Loạn... nhạc sĩ

Nhà nhà làm nhạc sĩ

Ca sĩ đang là một trong những nghề "hot" nhất hiện nay, với ánh hào quang sân khấu chiếu rọi. Đã có hiện tượng "đổ xô đi hát" thì ắt phải có “cái để hát”.  Trong khi đó, ở trường nhạc, một năm chỉ vài chục sinh viên học sáng tác ra trường. Số này quá ít so nhu cầu của thị trường, thế nên đã nảy sinh tình trạng ca khúc hiếm, người hát nhiều, bầu sô, ca sĩ tìm đủ cách để "săn" bài... 

Xuất phát từ nhu cầu thực tế này mà hiện đang nổi lên phong trào “nhà nhà sáng tác”. Nhìn thấy lực lượng sáng tác tăng lên vòn vọt những tưởng đó là một sự đáng mừng cho nền âm nhạc nước nhà, rồi từ đây chúng ta sẽ có những tác phẩm xuất sắc cống hiến cho công chúng.

Nhưng càng trông càng chờ càng mỏi mệt. Nền nhạc của chúng ta ngày càng bị méo mó, biến dạng theo những trào lưu bắt chước không thành từ những “nhạc sĩ tay ngang này”.

Nghiệp dư hay chuyên nghiệp, chúng tôi không bàn tới và cũng không dám phân biệt. Cái chúng tôi muốn nói đến là sự nghiêm túc trong sáng tác của các nhạc sĩ.
 
Ai viết hay thì xứng đáng được tôn vinh cho dù anh không chuyên nghiệp. Thậm chí, như  vậy còn đáng được tôn vinh hơn gấp mười lần.

Nói đến các nhạc sĩ tay ngang thì ở dòng nhạc thị trường hiện nay đang có sự chiếm lĩnh của rất nhiều gương mặt “ăn khách”, họ đang là kho vàng của không ít ca sĩ.

Dưới bàn tay nhào nặn của mình, các ca khúc có giai điệu dễ nghe, dễ hát và mang hơi hướng tình yêu “cải lương” đã làm nên tên tuổi cho không ít ca sĩ.

Sừng sỏ nhất là Quang Huy, vốn là một nhạc công tầm tầm chơi ở các quán bar hạng xoàng. Anh này đã lên như diều gặp gió trên thị trường âm nhạc bởi đánh trúng thị hiếu của khán giả. Dấu ấn để lại sâu đậm nhất của anh là những bài hit một thời của Ưng Hoàng Phúc: “Hứa thật nhiều thất hứa thật nhiều”, “Anh chỉ biết câm nín nghe tiếng em khóc”…

Với giai điệu na ná ca từ để người nghe hiểu trực diện không cần phải suy ngẫm liên tưởng gì cả: “Anh chỉ biết câm nín nghe tiếng em khóc, biết làm gì cho em khi không được bên em. Thà làm đau chính anh hơn gấp trăm ngàn lần. Còn hơn trông thấy em đau đớn vì ai…”.

Nhưng điều đáng lạ là với những bài ca nhạt nhẽo đó khán giả không những không chán mà hình như càng ngày càng thích hơn. Bằng chứng là sau khi Quang Huy đẩy Ưng Hoàng Phúc lên “sao”, lại đang tiếp tục đẩy Phạm Quỳnh Anh và Lương Bích Hữu thành thần tượng của không ít teen Việt.

Quang Huy và nhóm HAT

Gần đây lại nổi lên một cái tên nữa là Nguyên Chấn Phong, là một "nhạc sĩ" nghiệp dư khá táo bạo. Anh có những ca khúc gây tranh cãi như Người đàn ông tham lam: 

“Anh dù biết trái tim không thể chia đôi. Mà sao vẫn cứ tham lam hỡi người. Anh dù nói trái tim chỉ có anh thôi. Mà sao vẫn mơ về hình bóng ai. Anh là thế, thế gian cũng giống như anh.

Đàn ông ai chẳng tham lam hỡi người. Yêu 1 lúc đến 2 3 4 5 cô. Rồi cho yêu như vậy là mới yêu. Người đàn ông tham lam chính là anh. Người đừng nên nói nữa. Anh hãy quyết định đi. Một là anh yêu mình em. Lỗi lầm xưa em bỏ qua. Còn không hay bước bên người ta.

Người đàn ông tham lam mãi là anh. Một bàn tay 5 ngón anh chẳng biết chọn ai. Chẳng cần anh thêm phải bận tâm”.

Nhưng có vẻ như người ta càng đem ca từ trong các ca khúc của anh ra mổ xẻ thì lại càng có nhiều ca sĩ tới xin bài. Có lẽ họ nghĩ, xấu hay tốt thì miễn là được nhắc tới là “nổi”.

Một cái tên hot nữa ra đời đó là Khánh Đơn, một anh chàng diễn viên kịch chuyển qua viết nhạc. Chỉ mới xuất hiện nhưng gia tài của anh này đã khá đồ sộ với vài chục ca khúc được Nguyên Vũ, Quách Thành Danh, Châu Gia Kiệt, Lâm Hùng, Lưu Gia Bảo, Trí Hải... hát trong những CD của họ.

Sáng tác của Khánh Đơn khá đơn giản, giai điệu không có gì đặc sắc vẫn kiểu tiết tấu đều đều cho dễ hát. Ca từ xoay quanh chủ đề yêu đương não nùng:

“Ngày hôm nay ta gặp nhau, nước mắt em ướt vai gầy. Lòng đau nhói nát tim em trong phút giây này. Ngày xưa kia em đã đổi thay đã bỏ anh bước theo người. Tình gian dối một mình anh ngậm ngùi đắng cay.

Nào ngờ giông tố cho em nhận ra giờ thế gian bao nhiêu lọc lừa. Chẳng một ai yêu em thật tâm. Vạn lời ong bướm xen lẫn phù du. Người về đâu khiến tim anh quặn đau. Người về đâu khiến tim anh quặn đau. Chẳng thể yêu em như ngày xưa. Đành nhìn em khóc rối quay mặt đi”.

Bài này bông dưng trở thành một bài khá hot của chàng ca sĩ mới nổi Lưu Gia Bảo.

Thật tình có khối người chẳng thể hiểu nổi tại sao với ca từ và giai điệu như thế lại có nhiều người chấp nhận nó đến vậy.

Trên một sân chơi có vẻ như bài bản hơn là Bài hát Việt, hàng tháng xuất hiện khá nhiều cái tên mới.

Nhưng để khán giả nhớ được những cái tên này cũng như những tác phẩm của họ thì thật khó khăn. May ra một tháng chỉ có một hai bài còn đọng lại.

Trong liveshow tháng 6 vừa qua của chương trình này cho ra mắt một gương mặt nhạc sĩ mới nữa là Nguyễn Đức Cường. Anh vốn là dân chơi ghi ta chuyển sang viết nhạc.

Nguyễn Đức Cường

Nghe xong bài Hãy để trái tim nói của anh khán giả thực sự "ngơ ngác" vì tiết tấu nhanh quá, ca từ thì khó hiểu lại hát trên một bản phối mà ở đó người ta chỉ nghe thấy nhạc chứ ít nghe được giọng.

Singer/song writer: "mốt" hay định hướng tốt? 

Không chỉ có nhạc công và giới yêu nhạc nghiệp dư, hiện nay hàng loạt các ca sĩ cũng chuyển qua viết nhạc. Viết nhạc giờ đây có lẽ đã trở thành mốt để các ca sĩ khoe tài của mình.

Ồn ào nhất trong thời gian qua có lẽ là “người đàn bà trong khuôn mặt trẻ thơ” Mai Khôi. Cô trình làng album Một ngày Khôi, quảng cáo rùm beng trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Mai Khôi

Rồi cô lên Bài hát Việt, những tưởng đó là một tài năng mới cho nền âm nhạc. Khán giả ào mua album của cô về nghe thì mới thấy, nó cũng chẳng xuất sắc như lời quảng cáo.

Trước Khôi các bậc đàn anh đàn chị của cô cũng thi nhau sáng tác, từ Thanh Lam, Đàm Vĩnh Hưng, Minh Thuận, cho đến các “tiểu diva” Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương… đều vào cuộc sáng tác.

Ca sĩ viết nhạc lý giải, họ sáng tác vì muốn ghi lại cảm nhận của mình về tình yêu, cuộc sống… để chia sẻ với những người yêu mến họ.

Thế nhưng, dù đã có rất nhiều singer/ song writer -như một cái "mốt" hiện nay thì số bài hát đọng lại theo thời gian và trong lòng công chúng có được bao nhiêu?

Đến nỗi Ngô Ngân Hà, một người mẫu không biết một nốt nhạc cũng sáng tác một mạch 30 ca khúc bằng cách nhờ người ký âm. Những vị “nhạc sĩ” như thế liệu có cho ra mắt được những tác phẩm hay không?

Nhạc sĩ không phải là "nhại sĩ" 

Một tác phẩm âm nhạc phải được viết xuất phát từ rung động tâm hồn của người nghệ sĩ. Không chỉ có vậy người viết còn phải có một vốn kiến thức vững về nhạc lý thẩm âm. Có được những yếu tố này mới mong sẽ cho ra đời những tác phẩm hay.

Một tác phẩm có hai phần: giai điệu và lời ca. Khi người viết non tay sẽ dễ dẫn tới tình trang giai điệu na ná và ca từ thì vô nghĩa. Còn nhớ vài năm trước khi nhạc Thái tràn vào chúng ta đã thấy tài phổ lời của khá nhiều nhạc sĩ qua một số ca khúc nhạc ngoại lời Việt đình đám thời bấy giờ.

Trong đó nổi bật nhất là Ôi tình yêu, bài hit một thời của Thanh Thảo: “Khi tình yêu đến dẫn ta tới bờ bến lạ. Nỗi đau khác lạ xót xa cũng là êm đềm. Ta cùng bay lên với trăng sao… rồi xa xa xa cách nhau”.

Có lẽ do quan niệm về bài "hit" của một số ca sĩ thị trường phải là những bài dễ nghe dễ hát.

Nên những nhạc sĩ của dòng này đã cho ra đời hàng loạt các bài giống nhau nhạc Hoa lời Việt nghe một lần có lẽ hát được luôn.

Kiểu như Kiếp đỏ đen và Kiếp cá độ của Duy Mạnh. Cùng một giai điệu đó, ca từ bài sau có phần “gượng ép” hơn bài trước.

Duy Mạnh

Chính lối suy nghĩ lệch lạc này dẫn đến sự xuống cấp ca từ trong âm nhạc hiện nay.

Vì hầu hết chúng được “viết nhanh, hát nhanh” để rồi cũng được “quên nhanh”.

Đã có khá nhiều chuyên đề nói về ca từ trong âm nhạc Việt Nam nhưng xem ra căn bệnh này khó mà trị dứt. Bởi có cầu thì phải có cung.

Mà đôi khi cầu lại lớn quá dẫn đến người ta tự phải cung cho mình để rồi cho ra đời những “tuyệt phẩm” kiểu:
 
“Yêu đương nay còn đâu, hỡi ơi tình đó cho tôi nỗi sầu, tiếng khóc như nghẹn trao lòng tôi, khóc cho tình yêu một sớm tiêu điều, ...

Cuộc sống đua chen câu lợi danh lòng cứ ngỡ khi ta giàu sang sẽ không ưu phiền, từng ngày qua tâm hồn ta chôn vùi trong ý nghĩa bạc vàng nên không tin vào ai thật lòng với ai...”.

Khi nghe những ca từ ngô nghê, giai điệu nhúp chỗ này một tý chỗ kia một tý vào cho thành tác phẩm này chúng ta không thể nghĩ được tại sao họ lại phải cố vơ cho mình cái nằm ngoài khả năng vậy.

Âm nhạc là một nghệ thuật, người ta không thể cứ viết theo kiểu trần trụi về ca từ và nghèo nàn về giai điệu như vậy. Mà người nhạc sĩ cần phải nâng tầm những cảm xúc của mình lên để nó đích thực là một tác phẩm nghệ thuật chứ không phải là những câu trách móc, hay những lời cãi vã như ngoài đường ngoài chợ vậy được.

Đúng như một ca sĩ đã nói: ”Nếu không làm tốt công tác sáng tác thì người nghe sẽ thiệt thòi nhất”. Ca từ nhố nhăng, giai điệu vay mượn, bắt chước, nửa mùa, chợ búa... của các ca khúc trong thời gian qua đã làm biến dạng nền âm nhạc Việt.

Các cụ đã nói “Một nghề cho chín còn hơn chín nghề”, tài năng không phải ai cũng có. Vậy mong các “nhạc sĩ” hãy xem xét lại để có trách nhiệm hơn với những gì mà mình ký tên vào đó.

Theo Việt Tú

VieTimes