Hà Nội
23°C / 22-25°C

Người trong cuộc nói về giải thưởng của Hội nhà văn VN

Thứ hai, 10:56 04/12/2006 | Giải trí

Việc Ly Hoàng Ly từ chối tặng thưởng của Hội nhà văn VN đã thổi bùng lên nghi ngờ sẵn có về sự trong sáng của giải thưởng này. Vấn đề không còn là “nhận hay không nhận” mà chuyển sang nghi vấn về sự “nghiêm túc hay không nghiêm túc” trong quá trình xét giải.

Dưới đây là cuộc trao đổi của VnExpress với những người trong cuộc.

- Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều (thành viên Hội đồng chuyên môn): "Tôi tin chuyện xin - cho phiếu bầu trong các giải thưởng là có".

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.

Hội đồng thơ đề cử 3 tập, của Hữu Thỉnh, Ly Hoàng Ly và Trần Thị Huyền Trang. Trong số 16-17 tập được giới thiệu, tôi thấy Lô Lô khá hơn cả. Ly đã tạo được một phong cách riêng biệt dù chưa thật sự nổi trội, xuất sắc. Tôi nghĩ trao giải thưởng cho Lô Lô cũng là xứng đáng. Nhưng ban chung khảo có cách đánh giá riêng, không thật sự trùng khớp với Hội đồng chuyên môn, có thể do cách đọc, quan niệm hay một lý do nào đó khác… tôi không biết. Chuyện từ chối giải thưởng là chuyện bình thường. Ly Hoàng Ly là một người trẻ nhưng rất trầm tĩnh, ý nhị và bản lĩnh. Tôi tin Ly có lý do chính đáng để làm việc đó. Ly rút vì nghi ngờ giải thưởng có cái gì đó không trong sáng, có cái gì đó mang tính cá nhân, quen biết. Đó là một hành động đàng hoàng. Nhiều người bảo rút làm gì, gây ầm ĩ. Nhưng tôi tin đó không phải là mục đích của Ly.

Không chỉ năm nay mà những năm gần đây, giải thưởng Hội nhà văn luôn khiến cho người ta nghi ngờ, không tin cậy, không an lòng. Xét về một khía cạnh nào đó, giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam không có được uy tín như giải của Hội nhà văn Hà Nội. Theo tôi thì có nhiều nguyên nhân. Một phần vì bản thân những cuốn sách được giải không có sức thuyết phục, phần vì người ta nghi ngờ cách thức chấm và xét giải của Hội. Tôi có nghe thông tin về chuyện nhiều tác giả hay người thân tác giả chạy chọt, rỉ tai các thành viên hội đồng để xin người này một phiếu, người kia một phiếu trong các cuộc trao giải nhiều năm qua. Tuy không có bằng chứng cụ thể về mặt luật pháp nhưng tôi tin hiện tượng đó là có. Tình trạng tương tự cũng diễn ra trong các dịp xét kết nạp hội viên Hội nhà văn. Nhưng đã là giải thưởng thì phải làm thật nghiêm túc công bằng vì nó là sự đánh giá về chất lượng, giá trị nghệ thuật của các cuốn sách. Tôi cho rằng, ở Việt Nam, người ta vẫn chưa thoát khỏi sự ràng buộc của những mối quan hệ cá nhân, những áp lực mơ hồ trong các cuộc bình bầu, xét chọn. Và đó là một thực tế đáng buồn.

Nhà thơ Chim Trắng (Ủy viên Hội đồng chung khảo): "Chúng tôi phải bỏ phiếu bằng... miệng qua điện thoại".

Nhà thơ Chim Trắng.
Nhà thơ Chim Trắng.

Phải thẳng thắn mà nói rằng, từ sau giải phóng đến những năm 1980, chuyện xét giải thưởng, tặng thưởng của Hội nhà văn Việt Nam rất minh bạch, dân chủ và nghiêm túc, chú trọng đến chất lượng. Hội đồng xét duyệt là những nhà thơ, nhà văn tên tuổi và sẵn sàng có những cuộc tranh cãi tóe lửa để chọn ra tác phẩm xứng đáng.

Nhưng về sau, hội đồng xét duyệt càng xuống cấp, thiếu dân chủ và không minh bạch, nhất là những năm gần đây. Khi lập các hội đồng chuyên môn xét giải thì các thành viên phải có mặt để bảo vệ quan điểm của mình trước một tác phẩm đưa ra xét giải. Hội đồng thơ hiện có 11 người, trong khi đó miền Nam có 3 người là tôi, Thanh Thảo và Lê Chí. Thế mà, khi xét giải chúng tôi lại không được mời ra Hà Nội tham gia với lý do... không có tiền. Ba ủy viên hội đồng thơ phía Nam phải bỏ phiếu bằng... miệng qua điện thoại.

Trong khi đó, sự góp mặt của các thành viên hội đồng phía Nam cũng rất quan trọng để thay đổi cục diện cho giải. Ví dụ như năm 2001, nếu tôi không ra Hà Nội thì tập Cõi lạ của nhà thơ Thu Nguyệt đã không có giải thưởng mà bị loại ngay từ vòng sơ khảo.

Chuyện Ly Hoàng Ly không nhận tặng thưởng cũng có cái lý của tác giả. Nếu đã trao tặng thưởng cho tác phẩm nào đó thì tuy không tới tầm giải thưởng nhưng nó phải nổi trội so với mặt bằng chung, còn trao giải thưởng cho người viết rồi mà nhận xét là không có gì nổi trội là không hợp lý. Ngay cả việc trao giải "hiện tượng xuất bản" cho Cánh đồng bất tận của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư cũng chưa thỏa đáng. Nếu chỉ lấy tiêu chí là "hiện tượng xuất bản" thì có rất nhiều tác phẩm được tiêu chí này như Bóng đè của Đỗ Hoàng Diệu chẳng hạn. Trao giải cho tác phẩm nghệ thuật phải xét trên những tiêu chí nghệ thuật thì mới là tôn trọng độc giả. 

Khi gặp anh Hữu Thỉnh, tôi đã nói thật rằng tôi không bỏ phiếu cho tập Thương lượng với thời gian của anh cũng vì tôi quý anh ấy thôi.

Tôi dự cảm có nhiều chuyện lộn xộn về giải của Hội nhà văn lâu lắm rồi, tôi cũng từng lên tiếng phản đối việc chạy chọt để vào được Hội nhà văn Việt Nam. Việc xét duyệt giải thưởng, tặng thưởng của Hội nhà văn cần minh bạch, dân chủ hơn và cần được lấy ý kiến nhiều hơn từ chính độc giả.

- Nhà văn Nguyễn Trí Huân (Chủ tịch Hội đồng chung khảo): "Giải thưởng năm nay không có gì khuất tất".

Nhà văn Nguyễn Trí Huân.
Nhà văn Nguyễn Trí Huân.

Sau mỗi giải thưởng, việc tranh luận bất đồng ý kiến là chuyện bình thường. Việc một tác giả đoạt giải hay tặng thưởng nhưng từ chối không nhận cũng không có gì lạ. Tuy nhiên, nếu vì phát biểu của tiến sĩ Phan Hồng Giang mà Ly Hoàng Ly từ chối hoặc nghi ngờ tính nghiêm túc của hội đồng thì không nên. Anh Giang là thành viên Ban chung khảo, nhưng ý kiến của anh trên báo chí chỉ là nhận xét cá nhân chứ không phải là phát biểu chính thức của Hội. Với tư cách là Chủ tịch Hội đồng, tôi khẳng định giải thưởng năm nay được tiến hành một cách chặt chẽ, đúng quy chế, nghiêm minh và không có gì khuất tất. Tôi có gọi điện và nói rõ với Ly như vậy nhưng Ly vẫn giữ nguyên quyết định của mình. Tôi tôn trọng lựa chọn đó.

Nhiều năm qua, giải thưởng của Hội thường kéo theo nhiều lời đồn đại, nghi ngờ về tính nghiêm minh, về lối rỉ tai xin - cho phiếu bầu. Tôi nghĩ là không có chuyện đó đâu. Việc xét, chấm giải luôn được tiến hành theo đúng quy chế. Ban chung khảo gồm nhiều thành viên có kinh nghiệm, đại diện cho các xu hướng, các thế hệ khác nhau. Nhưng việc tranh cãi, bất đồng, tôi thích cuốn này, anh thích cuốn kia là chuyện đương nhiên. Trong Hội đồng chung khảo chỉ có mấy người với nhau mà nhiều khi còn không thống nhất nổi thì làm sao có hiện tượng xin - cho phiếu bầu? Thời gian sẽ đánh giá tất cả. Có thể về sau, những cuốn sách đoạt giải bị lãng quên, hoặc những cuốn tặng thưởng được người ta nhớ lâu hơn giải thưởng. Cũng phải chấp nhận cả những thực tế như thế.

Anh Vân - Lưu Hà thực hiện

vanhoa
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Nam NSND 50 tuổi có tình yêu nhưng không kết hôn, sống với mẹ già, tâm huyết làm thiện nguyện

Nam NSND 50 tuổi có tình yêu nhưng không kết hôn, sống với mẹ già, tâm huyết làm thiện nguyện

Giải trí - 2 giờ trước

Ở tuổi 50, NSND Hữu Quốc nhận mình may mắn và hạnh phúc khi tìm được người phù hợp. Dù vậy, nam nghệ sĩ không kết hôn mà ở với mẹ già.

Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Thanh Hương: Tôi không làm bạn với chồng cũ, không đưa chuyện ly hôn để PR phim

Giải trí - 5 giờ trước

"Chúng tôi hoàn tất thủ tục ly hôn và kể từ đó tới nay, tôi chưa gặp lại chồng cũ, thậm chí nói chuyện điện thoại cũng không" - Diễn viên Thanh Hương chia sẻ.

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Phim có Tuấn Tú - Duy Hưng vừa lên sóng, khán giả khen chê thế nào?

Giải trí - 7 giờ trước

GĐXH - Ngoài đời hơn Duy Hưng 5 tuổi nhưng vẫn nhập vai em trai rất ổn trong "Người một nhà", Tuấn Tú nhận được nhiều lời khen tích cực của khán giả.

NSND Thu Hà gây bão

NSND Thu Hà gây bão

Giải trí - 7 giờ trước

Phân đoạn bà Lan dạy dỗ An Nhiên với lời thoại đã tai cùng diễn xuất ấn tượng của NSND Thu Hà nhận lời khen của khán giả.

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

2 nam nghệ sĩ cưới vợ xinh đẹp, kém gần 30 tuổi, U60 chưa có con chung vẫn hạnh phúc, mặn nồng

Giải trí - 9 giờ trước

Từng lận đận về tình duyên, nhưng hiện tại Tiết Cương và Lưu Huỳnh đều có cuộc sống hạnh phúc bên vợ trẻ.

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Hình ảnh Phước Sang sau đột quỵ, đang điều trị trong bệnh viện khiến khán giả xót xa

Giải trí - 11 giờ trước

GĐXH - Phước Sang bị đột quỵ là thông tin xôn xao mạng xã hội ngày hôm qua. Hình ảnh mới nhất của anh tại bệnh viện khiến nhiều người xót xa.

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Thương Tín lộ diện sau ồn ào tố người giúp đỡ ăn chặn tiền: Sống tại khách sạn, phủ nhận dựng chuyện

Giải trí - 11 giờ trước

Thương Tín cũng cho biết, tới đây sẽ về quê sống để không chịu cảnh "nay đây mai đó".

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Á hậu chuyển giới có gương mặt "vạn người mê": Từ bỏ hào quang về quê bán bún cá, vất vả mà yên vui

Giải trí - 13 giờ trước

"Ở Sài Gòn lúc nào cũng thơm tho, mịn màng còn bây giờ, lúc nào cũng quanh quẩn trong bếp với rau, cá, nồi nước lèo, lúc nào người cũng đầy mùi cá, than củi, hành ngò. Bán bún cá tuy có vất vả nhưng tôi thấy rất thoải mái", á hậu Tường Vi nói.

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

Giải trí - 23 giờ trước

Mối quan hệ giữa HLV Troussier và Quang Hải gây chú ý sau khi ông Troussier nhất quyết không cho Quang Hải vào sân trận thua Indonesia.

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Giải trí - 1 ngày trước

Chu Thanh Huyền diện thiết kế được làm từ loại ren nhập đắt đỏ cùng chiếc voan dài 2m khi sánh bước bên chú rể Quang Hải.

Top