Thế giới dị thường trong "No country for Old men"

Tất nhiên phim dán nhãn R, hạn chế khán giả dưới 18 tuổi vì có quá nhiều cảnh bạo lực, chết chóc. Tên phim hay và nhiều ngụ ý: Người già không đất sống. Thật vậy: Không có đất cho những anh già quả đúng là lời cắt nghĩa đơn giản, ngắn gọn về một sự thật trần trụi mà cuộc sống muốn phơi bày. Con người lâu nay tưởng mình là bá chủ thế giới, là hạt nhân trung tâm điều khiển những phép qui đổi của tự nhiên nhưng rồi cũng có lúc và cũng đến lúc mệt mỏi, cạn kiệt và bất lực. Tác phẩm của anh em nhà Coen khá lập dị, khác thường về bố cục, lối kể chuyện, cách xây dựng nhân vật và không phải là bộ phim mà khi xem xong người ta có thể đứng dậy thở phào một cách khoan khoái. Tức là bạn phải ngẫm nghĩ một tí, cuối cùng thì nó là cái gì? Nó nói điều gì và người làm phim muốn nói điều gì?

Xếp đây là phim cao bồi cũng đúng mà hành động cũng được. Là phim cao bồi bởi có những người đàn ông quyết tâm thực hiện mục tiêu của mình như là cách để bảo toàn danh dự, là tiếng guitar thùng nhả từng tiếng chậm rãi, là bóng người đổ dài trên triền cát, ngược ánh mặt trời. Là phim hành động bởi sự gay cấn đến nghẹt thở, là máu đổ thành sông… Nhưng có vẻ như No Country For Old Men không chỉ dừng ở việc được nhìn nhận như bộ phim gay cấn, đầy rẫy những cảnh máu me. Một người đàn ông bình thường tình cờ nhặt được số tiền 2 triệu USD và quyết tâm giữ nó bằng mọi cách. Một kẻ sát nhân máu lạnh muốn cướp lại số tiền bất chính từ việc buôn bán ma túy. Họ rượt đuổi nhau để giành lại thứ không phải của mình. Tam giác được hoàn thiện với một viên cảnh sát già từng khoác trên mình bộ quân phục từ năm 25 tuổi, chạy lúp xúp sau hiện trường là những xác chết. Phim dường như không chuẩn bị sẵn một kết cục thế nào để thỏa mãn người xem, hoặc đi theo môtip quen thuộc. Nó đơn giản chỉ là thuật lại một câu chuyện và từ đó khiến mọi người phải suy nghĩ về những gì đang diễn ra. Lòng tham và sự thèm khát bạo lực rốt cuộc rồi sẽ ra sao? Rằng không ai là người quá tốt, quá xấu trên thế giới này.

Những con đường nhựa thưa vắng. Vùng sa mạc khô cằn. Những người đàn ông lập dị, ít nói di chuyển trên những chiếc xe bán tải. Những ngôi nhà gỗ một tầng không mấy kiên cố, khi cần người ta có thể tự nhiên dời khỏi nó để chuyển đến nơi khác. Đó là bối cảnh mà chúng ta thấy trong phim. Nó được giới thiệu là vùng biên giới phía Tây Texas nước Mỹ vào khoảng những năm 79, 80 của thế kỉ trước. Ba người đàn ông lần lượt hoàn thiện tính cách trên màn ảnh bằng mối liên hệ chặt chẽ, nhưng họ hầu như không bao giờ xuất hiện cùng nhau trên một khuôn hình. Viên cảnh sát tốt bụng luôn nỗ lực với công việc gắn liền với trọng trách là bảo vệ công dân yêu quí của ông. Chỉ tiếc rằng ông đã quá già. Llewelyn tội nghiệp bị số tiền bất chính chi phối sự sống còn cũng là gã trai già, nhìn chung là tốt. Và cho dù hành động tham lam quyết giữ số tiền là không đúng nhưng có vẻ như anh ta ngẫu nhiên được ủng hộ. Cuối cùng là tên sát nhân máu lạnh Chigurh, coi việc giết người và nhìn thấy máu đổ là một phần việc phải làm trong ngày. Mệt mỏi và tội lỗi, tất cả cuối cùng phải trả giá cho những việc làm của mình. Những cái giá không phải đắt mà là rất rẻ, phi lí đến nực cười.

No Coutry for Old Men được hoàn thành bằng những thủ pháp điện ảnh đơn giản nhất nhưng vẫn là bữa tiệc làm thỏa mãn thính giác và thị giác của người xem. Đặc biệt là trường đoạn Llewelyn ngồi trong phòng trọ của một Motel để chờ Chigurh đến. Tiếng cạch khô khốc khi súng lên đạn, tiếng beepbeep của máy phát tín hiệu từ vali tiền mà Llewelyn vừa mới phát hiện ra, ánh đèn hành lang lọt qua khe cửa, bóng bước chân ai đó mà ai cũng biết là ai đó tới, dừng lại trong tích tắc, lướt qua và đèn tắt – Chỉ có thế thôi nhưng gói gọn trong đó hàng chục hình ảnh mà cả người làm phim lẫn diễn viên không cần phải thực hiện. Tất nhiên, khán giả cũng không biết là họ vừa mới nín thở trong vài phút. Cách tạo hình nhân vật Chigurh rất ấn tượng, có thể nói điều này đã góp phần bổ sung những nét kì dị trong tác phẩm của anh em đạo diễn Coen. Một khuôn mặt không hề biểu lộ cảm xúc, nhu mì, thậm chí hơi ngô ngố được hỗ trợ bằng kiểu tóc “lá khoai” tạo nên mảng đối lập với suy nghĩ, tội ác và sự dửng dưng khoan thai khi vừa bắn chết đồng loại của Chigurh khiến người ta hoài nghi với tất cả những gì đang tồn tại trong nhân gian. Sự sống và cái chết khác nhau như thế nào, có thực sự giống như những gì lâu nay chúng ta từng biết hoặc có đúng là khác nhau không? Nhà hàng, quán trọ, căn phòng, đường xá, cây cối, xe cộ - đó có phải là nơi được xem là môi trường mà con người đang sống, hít thở, đi lại hay là chốn nào đó lạ lẫm xa vời không tồn tại trên hành tinh này? Một thế giới dị thường?

No Country for Old Men không đơn giản là một bộ phim về cuộc chiến giữa cái xấu và cái tốt. Vì đó là cuộc chiến thường nhật, nếu bộ phim đi theo hướng này, nó sẽ trở nên bình thường. Phim dẫn ta đến một vùng sáng được thắp lên bởi sự tồn tại của cái phi lí, mơ hồ và những điều ngớ ngẩn có thể xảy ra khi con người dốc sức và nỗ lực cho một mục đích nào đó.

 

Theo TGĐA