiến sỹ, Luật sư Phạm Liêm Chính, Trưởng văn phòng Luật PLC (Hà Nội) cho rằng, người có nhà cho thuê hay các doanh nghiệp đang thuê văn phòng tại chung cư sẽ gặp khó khăn với quy định mới này. Bản thân chính quyền địa phương có thể sẽ gặp không ít khó khăn khi ngay lập tức áp quy định này. “Theo tôi cơ quan quản lý nên có một lộ trình dài hơi. Chẳng hạn, như giãn thời gian thực hiện ra vài năm để thanh lý các hợp đồng thuê nhà hiện tại và để người dân có bước chuẩn bị chuyển hướng thuê hoặc kinh doanh”, ông Chính nói.

Phù hợp thông lệ quốc tế

Tuy nhiên, đa số những người dân đang ở các chung cư và nhiều chuyên gia trong ngành được hỏi lại tỏ ý tán thành vấn đề đặt ra ở công văn này. Những người ủng hộ cho rằng quy định này là phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc tách biệt nhà ở chung cư và văn phòng nhằm đảm bảo an ninh, trật tự, giữ gìn không gian sống lành mạnh cho người dân ở chung cư. “Các nước trong khu vực như Singapore, Thái Lan, Philippines... không nước nào cho phép sử dụng căn hộ chung cư để làm văn phòng. Các nước trên thế giới cũng không nước nào làm như ta cả. Mỗi loại nhà có công năng sử dụng riêng, không thể dùng nhà ở làm văn phòng được”, TS Tô Thị Toàn, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội nói. Bà Toàn phân tích, việc xây dựng và thiết kế một toà nhà để ở và một toà nhà văn phòng là hoàn toàn khác nhau. Với loại nhà hỗn hợp cả văn phòng lẫn nhà ở thì cũng phân ra các khu riêng biệt và có các tính toán cụ thể chi tiết mọi mặt về hạ tầng kỹ thuật. Việc sử dụng nhà ở chung cư làm văn phòng có thể gây ra tình trạng quá tải so với thiết kế và công năng của căn hộ chung cư.

Những người dân sống trong các tòa nhà chung cư cao tầng cũng phàn nàn về tình trạng, các công ty đến thuê làm văn phòng làm gia tăng sức ép lên hạ tầng cơ sở. “Thang máy lúc nào cũng đông, ồn ào, người ra vào tấp nập, người dân phải cảnh giác hơn, chịu phiền phức hơn và dễ bị căng thẳng hơn”, anh Phong, 34 tuổi, ở nhà 17T9 khu đô thị Trung Hoà – Nhân Chính (Hà Nội) phàn nàn. Những người phản đối lý luận, một căn hộ thường chỉ thiết kế cho một gia đình ở với số người hạn chế. Tuy nhiên, một công ty thì có thể có tới hàng chục nhân viên, chưa kể khách đến làm việc. Điều đó có thể dẫn đến quá tải cho hạ tầng: lưới điện, hệ thống phòng cháy chữa cháy, nước sạch... “Riêng chuyện nhiều lúc không có chỗ để xe đã bực mình rồi”, anh Phong nói. Mặt khác, theo phân tích của các chuyên gia, chính tình trạng buông lỏng quản lý chung cư hiện nay có thể đã tiếp tay cho những người đầu cơ các căn hộ chung cư để cho thuê làm văn phòng. Khi quy định này có hiệu lực, áp lực cầu về chung cư có thể sẽ giảm vì đầu cơ chung cư sẽ bớt hấp dẫn hơn. Người đầu cơ chỉ có thể dùng để ở, cho người khác thuê lại hoặc để trống chứ không thể cho thuê làm văn phòng với giá cao như bây giờ.

 

Các doanh nghiệp sẽ khó khăn “Tôi cho rằng đây là một ý tưởng tốt của Bộ Xây dựng. Rõ ràng với chủ trương này, Bộ Xây dựng muốn tạo một môi trường ở thực sự an toàn, lành mạnh và hiện đại cho người dân. Tuy nhiên, thực tế nhiều chung cư cả cũ và mới hiện nay đang được sử dụng để mở văn phòng. Ở đó có thể cả chủ sở hữu căn hộ lẫn những người thuê lại sử dụng vừa làm nơi ở vừa làm văn phòng. Nếu giả sử đến một thời điểm nào đó chúng ta lập tức cấm người dân không được sử dụng chung cư làm văn phòng sẽ dẫn đến tình trạng người ta đổ xô đi thuê địa điểm mới. Khi đó giá văn phòng cho thuê sẽ tăng cao. Doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn. Tôi cho rằng nếu cấm thì cần phải có một lộ trình cụ thể. Chẳng hạn, với các chung cư mới đưa vào sử dụng, có thể cấm hoàn toàn. Với các chung cư cũ, chung cư đã sử dụng làm văn phòng, cần phải có một lộ trình nhất định để họ có thời gian để di chuyển địa điểm. Mặt khác, tôi cũng cho rằng nếu có thể, nên cân nhắc quy định cụ thể các loại hình kinh doanh có thể đặt trong căn hộ chung cư chứ không nhất thiết phải loại trừ tất cả”. Tiến sỹ Đỗ Thị Loan - Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản TP HCM   Công văn của bộ xây dựng là đúng “Bộ Luật Dân sự mang tính chất chung, điều chỉnh chung, nhưng đi vào từng lĩnh vực cụ thể thì có các luật chuyên ngành riêng. Như trong lĩnh vực xây dựng, Bộ Xây dựng có thể ra các văn bản, quy định làm sao không vi phạm nguyên tắc chung là được. Tôi đồng ý là nhà của anh, tài sản của anh thì anh có quyền định đoạt, mua, bán, cho thuê, tặng... Nhưng trong một khu nhà chuyên để cho dân ở, thì mục đích sử dụng của nhà đó để ở, nếu dùng làm văn phòng, đương nhiên là sai mục đích. Các chung cư hiện đại cũng phân ra khối văn phòng, khối dân cư riêng. Nhưng thực tế, thuê văn phòng tại các khu dân cư có thể giá sẽ rẻ hơn dẫn đến tình trạng dân cư và văn phòng cùng chung một chỗ. Nhưng như vậy là đã sử dụng không đúng công năng. Tôi cho rằng, công văn của Bộ Xây dựng là đúng”.  Tiến sỹ, Luật sư Phạm Liêm Chính - Trưởng văn phòng Luật PLC (Hà Nội)

 

Đắc Kiên