Rùng mình "văn hóa" tự sát tập thể ở Nhật

Phóng viên Andrew Harding của hãng tin BBC đã sang Nhật công tác để xâm nhập vào thế giới ngầm trên mạng Internet của những người từng không dưới một lần nghĩ tới cái chết.

Gặp gỡ người của thế giới ngầm

Naoki Tachiwana - nhân vật chính trong phóng sự

Phải mất nhiều ngày nhiên cứu, gửi e mail, nhắn tin ngắn, gọi điện, tôi mới có thể leo lên tầng 11 của khu chung cư, ngồi mặt đối mặt với Naoki Tachiwana, nhân viên ngân hàng 34 tuổi, người vừa bỏ việc vì các vấn đề liên quan tới stress – một thành viên của “cộng đồng tự sát qua mạng Internet”, vấn nạn thực sự của Nhật Bản.

Những trang web và phòng chat với tên gọi kiểu như “CLB tự sát” là một thế giới ngầm bệnh hoạn đang trỗi dậy, nơi hàng ngàn người, đa số là trẻ tuổi, gặp nhau để lên kế hoạch cho cái chết của họ. Ít nhất 26 người đã thiệt mạng trong khoảng thời gian 2 tháng trước khi tôi thực hiện phóng sự này. Bản thân Naoki cũng đang tích cực tìm kiếm một người có thể cùng chết với anh.

Naoki Tachiwana mở cánh cửa căn hộ chung cư và đón tôi với một nụ cười nồng ấm đến ngạc nhiên. Anh mời tôi vào phòng khách, chiếc máy tính đang bật, màn hình chĩa ra phía ban công. Tokyo chìm vào đêm còn Naoki thức cùng chiếc máy tính cho đến khi mặt trời mọc.

“Tối qua tôi đã thức trắng đêm” - Naoki mở đầu câu chuyện, tiếp tục mỉm cười - “Tôi nói chuyện với một người phụ nữ. Cô này rất, rất muốn được chết. Cô đã yêu cầu tôi cùng tự sát trong ngày hôm nay, nhưng tôi từ chối vì đã hẹn trả lời phỏng vấn với một nhà báo. Vậy là cô ấy nói rằng chúng tôi có thể sắp xếp lại thời gian, sau khi cuộc phỏng vấn đã xong xuôi”.

Quảng cáo tìm... bạn tự sát

Một cuốn sách hướng dẫn tự sát

Các thông báo với tựa đề kiểu như: “Tôi có sẵn thuốc ngủ và nhiều than đá – Tôi đang tìm người chết cùng” hay “Tôi 23 tuổi và tôi muốn được chết. Tôi sẵn sàng đi tới bất kỳ nơi nào có người mong tự sát chung” nhan nhản khắp các website khuyến khích tự sát.

Tôi hỏi Naoki rằng tại sao anh lại muốn gia nhập một nhóm tự sát tập thể.

“Ồ, tôi cảm thấy bản thân bị trầm cảm và đó là một căn bệnh” – Naoki miêu tả về động cơ của bản thân – “Nhưng trung thực nhé, tôi nghĩ rằng mình luôn thích thú với cảm giác tự tay hạ sát chính mình “.

Trong không gian tĩnh lặng của ban đêm ở tầng thứ 11 của căn hộ chung cư nhà Naoki, tôi chợt nghe hơi lạnh chạy dọc sống lưng. Một tiếng động lớn vang lên. Con mèo đen của Naoki nãy giờ nằm yên trên giá sách bỗng nhảy bổ xuống bàn và đang lượn lờ cạnh máy tính.

“Tôi chưa từng nghĩ về việc tự sát tập thể trước đây” – giọng Naoki lại vang lên – “Nhưng khi tới lướt trên Internet tới một website tự sát, tôi đã có trong đầu ý nghĩ – à, nếu mình gia nhập những nhóm người này, mình sẽ không phải đi sang thế giới bên kia một mình. Nó giống như việc băng qua một con đường đông đúc xe cộ khi đèn đỏ đang bật... mọi chuyện hoàn toàn không đáng sợ  khi bạn bước cùng những người khác”.

“Văn hoá... tự sát”

“Có bảy người trong xe của chúng tôi. Chúng tôi đang tự sát”. Tin nhắn rùng rợn này do một cô gái trẻ gửi cho bạn chỉ ít phút trước khi lìa đời. Cảnh sát Nhật Bản cho biết cô gái 21 tuổi đã gửi cho người bạn sống cách địa điểm tự sát hàng trăm km để không ai có thể ra tay ngăn chặn. Người bạn tiết lộ rằng cô này mới tới thăm một số website kích động tự sát tập thể, vốn được gọi là jisatsu websaito ở Nhật.

Hiện trường một vụ tự sát bằng bếp than

Vài ngày sau sự kiện trên, vào một buổi sáng sớm, cảnh sát tìm ra chiếc xe hơi với bảy xác người, gồm 3 phụ nữ và 4 đàn ông. Cửa kính chiếc xe bị bịt kín bằng băng dính, bên trong có 4 lò than tắt lửa. Tất cả đã dùng khí than để tự sát. Cạnh thi thể của họ, người ta tìm thấy những mẩu giấy với các dòng chữ ghi vội. Cô gái trẻ, chủ nhân của tin nhắn nói trên, để lại lời nhắn cho mẹ rằng: “Mẹ à, con sắp chết rồi, nhưng con rất vui vì đã được mẹ cho con thấy cuộc đời”.

Cùng ngày tìm thấy chiếc xe trên, cảnh sát cũng phát hiện hai thi thể nữa nằm ở một khu vực gần đó. Cả hai cũng tự sát bằng bếp than. Một trong hai phụ nữ nhắn lại rằng : “Đây không phải một vụ giết người. Chúng tôi đã cùng nhau sắp xếp chuyện này. Đừng nghi ngờ ai cả”. Do cả hai người phụ nữ sống ở hai thành phố rất xa nhau nên cảnh sát tin rằng họ đã hẹn hò và lên kế hoạch tự sát qua Internet.

Nhật Bản hiện là một trong những nước có tỉ lệ tự sát cao nhất thế giới và cho tới nay, những người hẹn gặp qua Internet để tự sát chỉ là một cộng đồng nhỏ. Nhưng cộng đồng này đang lớn dần.

“Nó gần giống như một thứ dịch bệnh... những nhóm Internet ấy” - Yukiko Nishihara, nhân viên trực đường dây nóng chuyên phục vụ những người chuẩn bị tự sát muốn thay đổi ý định vào phút chót, nói – “Khi người ta cô đơn và nghĩ tới việc tự sát, nhưng lại sợ hãi cái chết, các trang web đó sẽ như những mụ phù thủy nham hiểm, xui họ làm điều không nên làm. Có những yếu tố vô nhân đạo nằm trong các trang web như thế”.

Tuy nhiên không phải người Nhật nào cũng nghĩ như Nishihara. “Tự sát chả có gì xấu cả“ - Wataru Tsurumi, tác giả của một cuốn sách nổi tiếng chuyên hướng dẫn cách thức và địa điểm tự sát, cho biết - “Chúng tôi không có rào cản tín ngưỡng hoặc luật pháp ngăn cấm chuyện tự sát. Và với những nhóm tự sát tập thể, trước khi gặp gỡ qua Internet, họ đã dùng thư hoặc đơn giản là dùng điện thoại... Tự sát là một phần trong văn hóa của chúng tôi”.

 Những trang web đáng sợ

Trong một đêm khuya ở Tokyo, tôi lang thang tới một quán Internet café để gặp một thanh niên 24 tuổi. Chàng trai rất nhút nhát có nickname là Ama Terasu này là chủ một website cho phép bàn về chuyện tự sát. 

“Website của tôi có một bảng thông báo, nhiều phòng chat và đường dẫn tới các trang web khác” – Terasu nói về website của mình -  “Đó là một thế giới ảo, nơi bạn có thể nói về mọi chủ đề vốn không được đề cập tới trong đời sống“.

Người ta phải lập những tấm gương ở các ga xe điện ngầm để ngăn người tự sát

“Có những trang web rất kích động, thường khuyên người ta tự sát và khi đã gia nhập các nhóm người đó, rất khó để bạn có thể dừng lại. Người bình thường rất dễ dàng trở nên mất lý trí khi tới những website này” -Terasu giải thích - “Nhưng trang web của tôi không giống như thế. Tôi mở nó ra vì tôi đã hai lần thử tự sát. Tôi nghĩ rằng trang web này đã cứu giúp cuộc đời tôi và có thể giúp cả những người khác nữa.”

Tôi quay trở lại căn hộ nhỏ của Naoki. Anh vẫn còn đang cân nhắc việc sẽ chết như thế nào. Anh nói với tôi rằng một hôm trước đã suýt cùng một người phụ nữ nữa tự sát. Tuy nhiên vào những giây cuối cùng, cô này hoảng sợ và từ bỏ ý định.

Sau lần tự sát không thành đó, Naoki lại hẹn hò tự sát với một người phụ nữ nữa. “Lần này tới lượt tôi chùn bước” – Naoki nở nụ cười méo mó – “Phải khó khăn lắm tôi mới nói với người phụ nữ đó rằng tôi vẫn chưa sẵn sàng để ra đi một cách đột ngột như thế”.

Sau khi phóng sự của BBC được đăng tải một thời gian, Cơ quan cảnh sát quốc gia Nhật Bản bắt đầu ra tay ngăn chặn nạn hẹn hò tự sát qua Internet. Theo đó, các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) phải thông báo cho nhà chức trách về những website mà họ nghi ngờ là nơi khuyến khích tự sát, cùng thông tin về chủ nhân của website đó.

Nhờ biện pháp này mà cảnh sát đã ngăn chặn được ít nhất 12 vụ tự sát tập thể, cứu sống 14 con người. Mặc dù vậy, cho tới thời điểm hiện tại, tự sát vẫn là vấn nạn chưa dễ gì xóa bỏ của đất nước mặt trời mọc.

H.G (Theo BBC, ABC, Reuters, tatesmen)