NSND Lan Hương: "Tôi thấy tiếc cho Thiên Lý"

- Cách đây 10 năm, tôi đã từng rất thành công trong vai Linh từ quốc mẫu bà Trần Thị Dung trên sân khấu vở Rừng trúc. Khi đó, Trần Thị Dung đã bộc bạch với con gái mình là bị mẹ chồng (Đàm hoàng hậu) cưỡng bức về chuyện phải chết như thế nào bằng một giọng rất oán hận. Thế rồi trời xui đất khiến ra sao để bây giờ khi tham gia vào bộ phim Thái sư Trần Thủ Độ, tôi lại được mời vào vai Đàm hoàng hậu, là người đối đầu với Trần Thị Dung.

Sau khi nghiên cứu kỹ kịch bản, tôi có trao đổi với đạo diễn là cố gắng làm sao để lột tả được nhân vật Đàm hoàng hậu một cách con người nhất kể cả lúc bà ấy tàn ác. Chúng tôi sẽ phải lý giải bà ấy tàn ác vì lý do gì. Ban đầu, bà ấy hạ sinh cho đức vua được ba người con trai nên rất có vị thế. Nhưng sau khi dòng họ Lý ngày càng lụi bại, Đức vua ngày càng nhút nhát thì Đàm hoàng hậu gần như phát điên và bắt đầu chém giết mọi người.

Để chuẩn bị cho vai diễn này, tôi đã phải thực hiện một chế độ giảm cân cấp tốc và kết quả trong vòng hai tháng, tôi đã giảm được 7kg.

NSND Lan Hương vào vai Đàm hoàng hậu trong "Thái sư Trần Thủ Độ"

- Chúng tôi làm việc ở Huế gần ba tuần và bối cảnh được quay trong một ngôi đền. Khi đó, đoàn phim phải làm một cái Lễ lớn để dời các bàn thờ trong đền ra ngoài. Không khí của đoàn làm phim rất náo nhiệt và khẩn trương nhưng vẫn mang nhiều tính tâm linh nên thái độ của ai cũng rất thành kính.

Tuy mấy ngày đầu, chúng tôi còn hồn nhiên với kiểu xưng hô thoải mái như  "Hậu đâu rồi?" hoặc "Anh Sảm đâu rồi?" hay "Lý Cao Tông đâu rồi?" nhưng về sau cũng phải bảo nhau không được tuỳ ý gọi như vậy vì tất cả những nhân vật này đều có đền thờ hết. Vì vậy, một là gọi tên thật của diễn viên, hai là gọi theo tên nhân vật nhưng bằng một thái độ trân trọng như "Mời Đàm hoàng hậu ra quay"...Trong ba tuần ở Huế, nhiều hôm tôi phải dậy từ 4h30 sáng, mắt nhắm mắt mở chạy ra ô tô để đến trường quay. Khi đó chỉ có tôi cùng 5 người hoá trang của Trung Quốc, một anh phụ trách tốp hoá trang và một cậu phó đạo diễn.

Nguyên khâu hoá trang đã mất rất nhiều thời gian, ví dụ đầu tóc mất khoảng 2 tiếng, khuôn mặt mất 1 tiếng và mất 20 phút để mặc những bộ quần áo rất phức tạp mà nếu không có chuyên gia phụ giúp thì không thể mặc. Mỗi lần mặc xong bộ trang phục đó thì người tôi cứng như khúc gỗ và ngã là phải có người đỡ.

Chúng tôi đều ý thức tuy đây là phim truyền hình nên tiến độ quay khẩn trương nhưng phải làm rất cẩn thận. Phim thu tiếng trực tiếp nhưng người nào thoại không tốt thì phải lồng tiếng. Vì thế ai nấy đều phải thuộc lời và rất cẩn thận về cách phát âm. Thực tế, lời thoại trong phim cổ trang vốn trúc trắc và rất khó nhớ. Tôi vốn là một diễn viên lâu năm, lại quen đứng trên sân khấu nên việc thuộc thoại rất nhanh, ấy thế mà cũng có lúc bị đơ, toàn thoại nhầm dòng họ nọ sang dòng họ kia. Ví dụ thời bấy giờ khi họ Trần chỉ là trợ lực cho nhà Lý thì phải gọi là dòng họ Trần mà chưa thể gọi là nhà Trần, vì chỉ sau này khi nhà Trần lên ngôi thì mới được gọi như vậy.

- Còn những kỷ niệm thì sao?

- Thú thật, nhiều lúc tôi phải nhờ ông xã (đạo diễn Tất Bình - PV) ở ngoài này gọi điện vào Huế để đánh thức tôi dậy từ tờ mờ sáng để đi quay. Vì vậy, thỉnh thoảng ông xã tôi lại phải hỏi tôi là "Em ơi, có chịu được không?".  Và còn nhiều chuyện cũng buồn cười không kém, đó là ở trong phim, Cung của Đàm hoàng hậu đặt nằm giống hệt áng thờ của vua Đồng Khánh. Ấy vậy chẳng hiểu sao cứ nằm trên cái giường đó là tôi ngủ quên mất.

Nhiều người trêu bẩm hoàng hậu mãi mà chẳng thấy hoàng hậu dậy. Ở đây, không phải tôi quá mệt nên ngủ quên mà chẳng thể lý giải nổi. Mỗi lần như vậy, tôi đều phải chạy ra bàn thờ thắp hương để khấn xin các cụ cho mình được tỉnh táo hơn.

- Trở lại màn ảnh bằng một vai diễn trong một bộ phim được đầu tư lớn như vậy. Điều này có ý nghĩa với chị như thế nào?

NSND Hoàng Dũng vào vai vua Lý Cao Tông và NSND Lan Hương vào vai Đàm hoàng hậu trong một cảnh phim "Thái sư Trần Thủ Độ"

- Nhìn nhận một cách khách quan và đứng trên góc độ của một nghệ sĩ lớn cả về mặt tuổi đời lẫn tuổi nghề, chị thấy Thiên Lý có điểm mạnh, điểm yếu gì?

- Tôi với Thiên Lý mới làm việc với nhau có hai ngày nên chưa thể có những nhận xét chính xác về cô ấy, nhưng đôi lúc để cả phim mới nhận xét được thì cũng quá muộn. Qua được hai ngày đó, tôi thấy Thiên Lý là người thông minh, ham học hỏi và rất chịu khó tập luyện. Thiên Lý có khuôn mặt rất dễ thương và cái cằm rất đáng yêu, đó là một lợi thế khi lên hình. Nhưng đôi mắt của Thiên Lý lại rất khó biểu cảm. Cô ấy chưa có được ánh mắt nhìn đằm thắm.

Điều này cũng phải thông cảm vì cô ấy còn ít tuổi, nếu đóng những vai hồn nhiên, nhẹ nhàng thì không vấn đề nhưng đây lại là một vai khá "nặng ký" và đa dạng về tính cách về một người đàn bà đã làm biến chuyển cả hai dòng họ thì rất khó thể hiện.

Đôi mắt của Thiên Lý có thể thay đổi trong 5, 7 năm nữa, sau khi cô ấy đã đóng nhiều phim nhưng ở phim này thì thực sự là một thách thức lớn. Tôi nghĩ với một nhân vật như Trần Thị Dung cần phải có một diễn viên được học qua trường lớp. Còn chân thành mà nói, nếu Thiên Lý vẫn tiếp tục tham gia thì cũng có một kiểu mẫu nào đấy nhưng sẽ rất vất vả cho đạo diễn.

- Qua sự việc vừa rồi, chị có muốn nói điều gì không?

- Thực ra, tôi về hôm trước thì hôm sau xảy ra chuyện ở đoàn làm phim. Tôi yêu quý Thiên Lý như con gái của mình vậy. Lý rất chăm và thiện chí, không tự ái kể cả khi tôi cáu với cô ấy trong lúc thị phạm nhưng không hiểu sao lại có chuyện phản ứng như vậy. Tôi chỉ muốn nói rằng, khi đoàn phim quay ở trong ngôi đền đó thì tất cả đều rất thành kính. Có một lần đoàn làm phim mải làm việc, quên thắp hương (vì ngày nào đoàn cũng thắp hương trước khi quay - PV) thì ngày hôm đó có một người bị điện giật và một cái quạt bị gãy. Bởi vậy, những cảnh nào quá trần tục cũng không được phép quay ở đó.