Nhà văn Võ Thị Hảo: Ngây thơ như gái mười ba

Thứ ba, 14:07 10/02/2009 | Giải trí

Báo chí là nghề đến trước, văn chương là nợ duyên nợ kiếp nhưng đến sau. Năm 1989, "Người gánh nước thuê" - truyện ngắn đầu tiên của nhà văn Võ Thị Hảo xuất hiện trên báo Phụ nữ Thủ đô. Kể từ đó, mọi người biết đến Võ Thị Hảo với tư cách là một nhà văn hơn là nhà báo.

Nhà văn Võ Thị Hảo.

Kể về truyện ngắn đầu tiên này, chị bảo, “Viết vì thương hai ông bà già gánh nước thuê rất khổ ở đầu ngõ. Thương mà cũng rất khổ tâm vì không làm gì để giúp được họ. Gia cảnh họ cứ ám ảnh mãi trong tâm trí, thế rồi viết”.

Từ bồi lịch, tô màu đến vẽ áo cho tượng đất nung

Hỏi vì sao chị lại đến với văn chương kể cả khi nhà văn không thể sống được bằng nghề? Chị trả lời đơn giản: “Vì yêu văn chương. Vì thấy hạnh phúc lắm khi đọc được những tác phẩm hay. Và đó là niềm hạnh phúc không mất đi, không mong manh vì nó ở trong ta. Và quan trọng hơn nữa: vì cuộc sống có quá nhiều ngang trái và bất công. Cũng có rất nhiều cái đẹp. Nhưng trước hết, có lẽ là vì số phận”.

Không rõ số phận có bắt hễ ai theo nghề viết thì kiếp đời phải cô độc và khó thể yên bằng phẳng lặng? Vào những năm 80, nhiều cán bộ công chức ở Hà Nội tự cải thiện bằng cách nuôi lợn và gà công nghiệp trong nhà vệ sinh, nhiều muỗi quá thì mắc màn cho lợn để lợn khỏi chết. Còn nhà văn Võ Thị Hảo ngoài viết báo là công việc chính, chị có việc làm thêm ở Nhà xuất bản Văn hóa. Công việc khi đó là bồi lịch và tô màu lên những tờ in sẵn. Để nuôi con, chị còn đi tô mắt, mày, vẽ áo cho tượng đất nung... Sau 12 giờ đêm mới là lúc Võ Thị Hảo tự cho phép mình được nghỉ ngơi. Và thói quen chỉ ngủ sau 12 giờ còn đeo đẳng đến hiện tại. Trước kia thì là để bồi lịch, tô tranh, biên tập, viết bài. Bây giờ thì để viết và vẽ.

Chị kể lại, ngày đó, con còn nhỏ, nhiều khi một tay ôm con, một tay nấu cơm. Hoặc một tay ôm con ngủ trong lòng, một tay viết truyện ngắn. Chị là con út trong gia đình, vì thế, không biết bế em, không biết đi chợ. Khi mới sinh Uyên Ly, chị không biết bế. Nhưng chỉ lóng ngóng một chút là bế được. Lại còn học được cách tắm cho con rất nhanh nữa. Chị bảo: “Khi có con là làm được hết. Cái gì không biết thì giở sách ra, kể cả cách cho con ăn và tắm cho con”.

Nhà văn Võ Thị Hảo rất thương con. Điều này luôn thấy được khi có dịp là chị tìm mọi cách để mang đến những cơ hội thuận lợi, mong sao các con bước đi trên con đường đừng quá vất vả như mẹ. Để có tiền cho con học chuyên ngữ từ nhỏ, kiếm được việc làm thêm cũng không đơn giản. Với chị, dạy được con, quan trọng là người mẹ phải hiểu con và sống gương mẫu. Chị thường dạy con bằng cách viết thư cho con. Ngày trước chưa có email thì viết thư tay để trên gối. Bây giờ thì dùng email rất tiện. Ba mẹ con lâu lâu đi ăn với nhau để chuyện trò hoặc đi chơi. Chia sẻ cảm xúc khi xem phim hay các tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí cũng là một cách hướng dẫn thẩm mỹ cho con.

“Tôi không lấy chồng sau ly hôn vì không muốn các con buồn, mặc dù con tôi sống rất hiện đại, cởi mở và mong muốn mẹ hạnh phúc”- chị Hảo tâm sự. “Khi viết, tôi nghĩ đến cha mẹ của tôi và các con. Cha mẹ tôi thích sự cương trực. Các con tôi cần một người mẹ đàng hoàng và có trí tuệ, cần một người mẹ biết vì các con và vì cộng đồng. Để con có thể yêu lao động, có niềm vui sống và ngẩng cao đầu, trước hết mẹ phải biết ngẩng đầu, biết vượt qua khó khăn, không than vãn, không cáu kỉnh và có nghị lực”.

Nhà văn Võ Thị Hảo và hai con gái.

Đề phòng quá thành hèn

Dù có sống trong khó khăn hay gặp những trắc trở tưởng không vượt qua được, chị Hảo vẫn gắng mang nụ cười đến cho con. Chị rất hay bày trò để cả ba mẹ con cùng vui. Từ cùng nhau nhảy múa, vẽ mặt hề, đặt lời các bài hát buồn cười cho đến trò buộc chăn lên đầu, vẽ râu, đóng các vai, dùng chổi làm đàn violon, dùng gối làm đàn organ, tạo thành một ban nhạc... Ba mẹ con cứ vừa tự diễn tự thưởng thức và cùng cười lăn lộn.

Có lẽ, chính vì những tiếng cười từ bao nỗi buồn dằng dặc ấy, Võ Thị Hảo thường rất thích tham gia các trò phá phách, nghịch ngợm vốn chỉ có ở bọn trẻ con chưa kịp lớn. Có lúc chị là người nghĩ ra trò nghịch, nếu không, chỉ chờ người khởi xướng là hưởng ứng rất nhiệt tình. Tại trại viết tiểu thuyết, chị còn dụ những cụ ngoài bảy mươi tuổi làm gà gáy, nằm lên bàn làm bánh ga-tô, làm đao phủ của Diêm Vương...

Bạn viết có cuộc đi chơi nào cũng thấy chị có mặt ngay lập tức. Không hiểu duyên cớ gì mà lần nào đi cùng, cũng thấy chị đòi chung phòng với PGS.TS. Nguyễn Thị Minh Thái. Mặc kệ việc nhiều khi chị trở thành tiêu điểm trêu ghẹo của bà Tiến sỹ lắm chiêu và hài hước này. Mà đúng hơn, kể cả bị trêu ghẹo thì nhà văn Võ Thị Hảo cũng không biết mà đối đáp hoặc phản ứng lại.

Thường thì chị vẫn điệu đà, chớp mắt ngây thơ cho đến gần chục ngày sau nếu có gặp thì mới khoe là tớ hiểu hôm ấy câu chuyện có phải thực ra là thế này, thế này... không? Hoặc giả dụ có anh nhà thơ nào mê bóng hồng mà muốn buông câu đưa đẩy tán tỉnh thì cũng đành ngượng mặt, trân người vì chị không có chút phản ứng nào (hoặc không hiểu hoặc giả vờ không hiểu), y như “nước đổ lá khoai”.

Không ít người thắc mắc về sự ngây thơ của nhà văn Võ Thị Hảo, nhiều khi, thấy chị ngây thơ đến nỗi tưởng chừng đóng kịch, nhưng gần lâu, thân lâu mới hay rằng là chị là người sống thật.

“Bạn bè bảo tôi ngây thơ có thể họ muốn nói về những quyết định đột ngột “chết người” của tôi” - chị Hảo nói - “Những quyết định đó là những bước ngoặt thường đem lại thiệt thòi chắc chắn cho tôi, có thể thấy nhỡn tiền, mà người tỉnh táo không ai làm thế, trong khi đang ổn định”. Chẳng hạn, đó là việc chị chuyển công tác từ chỗ thu nhập cao sang thu nhập thấp, quyết định không làm quản lý, hoặc xin về hưu sớm, rồi chuyển ngoặt sang kinh doanh. Kể cả việc chuyển sang vẽ tranh cũng đột ngột. Tự chị cũng không hiểu vì sao. Chị chẳng bao giờ nghĩ mình sẽ vẽ. Thế mà giờ đây không vẽ không được. Nhà văn Võ Thị Hảo là thế, thường quyết định theo điều mà mình cảm thấy, rồi mới kiểm tra lại bằng lý trí sau.

“Võ Thị Hảo ngây thơ như gái mười bảy ấy”, có lần, nhà văn Hồ Anh Thái thốt lên như thế, khi được hỏi lại, chị nói: “Tôi thấy mình giống gái mười ba hơn. Có một đứa trẻ cứ xuất đầu lộ diện. Ai cũng có trong người một cô bé và một cậu bé. Kể cả người 90 tuổi, không chỉ riêng tôi. Vấn đề là mỗi người có dành chỗ cho nó hay hồn nhiên là quyền của những sinh vật. Xem trẻ con và gà qué chim muông, chúng thoải mái biết mấy. Mà trông chúng cực kỳ nghiêm túc đấy thôi. Tôi chẳng được như gà qué chim muông, thì cũng tự cho mình làm đôi điều mà mọi người hay gọi là điên rồ vậy. Và khi có sự cố gì xảy ra, tôi không than vãn, không trách móc mà chỉ tìm cách giải quyết thì sẽ nhẹ nhõm hơn. Mặt khác, tôi hạnh phúc vì luôn sống với lòng biết ơn từ những gì nhỏ nhất mọi người làm cho mình. Và luôn tự cười mình cũng là một niềm vui lâu dài”.

Nghịch thế nhưng làm việc thì rất nghiêm túc và nhiều khi quá thẳng thắn. Chị không biết làm thế nào khác được. Thôi thì cứ chân thành. Đề phòng làm gì cho khổ. Đề phòng quá trở thành hèn, phí mất cuộc đời mình. Đời ngắn ngủi và chỉ một lần. Sống làm sao để có thể yêu được bản thân mình - vì mình đàng hoàng và ngay thẳng, mới là đáng sống.

Nhà văn Võ Thị Hảo luôn cho rằng mình là người hạnh phúc, hạnh phúc không phải do may mắn cuộc đời mang lại, mà chính từ bản thân đem đến. Trong lòng chị luôn tràn ngập lòng biết ơn. Chị luôn luôn nhớ có một ngày, có một cậu bé con mặc dù không biết chị là ai, vậy mà dám lao qua ngã tư Khâm Thiên - Ô Chợ Dừa để tặng chị một bông hoa đồng tiền. Chị thấy điều đó thật tuyệt. Để rồi nghĩ về những người bạn tốt hay một nụ cười ấm áp qua đường... tất cả, đều có thể biết ơn.

Theo Việt Quỳnh (TT & VH)

nguyenquyen

Chia sẻ facebook

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn

Cùng chuyên mục

'Người duy nhất được Lý Hùng công khai tình cảm' tung loạt ảnh thời thanh xuân

Giải trí - 33 phút trước

Loạt ảnh Y Phụng diện bikini để lộ đường cong gợi cảm ở tuổi thanh xuân khiến khán giả ngưỡng mộ.

Nam ca sĩ đầu tiên mua ô tô ở showbiz Việt: Tuổi xế chiều gầy yếu, tiều tụy ở Mỹ, bị tai biến, đi lại khó khăn

Giải trí - 2 giờ trước

Quang Bình tâm sự rằng, anh bị tai biết liệt nửa người, giờ đi lại được nhưng vẫn còn yếu.

‘Đóa hoa mong manh’ chỉ còn 2-3 suất chiếu trong ngày: Cơ hội trụ rạp quá mong manh

Giải trí - 3 giờ trước

GĐXH - Sau 1 tuần công chiếu, đến nay, tại các rạp chỉ còn duy trì 2-3 suất chiếu/ngày. Cơ hội trụ rạp của Đóa hoa mong manh quả thật… mong manh.

Hậu dính tin chia tay tình trẻ vì người thứ 3, Trương Ngọc Ánh: 'Sự tử tế đáng quý hơn sự thông minh'

Giải trí - 11 giờ trước

Trương Ngọc Ánh đã lên tiếng đính chính thông tin có người thứ 3 chen chân vào mối quan hệ với Anh Dũng.

Thanh Hằng hóa 'bác tài' đưa ông xã đi chơi dịp lễ, được đối phương chăm sóc cực ngọt

Giải trí - 11 giờ trước

Kể từ sau khi kết hôn, Thanh Hằng được khen ngày càng nữ tính, hiền dịu.

Bị phong tỏa tài sản, cuộc sống của Triệu Vy thực sự thế nào?

Giải trí - 12 giờ trước

Sau khi truyền thông Trung Quốc đưa tin Triệu Vy bị phong tỏa tài sản, đường trở lại làng giải trí Trung Quốc khó khăn, những thông tin liên quan tới "én nhỏ" trở thành chủ đề nóng trên mạng xã hội.

'Quý ông' tuổi Dần hot nhất 'Làn sóng xanh' thập niên 90 -2000: Tuổi trẻ đắt show, trung niên bên vợ trẻ kém 17 tuổi

Giải trí - 14 giờ trước

GĐXH - Lam Trường là nam ca sĩ thuộc thế hệ các ca sĩ hot trong giải "Làn sóng xanh" những năm của thập niên 90-2000. Hiện tại, cuộc sống của nam ca sĩ thay đổi như thế nào?

Đảm nhận vai diễn của Hồng Diễm thời thiếu nữ, hoa khôi Thái Nguyên tiết lộ bất ngờ khi nhắc đến đàn chị

Giải trí - 15 giờ trước

GĐXH - "Chị Hồng Diễm không chỉ là đàn chị trong nghề mà còn là giám khảo khi tôi thi tuyển lớp diễn viên truyền hình VFC 2019. Vì thế, đảm nhận vai diễn Ngân Hà thời trẻ trong "Trạm cứu hộ trái tim", tôi cũng rất lo lắng, lo sợ bản thân làm không tốt, phụ kỳ vọng của mọi người", Linh Chi chia sẻ.