Bộ trưởng Trương Đình Tuyển và bài thơ tình chưa kịp đặt tên

Nụ hôn muộn màng trên mái tóc

Hơn 40 năm trước, chàng sinh viên Trương Đình Tuyển thầm yêu một cô bạn cùng lớp. Tình yêu thuở học trò thiêng liêng, trong trắng và cũng đầy lãng mạn, dù chỉ trong tâm tưởng. Cho đến tận ngày ra trường, chàng trai ấy vẫn không một lần dám thổ lộ. Rồi chiến tranh xảy ra, cậu sinh viên lên đường ra trận mang theo trong lòng mối tình đơn phương. Và cũng từ đấy, họ bặt tin nhau.

Khi cuộc chiến kết thúc, cả hai đều đã lập gia đình. Một buổi chiều cuối năm 1979, bất ngờ họ gặp lại nhau ở một bến xe buýt. Tối hôm đó, họ lang thang trên các phố phường Hà Nội và chị đã thú nhận rằng ngày ấy, chị rất yêu anh, chỉ chờ đợi anh ngỏ lời nhưng không hiểu sao anh cứ im lặng. Chàng bộ đội Trương Đình Tuyển đã bần thần trước lời thú nhận của cô  bạn cùng lớp. Trước phút chia tay, anh chỉ dám nhẹ nhàng hôn lên mái tóc chị.

Cuộc gặp gỡ diễn ra chóng vánh nhưng khiến chàng lính Trương Đình Tuyển rất xúc động. Suốt đêm ấy, anh trằn trọc và gần sáng thì vùng dậy làm thơ. Bài thơ ấy được viết liền một mạch, không hề sửa chữa. Và cho đến bây giờ, bài thơ ấy vẫn chưa được đặt tên.

...  

Tuổi hai mươi đôi môi đỏ mọng
Em trao cho ai những chiếc hôn đầu
Dẫu rất yêu em
Anh chỉ được hôn lên mái tóc
Cái e ấp này chẳng tại anh đâu
Hương nước gội thơm từng nỗi nhớ
Những năm tháng
Có phải đất quê mình
Sâu nghĩa nặng tình
Nên chi màu mỡ
Lọc nước trong gội tóc em xinh

Em mang hình ai
Lung linh đôi mắt
Em cười cho ai
Rạng ngời khuôn mặt
Chẳng có anh đâu
Trong khúc tâm tình
Ngay cả mái tóc xanh này cũng chẳng trọn cho anh

Sóng gợn lòng em
Đau từng cơn tóc
Mang nỗi buồn riêng
Tóc vợi dần đi
Để được buồn vui cũng chịu mùa tóc rụng
Tóc phải chuyển màu cho em nghĩ suy
Gặp lại em rồi
Hôn lên mái tóc
Áp môi tìm hơi ấm những ngày xa
Năm tháng trôi đi
Em đã tới cho biết trời đất lạ
Anh vẫn nhận ra hương nước gội quê nhà
Thương sâu nhất là tình thương mái tóc
Thân mảnh mai chịu mưa dập nắng dồn
Sao lại nỡ tính sợi còn, sợi mất
Trên mái tóc này
Anh đã ghé môi hôn.

Ông ngậm ngùi bảo: “Trong tất cả các lĩnh vực, mình đều mạnh dạn nhưng trong chuyện tình yêu, mình lại rất nhát. Mọi cái còn có thể đo đạc, tính toán và còn đặt quyết tâm được chứ trong tình yêu thì chịu, vì nó chẳng bao giờ phụ thuộc vào ý chí chủ quan nên không biết thành hay bại. Mà mình là người rất sợ thất bại. Đấy là điểm yếu của mình”. Có lẽ ít ai nghĩ Bộ trưởng Trương Đình Tuyển là nhà thơ và cũng chẳng bao giờ ông cho mình là nhà thơ. Thế nhưng, nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo sau khi đọc thơ Trương Đình Tuyển, đã phải thốt lên rằng, Trương Đình Tuyển làm thơ rất chuyên nghiệp! 

Vào WTO giống như người đi... lấy vợ!

Thời điểm cuối năm 2006, đầu năm 2007 này, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển là nhân vật được báo chí nhắc đến nhiều nhất. Quá trình đàm phán gia nhập WTO kéo dài suốt 11 năm, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển được coi là người khép lại cánh cửa đàm phán, góp phần đưa Việt Nam chính thức trở thành thành viên WTO. Thế nhưng, lúc nào ông cũng bảo: “Gia nhập WTO thì mình là cái chủ trương, là cái gậy để chống lúc khó khăn. Còn công việc, anh em họ làm cả đấy chứ. Mỗi người một lĩnh vực chuyên môn, họ thông thạo, chứ cái anh lãnh đạo, chỉ khi cần mới phải quyết thôi. Mấy lần anh em đề xuất nhận huân chương nhưng mình bảo từ từ đã. Anh em họ vất vả, để họ nhận trước. Ngay cả dạo hoàn thành đàm phán với Mỹ, nhiều bạn đọc của các báo gửi thư động viên, chúc mừng, mình cũng chỉ viết một cái thư chung và nói rằng đây là công sức của nhiều người cả trong đoàn lẫn ở nhà chứ đâu phải của riêng mình”.  

Ông bảo, khi về hưu có thời gian, ông sẽ viết lại chuyện đàm phán gia nhập WTO. Ôn lại quãng thời gian này, có những lúc tưởng chừng như đàm phán thất bại, vị Bộ trưởng bảo: “Vào WTO giống như người... lấy vợ. Muộn một tí có khi lại tốt”. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, trong lần đến thăm người đồng hương làm Bộ trưởng hồi đầu năm Đinh Hợi thì bảo, không hiểu sao ông Tuyển rất hay ví công việc với chuyện lấy vợ?! Còn vị Bộ trưởng thì tâm sự rằng, khi về hưu, sẽ không chỉ viết lại chuyện gia nhập WTO mà còn in một tập thơ gồm ba phần. Phần một là với mọi người, tức là loại thơ “thời sự  - xã hội”. Phần hai là với một người. Phần thứ ba là với mình. 

Bộ trưởng Trương Đình Tuyển đã tự phác hoạ về mình như sau:  

“Không đa mang cũng phong trần
Không đam mê cũng đôi lần liêu xiêu”

Bùi Hoàng Thiên Vân