Hà Nội
23°C / 22-25°C

Tố Hữu: Nhiều duyên nợ với những người tên...Thanh

Thứ sáu, 16:23 22/02/2008 | Giải trí

Sinh thời, nhà thơ Tố Hữu đã từng nhận xét với phu nhân của mình, rằng đời ông không hiểu sao lại có rất nhiều duyên nợ với những người tên... Thanh.

Đó là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, bạn đồng hương và bạn chiến đấu của ông; bà Nguyễn Thị Thanh, bạn đời của ông, và nhà phê bình văn học Hoài Thanh - bạn văn của ông.

Nhiều người đã biết, mặc dù sinh ra tại Hội An (Đà Nẵng), song quê nội của nhà thơ Tố Hữu lại ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Làng Phù Lai, quê nội ông cùng thuộc xã Quảng Thọ với làng Niêm Phò của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, và hai làng chỉ cách nhau một con sông Bồ.

Trong hồi ký "Nhớ lại một thời" (NXB Hội Nhà văn, 2000), Tố Hữu đã kể lại một chuyện "chết cười" về việc những năm đầu tham gia hoạt động Cách mạng, nghe tin ở làng Niêm Phò "có anh nông dân khí khái, dám đấu tranh với cường hào", chàng trai tuổi chưa đến đôi mươi là ông khi ấy đã lân la sang làm quen với ý hướng định "tuyên truyền giác ngộ" cho "anh nông dân".

Ai ngờ sau đó, qua sự giới thiệu của tổ chức, ông mới té ngửa rằng "anh nông dân" Nguyễn Chí Thanh là "thượng cấp" của ông, và đang giữ cương vị... Bí thư Tỉnh ủy. Qua "sự cố" trên, Tố Hữu "vừa buồn cười vừa ngượng, và cũng thấy rõ đức tính kín đáo và trầm tĩnh của anh".

Với Nguyễn Chí Thanh, Tố Hữu đã thể hiện tình cảm của mình ít nhất là qua 3 bài thơ. Bài "Nhớ đồng" viết năm 1939 có đề từ "Tặng Vịnh" chính là bài thơ ông viết tặng người bạn đồng hương - chiến đấu nói trên (Vịnh là tên thật của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh; sau này ông dùng để đặt cho con trai).

Bài "Tiễn đưa" viết năm 1964 vốn có lời đề từ "Tặng bạn thơ Th." sau này cũng đã được tác giả viết lại cho rõ là "Tặng anh Nguyễn Chí Thanh".

Đặc biệt, bài "Một con người" viết ngày 7/7/1967, là bài Tố Hữu giãi bày cảm xúc của mình trước sự ra đi đột ngột của vị Đại tướng đức độ và tài ba. Bài thơ có những đoạn nghẹn ngào, bi tráng: "Tôi chẳng buồn đâu, chỉ nhớ Anh/ Mắt không muốn khóc, lệ vòng quanh/ Nước non đau xót như lòng mẹ/ Mất một người con: Nguyễn Chí Thanh" và "Ở đâu nghèo đói, gọi xung phong/ Lon nước mo cơm, lội khắp đồng/ Ở đâu tiền tuyến kêu Anh đến/ Vượt núi băng rừng, lại tiến công".

Tố Hữu nhớ lại: "Sau khi họp bàn xong, anh Thanh được lệnh trở lại miền Nam. Trước khi lên đường, anh ghé thăm tôi. Lúc ra về, anh bắt tay tôi: "Thôi, mai tau đi nhé!". Không ngờ, tối hôm ấy anh qua đời, vì bị nhồi máu cơ tim... Cái chết của anh Thanh là một tổn thất lớn cho Đảng ta, nhất là vào thời điểm quan trọng này. Tôi đã viếng Anh bằng bài thơ "Một con người".

Cũng trong hồi ký "Nhớ lại một thời", Tố Hữu đã dành một số trang để nói về phút nên duyên của ông với bà Nguyễn Thị Thanh, người sau này là phu nhân của ông. Có thể nói, như tiền định, họ đã đến với nhau một cách chóng vánh.

Lần đầu tiên đứng nói chuyện riêng với  một người con gái, chàng nhà thơ khi ấy 27 tuổi đã vào thẳng vấn đề: "Tôi rất mến Thanh, không biết ý Thanh thế nào", và "Ai cũng bảo tôi và Thanh đẹp đôi đấy". Khi nghe người con gái đáp: "Anh liều thật. Lỡ không đồng ý thì sao?", chàng nhà thơ biết là người con gái "tình trong như đã, mặt ngoài còn e", bèn cầm tay cô và nói như kết luận: "Thế là xong nhé. Ta tính ngày cưới đi thôi".

Trong sự nghiệp thi ca của Tố Hữu, bạn đọc rất hiếm gặp những bài... thơ tình. Và phần "ít ỏi" trong đề tài này, ông đều dành tặng vợ. Đó là các bài "Sợ" viết năm 1947 và bài "Mưa rơi" viết năm 1948.

Bài "Mưa rơi" với những câu đầy âu yếm, thể hiện tình cảm của đôi vợ chồng son "Mưa rơi đầm lá cọ/ Mái tóc em ướt rồi/ Đôi má em bừng đỏ/ Muốn hôn quá... mà thôi/ Sợ em mình xấu hổ/ Cầm hai bàn tay nhỏ/ Xa nhau chẳng muốn rời" sau này đã được nhạc sĩ Trần Hoàn phổ thành một ca khúc khá phổ biến.

Như ở phần đầu bài đã nói, với Tố Hữu, nhà phê bình văn học Hoài Thanh là một bạn văn. Thật ra, còn có thể nói thêm: Hoài Thanh chính là người từng được Tố Hữu "giới thiệu tham gia Cách mạng" (như trong một bản lý lịch tự thuật, Hoài Thanh đã khẳng định).

Trong nhìn nhận của Hoài Thanh, Tố Hữu không chỉ là người có vai trò quan trọng trong việc khích lệ, động viên ông đến với Cách mạng, tin vào Cách mạng, mà còn là một nhà thơ lớn của thời đại, sự xuất hiện của thơ Tố Hữu là "một may mắn" với dân tộc ta.

Khi Hoài Thanh còn sống, tất cả các tập thơ được xuất bản của Tố Hữu đều được nhà phê bình cự phách này trân trọng viết bài giới thiệu, bình luận. Trong bản lý lịch tự thuật vừa nhắc tới, Hoài Thanh cũng đã nhận xét mình "đã góp phần phát huy tác dụng của thơ Tố Hữu....".

Ngoài những bài phê bình tiểu luận nói trên, thi thoảng ông còn viết thư trực tiếp gửi Tố Hữu khi ông đảm trách cương vị Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (tức Phó Thủ tướng Chính phủ), góp ý không chỉ về chuyện thơ mà còn về các vấn đề quốc kế dân sinh...

Có thể nói, tuy là “Thanh”, song cả ba con người vừa nhắc tới trên, ở những góc độ khác nhau, đều để lại những dấu ấn rất "Đậm" trong cuộc đời của nhà thơ Tố Hữu.

Theo Phạm Nhật Linh
Văn Nghệ Công An

kimvan
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

Giải trí - 3 giờ trước

Mối quan hệ giữa HLV Troussier và Quang Hải gây chú ý sau khi ông Troussier nhất quyết không cho Quang Hải vào sân trận thua Indonesia.

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Giải trí - 4 giờ trước

Chu Thanh Huyền diện thiết kế được làm từ loại ren nhập đắt đỏ cùng chiếc voan dài 2m khi sánh bước bên chú rể Quang Hải.

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

Giải trí - 5 giờ trước

GĐXH - "Đến giờ tôi cũng không tính tới chuyện lập gia đình nữa. Tôi cho rằng nên nghĩ thoáng một chút, đừng quan niệm phải có gia đình mới là hạnh phúc. Còn nếu sau này không thể tự chăm sóc bản thân, tôi sẽ chọn nhà dưỡng lão", NSND Đức Long chia sẻ.

Tuổi U60 của 'mỹ nhân ảnh lịch' thập niên 90: Sống bình yên bên chồng doanh nhân kín tiếng

Tuổi U60 của 'mỹ nhân ảnh lịch' thập niên 90: Sống bình yên bên chồng doanh nhân kín tiếng

Giải trí - 5 giờ trước

GĐXH - Hiền Mai được mệnh danh là "mỹ nhân ảnh lịch" nổi tiếng trong làng giải trí những năm 90. Hiện tại, khi đã qua thời kỳ đỉnh cao, cuộc sống của chị thay đổi như thế nào?

Tuổi xế chiều của 2 nghệ sĩ đất Bắc: Sống giản dị, thích chăm sóc vườn tược dù không thiếu tiền

Tuổi xế chiều của 2 nghệ sĩ đất Bắc: Sống giản dị, thích chăm sóc vườn tược dù không thiếu tiền

Giải trí - 6 giờ trước

Dù kinh tế khá giả thậm chí là giàu có nhưng 2 nam nghệ sĩ đất Bắc vẫn chọn lối sống giản dị, hòa vào thiên nhiên.

Cận cảnh chiếc xe 16 tỷ đi đón dâu của cầu thủ Quang Hải

Cận cảnh chiếc xe 16 tỷ đi đón dâu của cầu thủ Quang Hải

Giải trí - 8 giờ trước

GĐXH - Quang Hải mới đây đã khiến khán giả đã chú ý khi chuẩn bị xe 16 tỷ để đi đón dâu. Đây là chiếc xe mang nhãn hiệu Rollroyce được trang trí rất đẹp với hoa tươi sang trọng.

Lương Thu Trang từng bị chê khó gần, ghét chính mình khi vào vai phản diện

Lương Thu Trang từng bị chê khó gần, ghét chính mình khi vào vai phản diện

Giải trí - 9 giờ trước

Khi vào vai An Nhiên trong phim "Trạm cứu hộ trái tim", Lương Thu Trang cũng thấy lo lắng. Cô thậm chí cũng "dị ứng" với vai diễn phản diện của mình.

Hơn 3 năm hẹn hò với Trương Ngọc Ánh, Anh Dũng 'Sống chung với mẹ chồng' giờ ra sao?

Hơn 3 năm hẹn hò với Trương Ngọc Ánh, Anh Dũng 'Sống chung với mẹ chồng' giờ ra sao?

Giải trí - 10 giờ trước

GĐXH - Anh Dũng nổi tiếng là diễn viên của VFC một thời trong phim "Sống chung với mẹ chồng" cùng Bảo Thanh. Sau đó, anh Nam tiến và có tin hẹn hò cùng Trương Ngọc Anh. Hiện tại, cuộc sống của nam diễn viên điển trai ra sao?

Lâm Tâm Như hé lộ cách giáo dục con: Quyết nói không với điều này để con học cách chủ động

Lâm Tâm Như hé lộ cách giáo dục con: Quyết nói không với điều này để con học cách chủ động

Giải trí - 11 giờ trước

Lâm Tâm Như cho biết, Hoắc Kiến Hoa cũng có đôi lúc nhượng bộ con gái.

Phước Sang: Vua phim Tết, vỡ nợ bất động sản và nỗ lực làm lại từ 'tay trắng'

Phước Sang: Vua phim Tết, vỡ nợ bất động sản và nỗ lực làm lại từ 'tay trắng'

Giải trí - 13 giờ trước

Từng là ông bầu nổi tiếng một thời, có hãng phim riêng, được mệnh danh là "Vua phim Tết", Phước Sang lâm vào cảnh khốn khó sau khi ôm món nợ nghìn tỷ đồng.

Top